An Nhiên - yên bình một miền quê

(Baohatinh.vn) - Không sinh ra và lớn lên nhưng cơ duyên đưa tôi về sinh sống ở nơi này. Và mỗi sáng mỗi chiều, khi tiếng chuông nguyện nhà thờ vang lên hòa cùng nhịp sống tươi trẻ của các làng nông thôn mới kiểu mẫu, trong dư âm tiếng sóng sông Hộ Độ, tôi mới cảm nhận hết vẻ đẹp của một miền quê khởi phát từ sông nước đang ngày một rạng rỡ, thanh tân.

Nhất cận thị, nhì cận giang

Nói về lịch sử hình thành và phát triển của vùng đất An Nhiên - Hạ Hoàng mà tên gọi hành chính là xã Thạch Hạ, xưa thuộc Thạch Hà, nay thuộc TP Hà Tĩnh, Chủ tịch UBND xã Nguyễn Sông Hàn nhiều lần nhắc đi nhắc lại thế mạnh của một vùng sông nước “nhất cận thị, nhì cận giang”.

An Nhiên - yên bình một miền quê

Bến đò Hạ Vàng nơi ghi dấu lịch sử hình thành xã Thạch Hạ

Theo Địa chí Thạch Hà (NXB Chính trị quốc gia - 2015, trang 62, 63, 64), sông Hà Hoàng chảy quanh co trên dải đất trũng thuộc 2 huyện Can Lộc và Thạch Hà, có đến 7 tên gọi, tùy thuộc các vùng đất sông chảy qua: Phúc Thủy, sông Cài, sông Hà Vàng, sông Nghèn, sông Thuần Chân, Kênh Cạn và đoạn cuối cùng là Hộ Độ. Sông Hộ Độ (vì chảy ra Cửa Sót nên có người gọi là sông Sót), đoạn cuối của Hà Hoàng khi chảy cắt ngang tỉnh lộ 9 đã tạo ra một bến đò ngang rất lớn là bến đò Hộ Độ, sau này được xây dựng thành cầu Hộ Độ.

An Nhiên - yên bình một miền quê

Một góc khu dân cư kiểu mẫu Tân Lộc...

Bên bờ Nam sông Hộ Độ là xã Thạch Hạ, vùng đất được hình thành hơn 550 năm. Theo nhiều tài liệu, xã Thạch Hạ trước năm 1945 là vùng đất thuộc làng Yên (An) Nhiên và Hạ Hoàng thuộc tổng Thượng Nhất. Sau Cách mạng tháng 8/1945, sáp nhập các làng Hạ Hoàng, Yên Nhiên, Văn Giáp và Nhân Hòa để lập nên xã Quang Lịnh. Đến năm 1954 thì xã Quang Lịnh chia thành 3 xã: Thạch Thượng, Thạch Trung và Thạch Hạ (thuộc huyện Thạch Hà).

An Nhiên - yên bình một miền quê

... khu dân cư Tân Học

Năm 2004, xã Thạch Hạ sáp nhập về TX Hà Tĩnh (nay là TP Hà Tĩnh). Từ các cồn đất nổi lên giữa vùng sông nước, cư dân dân vạn chài đã dựng lều mưu sinh, dần dần lập nên xóm làng. Nghề chính của họ là chài lưới, làm nông. Do gần biển nên đất đai nhiễm mặn, người dân phải chung sức đắp đê ngăn mặn để trồng trọt và chăn nuôi. Khi dân làng về quần cư ở đây thì các dòng họ cũng hình thành như họ Võ Tá, họ Nguyễn Đăng…

Họ Võ Tá Hà Hoàng từng được coi là “Hà Hoàng thế tướng” lừng lẫy trong suốt 180 năm triều Hậu Lê với những truyền ngôn nổi tiếng như “Lính Nghệ An - Gan Thạch Hà” hoặc “Trảo Nha chi Ngô - Hà Hoàng chi Võ”. Các vị quan Quận của dòng họ Võ Tá đã có nhiều công lao đóng góp cho đất nước, được nhân dân ca ngợi và lưu truyền.

