>> PCLB - Nỗi lo vùng xung yếu (Bài 1): Nguy cơ nơi “rốn lũ”
Tàu thuyền vất vả trú bão
Ông Lê Đức Nhân - Phó Giám đốc Sở NN-PTNT cho biết: Toàn tỉnh có 4 âu thuyền tránh trú bão tại các địa phương: Lộc Hà, Cẩm Xuyên, Nghi Xuân và Kỳ Anh. Trong đó, mới chỉ có 2 âu thuyền Cẩm Nhượng (Cẩm Xuyên) và Cửa Sót (Lộc Hà) đưa vào sử dụng, các âu thuyền còn lại đang được tiến hành xây dựng. Tuy nhiên, những năm gần đây, luồng lạch tại các âu thuyền tránh trú bão bị bồi lắng nghiêm trọng khiến 2 âu thuyền Cẩm Nhượng và Cửa Sót không còn là chốn trú ẩn an toàn. Theo thiết kế, các âu trú bão trên có thể chứa 250-300 tàu vào trú bão. Thế nhưng, những mùa mưa bão gần đây, âu tránh trú bão Cửa Sót, Cửa Nhượng cũng chỉ đáp ứng được khoảng 150-200 phương tiện.
 |
Tàu thuyền ở Xuân Hội neo đậu tại cảng cá Cửa Hội không đảm bảo an toàn. |
Đáng lo hơn, ở 2 khu vực có số thuyền đánh bắt thủy sản khá lớn là Kỳ Hà (Kỳ Anh) và Xuân Hội (Nghi Xuân), các công trình tránh trú bão hiện đang triển khai xây dựng, không có chỗ neo đậu, trú ẩn cho tàu thuyền trong mùa mưa bão. Xuân Hội là địa phương dẫn đầu trong khai thác hải sản của tỉnh với số lượng tàu thuyền khá lớn, trong đó, 23 đội tàu đánh bắt xa bờ đang phát huy hiệu quả. Nhưng ngư dân Xuân Hội luôn thường trực nỗi lo về nơi trú bão an toàn.
Ngư dân Nguyễn Văn Dũng (xóm Hội Thái) có đôi tàu đánh bắt xa bờ gần 500 CV cho biết: Khi sắp mưa bão, các chủ tàu phải lo di tản khắp nơi để neo đậu. Tàu công suất nhỏ thì neo đậu ở vùng bãi ngang Xuân Giang, Xuân Hải; tàu đánh bắt xa bờ công suất lớn lại neo “nhờ” tại cảng cá Cửa Hội (Cửa Lò - Nghệ An). “Đưa tàu vào đây cũng là chuyện bất đắc dĩ. Bởi mỗi khi mưa to, gió bão, hàng chục chiếc tàu chen chúc, xô đẩy nhau. Chuyện bị va đập gây hư hỏng tàu thuyền thường xuyên xảy ra. Có khi sóng lớn xô vào thành cảng gây vỡ tàu sửa chữa mất cả trăm triệu đồng. Thiếu nơi neo đậu, chúng tôi đành phó mặc gia tài của mình cho sóng gió” - anh Dũng chia sẻ.
Bên cạnh đó, hiện nay, ngoài một số tàu cá lớn được trang bị hệ thống bộ đàm, liên lạc tầm xa thì thông tin liên lạc vẫn chủ yếu bằng điện thoại. Trong khi đó, mức độ phủ sóng điện thoại được vài chục hải lý, chất lượng kém khi mưa to, gió lớn. Ngư dân thay đổi số điện thoại liên tục nên thông tin liên lạc gặp nhiều khó khăn. Nhiều tàu thuyền chưa được trang bị các phương tiện cứu sinh; đội ngũ, phương tiện và trang thiết bị phục vụ công tác đảm bảo an toàn từ tỉnh đến cơ sở còn hạn chế.
Sơ tán dân còn khó
Dường như năm nào, địa bàn tỉnh cũng xẩy ra mưa bão, có khi phải tiến hành sơ tán, di dời dân, đặc biệt là các hộ dân vùng ven biển. Theo ông Bùi Lê Bắc - Chánh Văn phòng BCH phòng chống thiên tai - tìm kiếm cứu nạn tỉnh, khi dự báo bão có khả năng đổ bộ vào đất liền với mức độ nguy hiểm thì các địa phương vùng biển Kỳ Anh, Nghi Xuân, Lộc Hà, Cẩm Xuyên sẽ thực hiện việc sơ tán, di dời dân đến nơi an toàn. Trong công tác phòng chống bão lụt hàng năm, các địa phương, đơn vị đều phải tính đến phương án sơ tán, di dời dân theo từng mức độ để triển khai vận động... Tuy nhiên, quá trình vận động, sơ tán dân ra khỏi vùng nguy hiểm còn nhiều khó khăn.
Ông Trần Văn Liệu - Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã Xuân Hội cho hay: Sau khi nhận được lệnh sơ tán, di dời dân tránh bão, xã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc tuyên truyền, vận động; chính quyền huy động lực lượng, phương tiện đến tận từng hộ để vận chuyển người và tài sản... nhưng nhiều người nhất quyết không đi. Người dân còn nặng tư tưởng chủ quan, coi thường mưa bão và ngại khó khi thực hiện việc sơ tán.
Không chỉ Xuân Hội mà hầu như các địa phương khác trên địa bàn tỉnh cũng đều vấp phải khó khăn trên. Có nơi, khi cán bộ chính quyền đến vận động, các hộ dân vẫn “bình chân như vại”, còn tổ chức làm thịt chó ăn nhậu vui vẻ. Điều đáng lo ngại nhất là những năm gần đây, sau nhiều lần sơ tán nhưng bão không vào nên người dân ngày càng chủ quan, lơ là. Bởi vậy, trong các đợt di dời, sơ tán dân, nhiều huyện không đạt kế hoạch yêu cầu.
Năm 2013, để đối phó với bão số 14 (siêu bão Haiyan), Ban Chỉ huy phòng chống lụt bão và tìm kiếm cứu nạn tỉnh đã ban hành lệnh sơ tán 20.308 hộ dân với 73.159 nhân khẩu tại các địa phương ven biển và miền núi đến nơi an toàn. Tuy nhiên, thời điểm đó, các huyện vùng biển Nghi Xuân chỉ mới đạt 20%, Lộc Hà 50%, Cẩm Xuyên 70% kế hoạch... Rất may, siêu bão Haiyan không đổ bộ, nếu không sẽ khó tránh khỏi thiệt hại nặng nề về người do sự chậm trễ trong việc sơ tán, di dời dân của các địa phương.
Trong cuộc họp mới đây về công tác phòng chống siêu bão, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Đình Sơn cho rằng: Việc sơ tán, di dời dân là hết sức cần thiết nhằm đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản cho người dân. Vì vậy, chính quyền các cấp, các tiểu ban cần chủ động xây dựng phương án di dời; đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân tại các vùng xung yếu, nguy cơ cao do bão tố, triều cường. Trong quá trình vận động sơ tán di dời, hộ dân nào không chấp hành thì cần có biện pháp để xử lý, tuyệt đối không để thiệt hại về người do chủ quan.
