Người phụ nữ hơn 50 năm giữ nghề chằm áo tơi

(Baohatinh.vn) - Hơn 50 năm giữ nghề, bà Đặng Thị Hiền (xã Quang Lộc, Can Lộc, Hà Tĩnh) không chỉ tạo ra những chiếc áo tơi bền bỉ mà còn dệt nên câu chuyện về sự kiên cường, tình yêu nghề và giá trị văn hóa của một sản phẩm thủ công truyền thống.

bqbht_br_img-6123-copy.jpg
Ở cái tuổi ngoài 70, đôi bàn tay của bà Đặng Thị Hiền (thôn Yên Lạc, xã Quang Lộc, Can Lộc) vẫn thoăn thoắt vuốt từng tàu lá cọ, se từng sợi mây. Hơn 50 năm gắn bó với nghề chằm áo tơi truyền thống, bà Hiền không chỉ là một người thợ mà còn là một người "giữ lửa" thầm lặng, miệt mài cho một nét văn hóa độc đáo của quê hương.
bqbht_br_img-6159-copy.jpg
bqbht_br_img-6152-copy.jpg
Trong bối cảnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, khi nhiều nghề thủ công dần mai một, chiếc áo tơi vẫn tồn tại bền bỉ nhờ những người như bà Hiền, mang theo hơi thở của nắng gió miền Trung và tinh thần lao động cần cù.
bqbht_br_img-6174-2-copy.jpg
Nhớ về những ngày tháng tuổi trẻ, bà Hiền kể: "Thời trước, mỗi ngày tôi có thể chằm 5 - 6 chiếc áo tơi. Nay tuổi cao, sức khỏe có giảm sút nhưng tình yêu với nghề vẫn vẹn nguyên. Mỗi ngày, tôi vẫn làm được từ 3 - 4 chiếc, không chỉ mưu sinh mà còn là cách tôi góp phần duy trì nghề truyền thống của gia đình và của cả vùng quê Can Lộc".
bqbht_br_img-6186-copy.jpg
bqbht_br_img-6191-copy.jpg
Bà Hiền cho biết, để có được những chiếc áo tơi bền đẹp, quy trình làm ra nó đòi hỏi sự công phu và tỉ mỉ đến từng chi tiết. Mùa chính của nghề tơi kéo dài 6 tháng mùa nắng, từ tháng 2 đến tháng 7 âm lịch. Đây là thời điểm vàng khi lá cọ đạt độ già lý tưởng để làm tơi, mang lại độ bền và sự dẻo dai cần thiết. Công đoạn đầu tiên, người thợ phải gom lá cọ già, cây mây và cây giang non. Đây là những vật liệu giúp kết nối các lớp lá tơi, tạo nên sự chắc chắn cho chiếc áo.
bqbht_br_img-6151-copy.jpg
Mặc cho sự xuất hiện của những chiếc áo mưa tiện lợi, hay áo quạt gió điều hòa mát lạnh, áo tơi vẫn được người dân lao động ưu ái lựa chọn. Lý do rất đơn giản bởi sự mát mẻ tự nhiên mà nó mang lại, kết hợp với giá thành hợp lý. "Một chiếc áo tơi có giá khoảng 70 nghìn đồng, nhưng có thể dùng bền bỉ đến ba mùa nắng giữa thời tiết khắc nghiệt của miền Trung. Mùa hè, khoác chiếc áo tơi đi làm đồng sẽ giảm được nắng nóng đi rất nhiều" - bà Hiền chia sẻ.
bqbht_br_img-6102-copy.jpg
bqbht_br_img-6115-2-copy.jpg
Nghề chằm tơi không chỉ là sự kết hợp của lá, mây, giang mà còn là "bản giao hưởng" của sự kiên nhẫn và khéo léo. "Lá tơi tuy mềm nhưng nếu không biết cách đặt, cách xếp thì áo sẽ bị co rúm, không phẳng phiu, dễ thấm nước và nhanh hỏng lắm. Từng tàu lá phải được đặt chồng lên nhau một cách khoa học, tạo thành nhiều lớp mỏng, giúp chiếc áo vừa thoáng mát lại vừa có độ che chắn tốt. Rồi đến công đoạn dùng kim chằm, tất cả đều phải đều đặn, cẩn thận" - bà Hiền cho biết.