Ghi nhận công lao của các vị Quận công, Tạo sỹ, triều đình đã cho xây dựng miếu thờ và ban tặng nhiều sắc phong, tước lộc. Bến đò Hạ Vàng (hiện ở vị trí Quán Gió) bên sông trở thành nơi giao thương buôn bán của cả một vùng rộng lớn thuộc lưu vực Hà Hoàng - Cửa Sót.

Giữ gìn nét đẹp văn hóa làng

Đời nối đời, những người dân chất phác ven sông Hộ Độ đã cần cù lao động để xây đắp, tô đẹp xóm làng. Với vị trí cửa ngõ Đông Bắc của TP Hà Tĩnh, có nguồn sống dồi dào từ sông nước và tính chất “cận thị”, Thạch Hạ trở thành nơi “đất lành chim đậu”. Những cái tên Đông Đoài, Thượng, Trung, Hạ, Liên Hà, Liên Thanh, Liên Nhật, Minh Tiến, Minh Yên, Tân Lộc, Tân Học dần hình thành. Người dân sống hiền lương, đoàn kết, yêu thương nhau, tốt đời đẹp đạo, hòa mình vào công cuộc đổi mới của đất nước.

An Nhiên - yên bình một miền quê

Đường về Thạch Hạ

Khi TP Hà Tĩnh phát động phong trào xây dựng nông thôn mới, với quyết tâm chính trị cao của cấp ủy, chính quyền địa phương, sự đồng thuận góp sức của người dân, Thạch Hạ đã bứt phá đi lên. Liên Nhật, Liên Hà, Tân Lộc rồi Liên Thanh trở thành những thôn đi đầu.

Về các khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu hôm nay, nhìn những con đường đẹp như tranh, những ngôi nhà cao tầng đủ kiểu dáng, màu sắc bên cạnh ruộng đồng và đầm phá ven sông, nghe tiếng chuông nhà thờ xứ An Nhiên, nhà thờ họ Hoàng Yên, người ta cảm nhận một không gian thật yên bình mà sống động.

Trong câu chuyện về xây dựng xã nông thôn mới trên nền tảng văn hóa, Chủ tịch UBND xã Nguyễn Sông Hàn tâm đắc vì địa phương đã thống nhất quan điểm: “Mới nhưng không làm mất đi cái cũ” và lên kế hoạch rất cụ thể để gìn giữ nét đẹp văn hóa vùng miền vì “nếu đánh mất nét văn hóa ấy thì Thạch Hạ không còn là Thạch Hạ mà là xã khác”.

Anh kể cho chúng tôi nghe câu chuyện Quỹ An sinh xã hội ở các thôn, đặc biệt là ở thôn Thượng, người dân đã vận động, kêu gọi 100 triệu đồng để giúp đỡ một gia đình có người bị trọng bệnh. Tình làng nghĩa xóm “tối lửa tắt đèn” có nhau là nét đẹp của cha ông ngàn đời đã được gìn giữ.

An Nhiên - yên bình một miền quê

Con đường phát triển du lịch - ẩm thực đang dần được hoàn thiện

Với tâm nguyện tha thiết, người dân đã đóng góp công sức và xây dựng, tôn tạo 2 nhà thờ và di tích lịch sử văn hóa nhà thờ họ Võ Tá - miếu Quan Quận. Thôn Tân Lộc đã tôn tạo miếu thờ thành hoàng làng, thôn Tân Học đang quá trình phục dựng. Các thôn khác trong quy hoạch đều có xây dựng giếng làng để giữ vẻ đẹp “cây đa, bến nước, sân đình”. Riêng thôn Liên Thanh đã hoàn thành giếng làng ở cuối thôn, tạo cảnh quan đẹp, đảm bảo sinh thái cho người dân.

