Vườn quốc gia Vũ Quang từ lâu đã được ví như một "viên ngọc thô" quý giá, sở hữu cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, nguyên sơ cùng hệ sinh thái vô cùng phong phú. Tuy nhiên, những tiềm năng này vẫn chưa được khai thác tương xứng.
Việc Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt Đề án du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí Vườn Quốc gia Vũ Quang giai đoạn 2025 - 2030 (gọi tắt là đề án) được kỳ vọng sẽ tạo ra một cú hích mạnh mẽ, biến tiềm năng thành động lực phát triển kinh tế - xã hội.
Mục tiêu cốt lõi của đề án là khai thác các giá trị sẵn có về cảnh quan, đa dạng sinh học, hệ sinh thái rừng và các di tích lịch sử văn hóa để phát triển du lịch theo hướng bền vững. Quan trọng hơn, đề án tạo ra một hành lang pháp lý vững chắc để thu hút các doanh nghiệp, nhà đầu tư có tiềm lực, tạo nguồn lực cho việc xây dựng và phát triển du lịch một cách bài bản.
Bên cạnh đó, đề án còn hướng tới việc nâng cao năng lực quản lý cho vườn, đồng thời tạo cơ chế để người dân địa phương tham gia trực tiếp vào các hoạt động du lịch. Góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống vật chất, văn hóa tinh thần và quan trọng nhất là nâng cao ý thức bảo vệ rừng, bảo tồn đa dạng sinh học và các giá trị văn hóa bản địa.
Ông Nguyễn Danh Kỳ - Giám đốc Vườn Quốc gia Vũ Quang cho biết, đề án xác định mục tiêu đến năm 2030 thu hút ít nhất 15.000 lượt khách du lịch, trong đó khách quốc tế chiếm tối thiểu 8%. Tỷ lệ du khách lưu trú qua đêm được kỳ vọng đạt 30% tổng số du khách, mang lại tổng doanh thu ít nhất 20 tỷ đồng. Đặc biệt, nguồn thu từ cho thuê môi trường rừng hàng năm dự kiến đạt tối thiểu 500 triệu đồng, góp phần tái đầu tư vào công tác bảo tồn và phát triển.
Về mặt xã hội, đề án hướng tới tạo việc làm thường xuyên cho khoảng 500 lao động, bao gồm 100 lao động trực tiếp và 400 lao động gián tiếp. Các lao động này sẽ được đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ về du lịch sinh thái gắn với sinh kế cộng đồng, đảm bảo nguồn nhân lực chất lượng cao. Vườn cũng đặt mục tiêu thu hút ít nhất 5 nhà đầu tư để hợp tác, liên kết và thuê môi trường rừng, cùng phát triển du lịch sinh thái theo đúng quy định pháp luật.
"Đề án cũng xác định rõ các loại hình và sản phẩm du lịch đa dạng, gồm: du lịch sinh thái, dã ngoại, tham quan nghiên cứu khoa học, tham quan di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh, du thuyền, du lịch mạo hiểm kết hợp leo núi và du lịch nghỉ dưỡng. Các sản phẩm cụ thể như dịch vụ lưu trú, ẩm thực, cắm trại, khám phá mạo hiểm, bơi thuyền, leo núi, tổ chức hội nghị, hội thảo, nghiên cứu khoa học... sẽ được chú trọng phát triển.
5 tuyến du lịch sinh thái độc đáo cũng đã được đề xuất gồm: khám phá vườn thực vật; khám phá đảo Đá Bàn; khám phá thác Thang Đày và quần thể pơmu ngàn năm tuổi; khám phá thành cụ Phan Đình Phùng và rừng sấu cổ thụ; chinh phục đỉnh Rào Cỏ" - ông Nguyễn Danh Kỳ cho biết.
Sau khi đề án được phê duyệt, Vườn Quốc gia Vũ Quang đã chủ động phối hợp với Sở VH-TT&DL tổ chức họp báo công bố đề án, đồng thời triển khai xây dựng kế hoạch cụ thể để thực hiện các nội dung trọng tâm. Công tác mời gọi doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân có đủ năng lực và tiềm lực để đầu tư phát triển du lịch tại vườn cũng đang được đơn vị đẩy mạnh.
"Việc đề án được phê duyệt là một cột mốc quan trọng, mở ra cơ hội vàng để Vườn Quốc gia Vũ Quang phát huy tối đa giá trị tự nhiên và văn hóa. Chúng tôi cam kết sẽ triển khai đề án một cách bài bản, khoa học, đảm bảo hài hòa giữa phát triển du lịch và công tác bảo tồn" - ông Nguyễn Danh Kỳ nhấn mạnh.
Đề án được phê duyệt đã thực sự chạm đến niềm mong mỏi bấy lâu của người dân địa phương, thắp lên niềm tin về một sự thay đổi toàn diện cho vùng đất còn nhiều khó khăn này. Người dân nơi đây kỳ vọng, dòng khách du lịch và các nhà đầu tư sẽ mang đến một luồng sinh khí mới, tạo ra việc làm và nâng cao thu nhập ngay trên chính quê hương mình.
Bà Nguyễn Thị Lan (xã Vũ Quang) không giấu được niềm vui: "Chúng tôi rất phấn khởi khi thấy Vườn Quốc gia Vũ Quang được quan tâm đầu tư phát triển du lịch. Điều này không chỉ giúp bảo vệ rừng tốt hơn mà còn mang lại nhiều cơ hội việc làm, quảng bá các đặc sản của địa phương tới du khách, góp phần mở rộng thị trường, cải thiện cuộc sống cho bà con địa phương. Chúng tôi hy vọng du lịch sẽ đánh thức tiềm năng của Vũ Quang, mang lại lợi ích thiết thực cho cộng đồng".
Vườn Quốc gia Vũ Quang hiện quản lý hơn 57 nghìn ha rừng và đất lâm nghiệp. Nơi đây được các chuyên gia trong và ngoài nước đánh giá là khu vực có sự đa dạng sinh học cao bậc nhất khu vực. Khu vực này có hệ thực vật vô cùng phong phú với 1.616 loài thực vật có ích, cùng 13 nhóm lâm sản ngoài gỗ trong tổng số 1.823 loài thuộc 202 họ thực vật bậc cao có mạch. Nhiều loài cây gỗ quý hiếm kích thước lớn như pơmu, du sam núi đất, lim xanh, hoàng đàn giả, sồi ba cạnh, sấu và các loài quý hiếm khác tạo nên một thảm thực vật nguyên sinh hùng vĩ.
Hệ động vật cũng không kém phần đa dạng với 6 lớp chính: thú (94 loài), chim (315 loài), cá (88 loài), bò sát (58 loài), lưỡng cư (33 loài) và bướm (316 loài). Đặc biệt, Vườn Quốc gia Vũ Quang là mái nhà của nhiều loài nguy cấp, quý hiếm, đặc hữu của dãy Trường Sơn như sao la, mang lớn, chà vá chân nâu, vượn đen má trắng, thỏ vằn Trường Sơn, gấu chó...
Bên cạnh giá trị sinh học, Vũ Quang còn sở hữu nhiều cảnh quan nguyên sơ, tuyệt đẹp như thác Thang Đày, Trại Cưa, đảo Đá Bàn, đỉnh Rào Cỏ, suối Rào Rồng... Sự hiện diện của hồ thủy lợi Ngàn Trươi và hồ thủy lợi Đá Hàn với hàng chục hòn đảo lớn nhỏ càng làm tăng thêm tiềm năng phát triển du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng.