bqbht_br_img-6155-copy.jpg
Tiếng kim lách cách đều đặn, hòa cùng tiếng lá xào xạc, tạo nên một âm thanh quen thuộc, đặc trưng của nghề chằm áo tơi.
bqbht_br_img-6098-copy.jpg
Sự cẩn thận trong từng công đoạn chính là bí quyết để tạo nên những chiếc áo tơi không chỉ bền bỉ theo thời gian mà còn mang một vẻ đẹp mộc mạc, tinh tế, thể hiện sự tâm huyết của người thợ thủ công.
Nói về những khó khăn trong nghề, bà Hiền chia sẻ: "Cực thì có cực nhưng chúng tôi đã quen rồi. Hồi trẻ thì làm khỏe hơn, giờ già rồi mắt kém, tay cũng không còn dẻo dai như trước nữa. Nhưng mà, bỏ thì không đành. Bởi với tôi, nghề chằm tơi không chỉ là phương tiện mưu sinh mà đã trở thành một phần máu thịt, một niềm tự hào. Giờ thanh niên cháu nào cũng muốn đi làm công ty, ít người còn mặn mà với nghề lắm".
Nói về những khó khăn trong nghề, bà Hiền chia sẻ: "Cực thì có cực nhưng chúng tôi đã quen rồi. Hồi trẻ thì làm khỏe hơn, giờ già rồi mắt kém, tay cũng không còn dẻo dai như trước nữa. Nhưng mà, bỏ thì không đành. Bởi với tôi, nghề chằm tơi không chỉ là phương tiện mưu sinh mà đã trở thành một phần máu thịt, một niềm tự hào. Giờ thanh niên cháu nào cũng muốn đi làm công ty, ít người còn mặn mà với nghề lắm".
bqbht_br_img-6162-copy.jpg
Bà Hiền hy vọng, bằng cách giữ vững ngọn lửa của mình, những thế hệ sau sẽ nhận ra giá trị của chiếc áo tơi, không chỉ là sản phẩm vật chất mà còn là hồn cốt của quê hương, của những giá trị truyền thống cần được gìn giữ.
bqbht_br_img-6166-copy.jpg
Theo bà Hiền, ngày xưa, những chiếc áo tơi Yên Lạc là "thương hiệu" quen thuộc theo gánh hàng của người dân đi khắp các chợ trong vùng. Từ chợ tỉnh (TP Hà Tĩnh) đến chợ Gát (huyện Thạch Hà), chợ huyện Đồng Lộc (Can Lộc)... đâu đâu cũng thấy bóng dáng những chiếc áo tơi mộc mạc, gần gũi. Thậm chí, có cả những người buôn tơi đến tận nhà lấy hàng. Còn bây giờ, chủ yếu là người dân tự mang ra chợ bán, hoặc qua những mối quen biết.
bqbht_br_img-6168-copy.jpg
Hiện nay, tại xã Quang Lộc có hơn 120 hộ còn giữ nghề nhưng làm thường xuyên thì chỉ còn khoảng hơn 20 hộ.
bqbht_br_713a82db8711324f6b00-copy.jpg
bqbht_br_08b413ec1626a378fa37-copy.jpg
Trong cái nắng chang chang của miền Trung, khi những cánh đồng lúa đang vào vụ, hình ảnh người nông dân khoác chiếc áo tơi làm bạn là điều không thể thiếu. Chiếc áo tơi không chỉ là vật dụng che nắng, che mưa thông thường mà còn là một phần không thể tách rời của đời sống lao động.
Video: Làm áo tơi kỳ công trong từng công đoạn.