Có lẽ, nhờ luôn luôn coi trọng các giá trị văn hóa, nhất là ứng xử giữa người với người mà dù rất năng động và đổi mới, song nét chất phác, hiền lương của người dân nơi đây vẫn không bị mất đi. Dù chỉ họp một buổi, gần thành phố song chợ Thạch Hạ không thiếu sản vật gì, nhất là thực phẩm. Đặc biệt, tôi rất thích vẻ chất phác của cả người bán lẫn người mua ở khu chợ này.

Quy hoạch gắn với tăng trưởng “xanh”

Trở lại câu chuyện “nhất cận thị, nhì cận giang”, Chủ tịch UBND xã Nguyễn Sông Hàn cho tôi biết thêm: Xã đã rất chú trọng quy hoạch trên cơ sở thực tiễn của làng, giữ vẻ đẹp của làng, làm sinh động nông thôn mới Thạch Hạ. Chính vì vậy, Thạch Hạ đã làm quy hoạch các khu sinh thái và ẩm thực biển dựa vào tính chất “cận thị”, “cận giang”.

Hiện nay, quy hoạch khu ẩm thực đã được phê duyệt, nhà hàng Chương II đã đi vào hoạt động. Con đường du lịch ẩm thực - sinh thái đang hoàn thiện. Đường làm đến đâu, cây xanh và hoa trồng đến đó. Năm 2020, xã sẽ đầu tư xây dựng tuyến đường nối từ đường Nam Cầu Cày với con đường du lịch ẩm thực sinh thái nhằm thu hút đông đảo du khách đến với bờ nam sông Hộ Độ, thưởng thức hải sản trong các nhà hàng sinh thái, hình thành các resort nghỉ dưỡng.

Nhiệm kỳ 2020-2025, xã phấn đấu hoàn thành xã nông thôn mới kiểu mẫu, xã Anh hùng trong thời kỳ đổi mới. Lộ trình ấy đang được từng bước hiện thực hóa với nỗ lực không ngừng của hệ thống chính trị và mỗi người dân nơi đây.

Chủ đề Nông nghiệp, nông thôn và nông dân

Chủ đề Đời sống văn hóa

Đọc thêm

Giữ lửa hạnh phúc từ giá trị văn hóa truyền thống

Giữ lửa hạnh phúc từ giá trị văn hóa truyền thống

Từ điểm tựa là các giá trị truyền thống, gia đình ông Kiều Minh Khánh và bà Nguyễn Thị Dung ở phường Bắc Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh) đã viết nên câu chuyện đẹp về một mái ấm gần nửa thế kỷ đong đầy yêu thương, lan tỏa giá trị sống tích cực trong cộng đồng.
Cựu lính Trường Sa hồi sinh vùng "đất chết"

Cựu lính Trường Sa hồi sinh vùng "đất chết"

Từ vùng “đất chết” oằn mình trong lửa đạn chiến tranh, cựu binh Trường Sa Nguyễn Hải Đường ở thôn Hồng Sơn (xã Trường Lưu, Hà Tĩnh) đã hồi sinh, trở thành mô hình kinh tế trù phú, cho thu nhập 2 tỷ đồng/năm.
Tiếng thì thầm dưới chân cầu Nhe

Tiếng thì thầm dưới chân cầu Nhe

Cầu Nhe (Hà Tĩnh), kể từ 15/4/1968, không đơn thuần chỉ là một địa danh mà đã trở thành một vùng đất thiêng. Tháng Bảy, dưới chân cầu, sông vẫn thì thầm câu chuyện bi hùng một thuở cha ông...
Những chuyện chưa kể về Ngã ba Đồng Lộc

Những chuyện chưa kể về Ngã ba Đồng Lộc

Trong vô vàn câu chuyện về Ngã ba Đồng Lộc huyền thoại đã trở nên quen thuộc, ít ai biết rằng, những con ngõ, ngôi nhà ở thôn Mai Long (xã Xuân Lộc, Hà Tĩnh) là nơi từng lưu dấu bước chân, tiếng cười nói của 10 nữ liệt sỹ TNXP Tiểu đội 4, Đại đội 552 trước lúc họ đi vào bất tử.
Về làng có 3 di sản được UNESCO vinh danh

