Cấp GCNQSD đất cho HTX: Kết quả thấp, nhiều hệ lụy!

Điểm sáng như... "lá mùa thu"!

HTX Dịch vụ và Môi trường xã Sơn Long (Hương Sơn) được cấp GCNQSDĐ từ tháng 11/2014 đã mở ra cơ hội lớn để đơn vị đầu tư SXKD. Bà Lê Thị Mỹ - Giám đốc HTX cho hay: “Được thuê đất trên diện tích 11.310 m² trong 50 năm là điều kiện hết sức thuận lợi để chúng tôi mạnh dạn đầu tư làm giàu. Trên nền đất được cấp, HTX đã xây dựng chợ mới xã Sơn Long quy mô hàng chục ki-ốt cho thuê với đầy đủ hệ thống đảm bảo quy định và mỹ quan trong quá trình khai thác, sử dụng.

Ngoài ra, HTX còn có tư liệu để sản xuất nông nghiệp với các sản phẩm phù hợp với thế mạnh của địa phương. Đặc biệt, còn mở rộng ngành nghề kinh doanh với việc phát triển thêm các dịch vụ như cưới hỏi, tang lễ… Hàng năm, HTX đều thực hiện đóng thuế đầy đủ cho Nhà nước, tạo niềm tin cho chính quyền và nhân dân trên địa bàn”.

Được cấp GCNQSD đất là cơ hội để HTX Dịch vụ và Môi trường xã Sơn Long (Hương Sơn) đầu tư mở rộng SXKD, mang lại hiệu quả.

Khác với sự yếu kém, trì trệ của nhiều HTX hiện nay, doanh thu hàng năm của HTX Dịch vụ và Môi trường xã Sơn Long đạt khá. Qua đó, tạo việc làm ổn định cho nhiều lao động địa phương, đặc biệt là những người lầm lỗi có cơ hội hoàn lương.

“Èo ọt” từ sự yếu kém nội tại

Tuy nhiên, không phải HTX nào cũng có tiềm lực để được cấp GCNQSDĐ như HTX Dịch vụ và Môi trường xã Sơn Long. Trên thực tế, nhiều HTX vẫn luôn phản ánh thiếu tư liệu sản xuất song khi vào cuộc xem xét thì các cơ quan chức năng không thể giải quyết. Nguyên nhân phần lớn xuất phát từ sự “èo ọt” của bản thân HTX.

Ông Lê Đăng Phúc - Trưởng phòng Tuyên truyền chính sách Liên minh HTX tỉnh cho biết: “Nội lực yếu kém, không xây dựng được phương án SXKD khả thi, hoạt động chỉ mang tính cầm chừng, được chăng hay chớ, các thành viên không chú trọng việc góp vốn, góp tài sản để đầu tư sản xuất… nên đa phần HTX hiện nay không đủ năng lực để được cấp đất. Tính đến thời điểm hiện tại, trong tổng số 1.278 HTX đang hoạt động trên toàn tỉnh thì mới chỉ có 111 HTX được cấp GCNQSDĐ, chiếm chưa đến 10%”.

Nhằm tạo điều kiện phát triển khu vực kinh tế tập thể, thời gian qua, tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành, địa phương vào cuộc rà soát, xem xét, hướng dẫn làm thủ tục cấp GCNQSDĐ cho những HTX đủ điều kiện theo quy định của Nhà nước. Thực tế cho thấy, được cấp GCNQSDĐ là điều kiện thuận lợi để có tư liệu sản xuất, thậm chí còn là tài sản để các HTX huy động nguồn vốn, đầu tư SXKD và nâng cao thu nhập.

Nhiều HTX nông nghiệp do chưa nắm rõ các chính sách về đất đai nên còn e ngại, thiếu phối hợp trong việc hoàn thiện các thủ tục cấp đất.

Tuy nhiên, theo phản ánh, chỉ những HTX thực sự mong muốn có tư liệu sản xuất để mở rộng quy mô, tạo hiệu quả kinh tế, cải thiện nguồn thu và nâng cao đời sống cho xã viên thì mới quan tâm đến việc hoàn thiện các thủ tục đất đai. Trên thực tế, có nhiều HTX thiếu sự chủ động, phối hợp trong quá trình thực hiện nội dung này. Thậm chí, có trường hợp cơ quan thẩm quyền đã cấp GCNQSDĐ, thông báo nhiều lần, song các HTX vẫn không màng đến ký kết hợp đồng thuê đất và nhận giấy chứng nhận. Ví như các HTX nông nghiệp: Đức Minh (xã Liên Minh); Ngọc Lâm, Thượng Ích (xã Đức Lâm); Long Sơn (xã Đức Long – Đức Thọ); HTX Mật Thiết (xã Kim Lộc – Can Lộc). Phải chăng, các HTX này ngại đóng nộp lệ phí thẩm định hay chưa muốn đổi mới thực sự?

Cần sự chủ động từ nhiều phía

Theo Phòng Thẩm định, Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất Hà Tĩnh (Sở TN&MT), thời gian qua, đơn vị đã tiến hành thống kê, rà soát, đo đạc, hướng dẫn và làm thủ tục cấp đất cho các HTX đủ điều kiện. Qua thực tế, ngoài việc nội tại HTX yếu kém, vẫn có các yếu tố không đảm bảo để tiến hành cấp đất cho HTX. Trong diện được xem xét, có 42 HTX chưa được cấp GCNQSDĐ do một số HTX hiện tại tự động sử dụng đất và loại đất đó không phù hợp với quy hoạch chung; một số HTX có danh sách nhưng không phối hợp, không làm hồ sơ; số khác thì vướng nguồn gốc đất sử dụng… Do vậy, để việc cấp đất cho HTX đạt hiệu quả, rất cần sự chủ động vào cuộc trong việc định hướng, cấp đất đảm bảo đúng quy hoạch của chính quyền địa phương.