Chủ đề Lao động việc làm

Đọc thêm

Nỗ lực nâng cao đời sống văn hóa cho đồng bào dân tộc thiểu số

Nỗ lực nâng cao đời sống văn hóa cho đồng bào dân tộc thiểu số

Việc triển khai Dự án 6 “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” thuộc chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, giai đoạn 2021-2025 đã tạo động lực quan trọng cho đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số ở Hà Tĩnh.
Phó giáo sư trẻ quê Hà Tĩnh chia sẻ hành trình đến với nghiên cứu khoa học

Phó giáo sư trẻ quê Hà Tĩnh chia sẻ hành trình đến với nghiên cứu khoa học

Trưởng thành từ một làng quê thuần nông ở xã Vượng Lộc cũ, nay là xã Can Lộc, PGS.TS Trần Quốc Quân (SN 1990) vừa trở thành phó giáo sư quê Hà Tĩnh trẻ tuổi nhất trong đợt xét duyệt năm 2025. Hành trình của anh là câu chuyện về đam mê, nghị lực và sự kiên trì theo đuổi khoa học từ những ngày đầu đầy gian khó.
Báo và Phát thanh, truyền hình Hà Tĩnh khởi động sản xuất TVC quảng bá du lịch

Hiện thực hoá thông điệp "Hà Tĩnh - hãy một lần đến"

TVC quảng bá du lịch do Báo và Phát thanh, truyền hình Hà Tĩnh phối hợp cùng Sở VH-TT&DL sản xuất hứa hẹn đưa đến cho khán giả nhiều cung bậc cảm xúc, khám phá trọn vẹn những sản phẩm du lịch đặc trưng của tỉnh nhà.
"Chắp cánh" cho di sản Nguyễn Du và Truyện Kiều lan tỏa

"Chắp cánh" cho di sản Nguyễn Du và Truyện Kiều lan tỏa

Với nhiều hoạt động thiết thực, Quỹ Bảo tồn và phát huy giá trị di sản Nguyễn Du và Truyện Kiều ở Hà Tĩnh ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong việc lan tỏa di sản của Đại thi hào dân tộc đến bạn bè trong nước và quốc tế.
Nồng nàn hương vị Huế giữa lòng Hà Tĩnh

Nồng nàn hương vị Huế giữa lòng Hà Tĩnh

Từ bát bún bò, bánh canh cá đến mâm cơm với món thịt luộc chấm tôm chua đặc trưng, những hương vị Huế mộc mạc giữa lòng Hà Tĩnh từ lâu đã tạo sự phong phú cho ẩm thực địa phương.
 Đồng Lộc - miền trải nghiệm xanh

Đồng Lộc - miền trải nghiệm xanh

Đồng Lộc (Hà Tĩnh) - địa chỉ đỏ linh thiêng, nơi khắc ghi những dấu ấn của lịch sử đang khoác lên mình màu xanh no ấm, khẳng định nỗ lực của địa phương trong phát triển kinh tế-xã hội.
Nghệ nhân dân gian Văn Sang – “Cánh cò” chở câu ví, giặm bay xa

Nghệ nhân dân gian Văn Sang – “Cánh cò” chở câu ví, giặm bay xa

Có những tiếng hát như chất chứa cả tình quê. Ở Nghệ nhân dân gian Trần Văn Sang, điều ấy hiện lên qua dáng dấp một cánh cò: lặng lẽ, bền bỉ và đầy khát vọng. Anh không chỉ hát, anh còn chở câu ví, giặm quê nhà đi qua nhiều hành trình mà ở mỗi chặng đường đều được đánh dấu bằng tình yêu, niềm đam mê và cả những nỗ lực, sáng tạo không ngừng. Có lẽ, chỉ những ai thực sự thuộc về dân ca mới có thể khiến nó bay xa một cách tự nhiên và bền bỉ như anh.
Nghệ nhân chật vật "giữ lửa" di sản dân ca ví, giặm

Nghệ nhân chật vật "giữ lửa" di sản dân ca ví, giặm

Nhiều năm qua, Hà Tĩnh đã nỗ lực ban hành chính sách hỗ trợ nghệ nhân và các CLB thực hành dân ca ví, giặm. Tuy vậy, ở các địa phương, với kinh phí khiêm tốn, việc duy trì đam mê ví, giặm lại không hề dễ dàng.
Trang trọng Lễ kỷ niệm 310 năm Ngày sinh Thám hoa Phan Kính

Trang trọng Lễ kỷ niệm 310 năm Ngày sinh Thám hoa Phan Kính

Kỷ niệm 310 năm Ngày sinh Thám hoa Phan Kính là dịp để thế hệ đi sau bày tỏ lòng tri ân sâu sắc công lao to lớn của cụ đối với đất nước, quê hương Hà Tĩnh, từ đó hành động thiết thực hơn trong việc bảo tồn, phát huy những giá trị mà cụ để lại cho hậu thế.
Danh nhân Phan Kính - Lưỡng quốc Đình nguyên Thám hoa

Danh nhân Phan Kính - Lưỡng quốc Đình nguyên Thám hoa

Trong lịch sử các triều đại phong kiến Việt Nam có một danh nhân người Hà Tĩnh tài năng, phẩm hạnh lỗi lạc, không chỉ được trong nước ghi nhận mà còn được triều đình nhà Thanh (Trung Quốc) khâm phục, đó là Thám hoa Phan Kính quê xã Trường Lưu.