Về làng có 3 di sản được UNESCO vinh danh

Làng Trường Lưu xưa - xã Trường Lưu nay tự hào với 3 di sản được UNESCO vinh danh. Không dừng lại ở một danh xưng hành chính ở Hà Tĩnh, Trường Lưu còn ẩn chứa trong đó nhiều giá trị văn hóa đặc sắc, riêng có, được lưu truyền qua nhiều thế hệ.
Thành Sen - "dấu son" trong lòng người Hà Tĩnh

Thành Sen - "dấu son" trong lòng người Hà Tĩnh

Từ một câu chuyện trong sử sách, tên gọi Thành Sen (Hà Tĩnh) đã ra đời và theo suốt dặm dài lịch sử của vùng đất này. Tên gọi ấy đã ăn sâu vào ký ức, trở thành niềm tự hào của nhiều thế hệ.
 Niềm vui tháng Bảy của nhiều gia đình liệt sỹ

Niềm vui tháng Bảy của nhiều gia đình liệt sỹ

Tháng 7 này trở nên đặc biệt hơn với nhiều gia đình liệt sỹ ở Hà Tĩnh khi phần mộ người thân được đưa về yên nghỉ nơi đất mẹ, khi tấm bằng “Tổ quốc ghi công” được trao tặng trang nghiêm, trọng thể.
Sáng mãi tinh thần thanh niên xung phong

Sáng mãi tinh thần thanh niên xung phong

Những ngày tháng Bảy, đất nước lại lặng mình trong những ký ức thiêng liêng về những năm tháng khói lửa. Trong dòng chảy lịch sử ấy, lực lượng TNXP Hà Tĩnh để lại nhiều dấu ấn hào hùng, góp phần viết nên bản hùng ca bất tử bằng sức trẻ và lòng yêu nước cháy bỏng.
Cụ bà U100 say mê Truyện Kiều

Cụ bà U100 say mê Truyện Kiều

Truyện Kiều có sức sống mãnh liệt trong văn học Việt Nam, phổ biến trong các tầng lớp nhân dân. Dù gần 100 tuổi, cụ Trần Thị Tám ở xã Hồng Lộc (Hà Tĩnh) vẫn thuộc và say sưa luận giải Kiều.
Có một "phố cổ" giữa lòng xã nhỏ nhất Hà Tĩnh

Có một "phố cổ" giữa lòng xã nhỏ nhất Hà Tĩnh

Giữa một vùng quê ven sông La - nơi được biết đến là xã nhỏ nhất của tỉnh Hà Tĩnh lại tồn tại một góc phố mang dáng dấp cổ kính, phảng phất hồn xưa như một “phố cổ Hà Nội” thu nhỏ.
Làng Phú Quý trù phú, xanh tươi

Làng Phú Quý trù phú, xanh tươi

Về thôn Phú Quý, xã Đông Kinh, tỉnh Hà Tĩnh. Dạo bước trên những tuyến đường bê tông nhựa rộng rãi, không chỉ cảm nhận được sự bình yên, trù phú mà còn thấy rõ sức sống mới của miền quê trù phú, xanh tươi 
Thắp sáng giá trị gia đình Việt giữa nhịp sống mới

Thắp sáng giá trị gia đình Việt giữa nhịp sống mới

Bằng nhiều cách tiếp cận và truyền tải linh hoạt, ngành VH-TT&DL Hà Tĩnh đang nỗ lực làm mới công tác gia đình, để các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp tiếp tục được khơi dậy và lan tỏa trong cộng đồng.
Khi ví, giặm "chạy show"…

Khi ví, giặm "chạy show"…

Không còn đơn thuần xuất hiện trên sân khấu hội diễn tuyên truyền, dân ca ví, giặm ở Hà Tĩnh từng bước hiện diện trong các show diễn giải trí, chuyển hóa thành sản phẩm của công nghiệp văn hóa.