Chứa đựng các giá trị về đa dạng sinh học và vai trò to lớn trong công tác bảo tồn, Vườn Quốc gia Vũ Quang được ví như là “Mỏ loài mới” với các loài động thực vật phong phú, không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn các hệ sinh thái rừng mà còn là một khu vực có tiềm năng lớn để phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng và giải trí.
Vườn Quốc gia Vũ Quang - viên ngọc xanh giữa đại ngàn
Vườn Quốc gia Vũ Quang có hệ thực vật phong phú và đa dạng với sự có mặt của 1.616 loài thực vật có ích và cho lâm sản ngoài gỗ gồm 13 nhóm trong tổng số 1.823 loài được ghi nhận tại khu vực, thuộc 202 họ thực vật bậc cao có mạch. Một số các loài cây gỗ quý kích thước lớn như: Pơ mu, Du sam núi đất, Lim xanh, Sồi ba cạnh, Sấu và một số loài cây quý hiếm khác;
Hệ động vật gồm 6 lớp (thú, chim, bò sát, ếch nhái, cá và côn trùng) bao gồm: lớp thú 94 loài thuộc 27 họ, 11 bộ; lớp chim 315 loài thuộc 50 họ, 15 bộ; lớp cá 88 loài thuộc 21 họ, 9 bộ; lớp bò sát 58 loài thuộc 15 họ, 2 bộ; lưỡng cư 33 loài thuộc 6 họ, 1 bộ; lớp bướm 316 loài thuộc 10 họ, 1 bộ.
Một số loài nguy cấp quý hiếm, đặc hữu của dãy Trường Sơn như: Sao La, Mang lớn, Chà Vá chân nâu, Vượn đen má trắng, Thỏ vằn Trường Sơn, Gấu chó...
Tài nguyên cảnh quan vô cùng ấn tượng, có nhiều cảnh đẹp, nguyên sơ (thác Thang Đày, Trại Cưa, đảo Đá Bàn, đỉnh Rào Cỏ, suối Rào Rồng…), rừng tại Vườn Quốc gia Vũ Quang có mức độ đa dạng sinh học cao; đặc biệt, tại đây có Hồ thuỷ lợi Ngàn Trươi với diện tích hơn 4.000ha được ví như là biển trong rừng, hồ thuỷ lợi Đá Hàn với hàng chục hòn đảo lớn nhỏ khác nhau… Đây là tiềm năng lớn để phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí.
Ngày 1/7/2025, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã ban hành Quyết định số 1752/QĐ-UBND phê duyệt Đề án Du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí Vườn Quốc gia Vũ Quang giai đoạn 2025 – 2030.
Đề án có tổng mức đầu tư 672.596 triệu đồng, gồm vốn ngân sách, vốn kêu gọi đầu tư xã hội hóa và nguồn thu hợp pháp khác trong giai đoạn từ 2025-2030. Theo đó, đề án đã đề xuất 8 điểm:
Điểm số 1: Trung tâm giáo dục môi trường và dịch vụ du lịch; có diện tích 2,22 ha; thuộc khuôn viên trụ sở Vườn Quốc gia Vũ Quang.
Điểm số 2: Vườn thực vật; có diện tích 285,12 ha; thuộc Tiểu khu 146A.
Điểm số 3: Khu du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí đảo Đá Bàn; có diện tích 522,53 ha; thuộc Tiểu khu 139B.
Điểm số 4: Khu du lịch sinh thái và quản lý di tích Phan Đình Phùng; có diện tích 2.310,64 ha; thuộc Tiểu khu 180B và Tiểu khu 155B.
Điểm số 5: Khu du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng Thang Đày; có diện tích 5.517,97 ha; thuộc các Tiểu khu 166, 170, 176 và 177.
Điểm số 6: Đỉnh Rào Cỏ; có diện tích 3.563,06 ha; thuộc Tiểu khu 224 và Tiểu khu 203.
Điểm số 7: Khu du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng cao cấp Khe Chè; có diện tích 3.382,15 ha; thuộc Tiểu khu 74 và Tiểu khu 77.
Điểm số 8: Khu du lịch sinh thái, giải trí hồ Đá Hàn; có diện tích 2.433,11 ha; thuộc Tiểu khu 181 và Tiểu khu 191B.
Đề án cũng xác định 5 tuyến du lịch, gồm: Tuyến số 1: Khám phá vườn thực vật; Tuyến số 2: Khám phá đảo Đá Bàn; Tuyến số 3: Khám phá thác Thang Đày và quần thể Pơ mu ngàn năm tuổi; Tuyến số 4: Thành cụ Phan Đình Phùng và rừng sấu cổ thụ; Tuyến số 5: Chinh phục đỉnh Rào Cỏ.
Chi tiết các địa điểm, vị trí, diện tích quy hoạch cho thuê môi trường rừng để kinh doanh dịch vụ du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí đến năm 2030 xem tại đây.
Mục tiêu của việc cho thuê môi trường rừng
- Mục tiêu hàng đầu là hợp tác cùng doanh nghiệp giữ rừng, phát triển rừng, bảo tồn và phát huy các giá trị cảnh quan thiên nhiên, văn hóa, lịch sử để phát triển du lịch. Vì vậy, các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân tham gia cần đặt yếu tố này lên hàng đầu khi hợp tác với Vườn Quốc gia Vũ Quang.
- Khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế về đa dạng hệ sinh thái rừng, danh lam thắng cảnh, cảnh quan, môi trường, gắn với bản sắc văn hóa dân tộc để phát triển du lịch sinh thái, tạo việc làm, tăng thu nhập, cải thiện đời sống của nhân dân, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và góp phần giảm nghèo bền vững cho nhân dân địa phương bằng cam kết sử dụng lao động địa phương,…
- Tăng nguồn thu vào ngân sách nhà nước, nâng cao các nguồn thu nhập cho đơn vị và tạo việc làm cho cộng đồng dân cư địa phương.