Từ năm 2022, thôn Hà Phong (xã Kỳ Xuân) bắt đầu triển khai chuyển đổi 65 ha lúa theo mô hình ô thửa lớn, trong đó có 28 ha sản xuất theo hướng hữu cơ. Sau 3 năm tích tụ ruộng đất, diện mạo cánh đồng có những thay đổi rõ rệt như: hệ thống giao thông nội đồng được chỉnh trang, thủy lợi được nạo vét thông suốt, hạ tầng sản xuất đồng bộ hơn, tạo điều kiện thuận lợi để đưa cơ giới hóa vào sản xuất. Toàn bộ diện tích hiện canh tác một giống lúa DT39 của Công ty CP Tập đoàn Quế Lâm, cho năng suất ổn định khoảng 55 tạ/ha và chất lượng gạo đồng đều.
Ông Trần Quốc Hoàn - Trưởng thôn Hà Phong cho biết: “Việc tích tụ ruộng đất đã giúp thay đổi hẳn phương thức canh tác của người dân. Trước đây, ruộng manh mún, mỗi hộ vài ba thửa nhỏ nằm rải rác, làm rất vất vả mà hiệu quả không cao. Khi 65 ha được gom lại thành những ô thửa lớn, việc sản xuất thuận lợi hơn nhiều. Máy móc vào được tất cả các khu vực, bà con giảm đáng kể chi phí và công lao động. Riêng diện tích 28 ha lúa hữu cơ còn mang lại giá trị cao hơn vì có tiêu chuẩn cao, dễ tiêu thụ. Đây là bước đi quan trọng giúp thôn hình thành vùng sản xuất tập trung thực sự”.
Được biết, hiện thôn Hà Phong có 303 hộ với hơn 1.080 nhân khẩu, phần lớn người dân đều sản xuất nông nghiệp. Trước kia, sản xuất lúa chủ yếu dựa vào kinh nghiệm, ít ứng dụng khoa học kỹ thuật. Từ khi tích tụ ruộng đất, người dân dần tiếp cận các quy trình trồng lúa hữu cơ, giảm sử dụng phân hóa học và thuốc bảo vệ thực vật, cải thiện chất lượng môi trường canh tác.
Ông Đậu Tất Thống - một trong những hộ sản xuất nhiều nhất của thôn Hà Phong với 1 mẫu lúa cho hay: “Trước đây, mỗi lần xuống ruộng là phải chạy đi chạy lại giữa các thửa, chỗ thì cao, chỗ lại thấp, làm đất rất vất vả mà thu hoạch cũng khó. Sau tích tụ, ruộng liền vùng, liền thửa nên máy cày, máy gặt vào tận nơi, chi phí giảm rõ rệt. Sản xuất hữu cơ tuy cần tuân thủ quy trình nghiêm ngặt hơn nhưng an toàn, đất đai tơi xốp hơn, lúa sạch dễ bán. Bà con chúng tôi làm thấy yên tâm và hiệu quả hơn nhiều”.
Nhờ tập trung diện tích và áp dụng cơ giới hóa, giá trị lao động nông nghiệp của xã Kỳ Xuân ngày càng cải thiện. Một thửa ruộng được chăm sóc theo quy trình hữu cơ giúp giảm chi phí đầu vào từ 10–15%, trong khi giá bán lúa hữu cơ thường cao hơn so với lúa đại trà trên thị trường. Quan trọng hơn, người dân không còn tình trạng “mạnh ai nấy làm” mà sản xuất theo lịch chung, thuận lợi trong điều tiết nước và phòng trừ sâu bệnh.
Bên cạnh hiệu quả kinh tế, tích tụ ruộng đất còn góp phần định hình tư duy tổ chức sản xuất quy mô lớn. Ở những nơi trước đây người dân còn e dè với mô hình hữu cơ, sự thành công của Hà Phong tạo niềm tin để các hộ mạnh dạn thay đổi. Địa phương thường xuyên phối hợp các cấp, ngành mở lớp tập huấn, hỗ trợ kỹ thuật, kết nối doanh nghiệp, hướng tới hình thành chuỗi liên kết từ sản xuất, chế biến , tiêu thụ. Từ đó, bộ mặt nông thôn mới ở Kỳ Xuân có thêm những chuyển biến tích cực, nhất là ở các khu vực trước đây còn khó khăn.
Điều đáng mừng là nhiều hộ ở thôn Hà Phong đã mạnh dạn mở rộng sang mô hình hữu cơ trong chăn nuôi như: ông Trần Văn Hợp với gần 30 con lợn hữu cơ, ông Trần Văn Trung với 15 con bò nuôi theo hướng an toàn sinh học… Những mô hình này tạo ra nguồn thực phẩm sạch, xây dựng uy tín và tạo thêm thu nhập cho hộ dân.
Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã Kỳ Xuân nhiệm kỳ 2025-2030 đã xác định: tập trung phát triển nông nghiệp chất lượng cao, theo hướng hữu cơ, tuần hoàn có liên kết với doanh nghiệp với chỉ tiêu đến năm 2030 tích tụ ruộng đất đạt 305 ha, diện tích sản xuất theo hướng hữu cơ 100 ha. Đây là mục tiêu lớn, đòi hỏi sự đồng thuận của người dân và nguồn lực đầu tư từ địa phương. Song với kết quả đã đạt được và quyết tâm của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận của Nhân dân, địa phương, tin tưởng sẽ hoàn thành được các mục tiêu đã đề ra.
Ông Đặng Thế Anh - Phó Chủ tịch UBND xã Kỳ Xuân cho biết: “Phát triển nông nghiệp hữu cơ không chỉ là lựa chọn mà là xu hướng tất yếu nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường về chất lượng và an toàn thực phẩm, góp phần bảo vệ môi trường, giảm ô nhiễm và nâng cao sức khỏe cho người dân. Xã Kỳ Xuân sẽ tiếp tục triển khai các chương trình hỗ trợ vốn, khuyến nông, tập huấn kỹ thuật, đồng thời ưu tiên đầu tư hạ tầng vùng sản xuất tập trung, hướng tới nhân rộng mô hình sản xuất hữu cơ, có hiệu quả như ở thôn Hà Phong để tạo động lực lan tỏa cho phát triển kinh tế toàn xã”.