Nguyễn Nghiễm (1708-1775)

Gần năm thập kỷ hoạt động liên tục không biết mệt mỏi trên chính trường Lê - Trịnh, Nguyễn Nghiễm đã bộc lộ những tài năng xuất chúng và mẫn cán của một viên quan tận trung với vua-chúa. Ông là thân sinh của đại thi hào Nguyễn Du.

Nguyễn Nghiễm người thôn Lương Năng, xã Tiên Điền (nay là xã Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh); tự Hy Tư, hiệu Nghị Hiền, biệt hiệu là Hồng Ngư cư sĩ. Cha ông là nhà nho Nguyễn Quỳnh, một võ quan của triều đình nhà Lê ở Thăng Long. Năm 16 tuổi, ông đỗ Hương Cống rồi đỗ Đệ nhị giáp Tiến sỹ xuất thân (Hoàng giáp) khoa thi Tân Hợi (1731), là đời thứ ba của dòng họ Nguyễn đỗ Tiến sĩ.

Sau khoa bảng rực rỡ, con đường công danh của Nguyễn Nghiễm khá hanh thông, khởi đầu ông giữ chức quan văn tại triều cho đến chức Tham Tụng (Tể tướng). Kể từ khi giữ chức quan văn trong triều Lê cho đến khi giữ chức Thượng thư ở bộ (do vua Lê điều hành) và vừa giữ chức Tham Tụng trong phủ Chúa Trịnh, ông đã kết hợp một cách hài hoà giữa ba đời vua nhà Lê (Thuần Tông, Ý Tông và Hiển Tông) với thực quyền của ba vị Chúa Trịnh (Trịnh Giang, Trịnh Doanh và Trịnh Sâm) để thực thi những công vụ hành chính của mình một cách thành công.

Chính ông đã tổ chức hệ thống dịch trạm ở Bắc Hà, từ Kinh Bắc vào Nghệ An và lên tận Lạng Sơn để kịp thời thông tin từ Kinh đi các trấn. Sống vào giai đoạn có nhiều biến động trong chính trường, kéo dài gần hết thế kỷ 18, đã xuất hiện một Nguyễn Nghiễm đầy quyền biến, tựa một tay lái dệu kỳ hướng con tàu chao đảo luồn lách giữa các đợt sóng dữ cập bến an toàn.

Ngoài tư chất của một viên quan mẫu mực, Nguyễn Nghiễm còn là một nhà sử học có tầm cỡ, được liệt vào trong số một trong số ít nhà sử học danh tiếng nhất thời Trung đại của đất nước, kể từ Sử Hy Nhan cho đến cuối thế kỷ 18 đầu thế kỷ 19.

Năm 1758, khi giữ chức Tổng Tài Quốc sử quán, ông đã viết cuốn “Việt sử bị lãm” và cuốn “Lịch triều hiến chương”. Ngoài ra, Nguyễn Nghiễm còn để lại cho văn đàn các tập thơ văn bằng chữ Hán như: Cơ lễ nhạc chương thi văn, Xuân đình tạp vịnh, Quân trung liên vịnh.

Đời thường của Nguyễn Nghiễm cũng sôi động như chính trường mà ông tham dự. Ông có đến 8 người vợ, 12 người con trai, trong đó có Nguyễn Du, đại thi hào muôn đời của đất Việt với Truyện Kiều bất hủ.

Nguyễn Nghiễm và hành trang sự nghiệp của ông là tấm gương phản chiếu một cách chân thật xã hội Đàng Ngoài thế kỷ 18 một giai đoạn đầy biến cố của lịch sử đất nước, cố vùng vẫy để vượt ra khỏi cuộc khủng khoảng triền miên tìm một lối thoát khả dĩ cho dân tộc.

Sau khi ông quy tiên, được triều đình nhà Lê phong làm phúc thần và sắc cho dân Tiên Điền lập đền thờ phụng.

Hà Tĩnh Online

Đọc thêm

Tang thương Làng Nủ

Tang thương Làng Nủ

Trong cơn mưa tầm tã, từng thi thể người dân thôn Làng Nủ lần lượt được đưa về. Nơi ấy, tiếng khóc vang lên khắp nơi khi người ở lại phải đau đớn đón nhận tin dữ sau thảm họa lũ quét kinh hoàng.
Hà Tĩnh phát động Tháng hành động về ATVSLĐ, Tháng Công nhân

Hà Tĩnh phát động Tháng hành động về ATVSLĐ, Tháng Công nhân

Sáng nay (18/4), UBND tỉnh Hà Tĩnh tổ chức lễ phát động Tháng hành động ATVSLĐ, Tháng Công nhân năm 2023; vinh danh doanh nghiệp vì người lao động, công đoàn cơ sở tiêu biểu, chủ tịch công đoàn cơ sở tiêu biểu, công nhân lao động tiêu biểu…
Bệnh mũi họng thường gặp ở trẻ trong mùa lạnh và cách phòng tránh

Bệnh mũi họng thường gặp ở trẻ trong mùa lạnh và cách phòng tránh

Khi thời tiết lạnh sẽ khiến nhiều trẻ mắc bệnh về tai mũi họng, trong đó phổ biến là viêm họng, viêm mũi… Điều này làm các bậc cha mẹ lo lắng, bởi bệnh thường tái đi tái lại nhiều lần. Vì vậy, việc phát hiện sớm cũng như cách chăm sóc đúng sẽ giúp trẻ nhanh khỏi bệnh.
Thị xã Kỳ Anh trao huy hiệu Đảng cho 18 đảng viên

Thị xã Kỳ Anh trao huy hiệu Đảng cho 18 đảng viên

Nhân dịp kỷ niệm niệm 105 năm Cách mạng Tháng Mười Nga (7/11/1917 – 7/11/2022), 92 năm ngày thành lập Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (18/11/1930-18/111/2022), Ban Thường vụ Thị ủy Kỳ Anh (Hà Tĩnh) đã tổ chức lễ trao tặng Huy hiệu Đảng cho 18 đảng viên.
Cơ hội uống bia Hà Nội - Nghệ Tĩnh miễn phí

Cơ hội uống bia Hà Nội - Nghệ Tĩnh miễn phí

Nhân kỷ niệm Ngày Quốc khánh 2/9 và giới thiệu sản phẩm bia mới của Nhà máy Bia Hà Nội - Nghệ Tĩnh, Công ty CP Bia Hà Nội - Nghệ Tĩnh tổ chức cho người tiêu dùng sử dụng miễn phí các sản phẩm bia tại một số địa điểm trên địa bàn Hà Tĩnh.
Đảng lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp mọi mặt đối với Công an nhân dân

Đảng lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp mọi mặt đối với Công an nhân dân

Nhân kỷ niệm 77 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân (19/8/1945 - 19/8/2022), 17 năm Ngày hội Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc (19/8/2005 - 19/8/2022), Đại tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an có bài viết: “Đảng lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp mọi mặt đối với Công an nhân dân”.
Khi mẹ chồng đến ở chung...

Khi mẹ chồng đến ở chung...

“Công bằng mà nói, chồng tôi là một người tốt, năng động, có trách nhiệm, xuất sắc và đáng tin cậy, biết kiếm tiền chăm lo cho gia đình. Nhưng...”.
Đẩy mạnh tiêm vaccine, chủ động, sẵn sàng ứng phó nếu dịch bệnh bùng phát trở lại

Đẩy mạnh tiêm vaccine, chủ động, sẵn sàng ứng phó nếu dịch bệnh bùng phát trở lại

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh tinh thần tuyệt đối không được lơ là, chủ quan, mất cảnh giác, yêu cầu đẩy mạnh tiêm vaccine, thần tốc hơn nữa thực hiện các giải pháp bảo đảm cung ứng thuốc và vật tư y tế, chủ động xây dựng và sẵn sàng ứng phó với mọi tình huống có thể xảy ra, kể cả trường hợp dịch bệnh bùng phát trở lại.