Để cây nhiều hoa, đồi thêm quả

Nguồn lợi mà các loại cây ăn quả có múi trên đất đồi Vũ Quang trong những năm qua mang lại đã góp phần quan trọng thay đổi diện mạo một vùng quê nghèo. Tuy nhiên, nếu thẳng thắn nhìn nhận thì nguồn lợi này vẫn phát triển chưa tương xứng với tiềm năng. Để cây nhiều hoa, đồi thêm quả ngọt, Vũ Quang vẫn cần một chiến lược phát triển.

>> Thu trăm tỷ đồng từ cam, chanh

Lấy đề án sản xuất làm “xương sống”

Để cây ăn quả có múi phát triển, huyện Vũ Quang đã xây dựng và ban hành đề án phát triển các loại cây ăn quả có múi, trong đó xác định rõ mục tiêu phấn đấu các loại cây chủ lực. Theo đó, đến cuối năm 2020, toàn huyện sẽ có 2.900 ha cam, trong đó có 2.230 ha cho quả, sản lượng đạt 34.200 tấn, giá trị ước đạt 1.026 tỷ đồng; diện tích chanh đạt 885 ha, có 601 ha cho quả, sản lượng 14.407 tấn, giá trị ước đạt 144 tỷ đồng; diện tích bưởi đạt 177 ha, có 101 ha cho thu hoạch, sản lượng đạt 908 tấn, giá trị ước gần 23 tỷ đồng... Để đạt mục tiêu này, trong đề án cũng đã xây dựng 5 nhóm giải pháp, thành lập ban chỉ đạo và giao nhiệm vụ cụ thể cho từng phòng, ngành, địa phương, đoàn thể, hộ gia đình.

Từ chỗ nghèo đói, nhờ chăm chỉ lao động nên anh Lê Vũ Quang và Lê Xuân Tự (xóm 8, xã Đức Bồng) đã trồng được hơn 6 ha cam. Trong đó, có hơn 4 ha đã cho quả, mỗi năm thu nhập trên 1 tỷ đồng.

Theo ý kiến của những người có chuyên môn, đề án này đã đánh giá khá đúng thực trạng sản xuất các loại cây ăn quả có múi hiện nay trên địa bàn. Nó cũng đã phân tích khá rõ những tồn tại, hạn chế để từ đó đưa ra mục tiêu, giải pháp thực hiện hiệu quả hơn. Đây có thể được xem là ”xương sống”, là cơ sở pháp lý và cũng là mấu chốt của mọi vấn đề có liên quan. Dựa trên chiến lược phát triển này, các địa phương có thể căn cứ vào tình hình thực tiễn của mình để làm tốt hơn công tác lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện việc phát triển trồng cây ăn quả phù hợp với quy hoạch và định hướng chung.

Theo dự báo, trong quá trình triển khai thực hiện chính sách chung của huyện về phát triển cây ăn quả có múi chắc chắn sẽ không tránh khỏi khó khăn, vướng mắc. Nhưng để thành công thì ngoài quán triệt tốt công tác quy hoạch, tổ chức triển khai thực hiện tốt các nhóm giải pháp về quy trình kỹ thuật, tổ chức đầu tư hạ tầng sản xuất thì các cấp, ngành cũng cần làm tốt công tác tuyên truyền, định hướng tư tưởng, dự báo tình hình sản xuất. Đặc biệt, để đảm bảo sản xuất bền vững nhất thiết phải quan tâm hơn nữa việc đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại gắn với chung tay xây dựng và bảo vệ thương hiệu cho các loại sản phẩm...

Tiếp tục tạo chuyển biến trong tư duy sản xuất...

Có thể khẳng định, nếu trước đây, người làm vườn ở Vũ Quang chỉ trồng theo kiểu tự phát, manh mún, được chăng hay chớ thì nay đã có sự chuyển biến khá rõ cả về nhận thức lẫn cách làm. Tuy nhiên, thực tế quy mô sản xuất như hiện nay vẫn còn nhỏ lẻ, thiếu quy hoạch, nhiều diện tích vườn đồi rất thích hợp cho phát triển cây ăn quả nhưng vẫn trồng cây keo. Ngoài ra, việc áp dụng các tiến bộ KHKT để sản xuất thâm canh chưa được nhiều người áp dụng triệt để, nhất là hệ thống phun tưới, phòng trừ sâu bệnh, bảo quản sản phẩm... nên năng suất, chất lượng sản phẩm chưa cao. Do vậy, cần phải xây dựng được chiến lược phát triển sát đúng với thực tiễn, xem cam, chanh, bưởi và gần đây là chanh leo là loài cây trồng chủ lực, là khâu đột phá trong sản xuất nông nghiệp.

Diện tích cây ăn quả có múi ở Vũ Quang đang tăng nhanh, sản phẩm được thị trường ưa chuộng

Từ năm 2013 đến nay, diện tích trồng cây ăn quả ở Vũ Quang tăng nhanh và đã hình thành được nhiều trang trại, gia trại sản xuất tập trung. Sản xuất phát triển kéo theo tư duy hợp tác làm ăn của người dân cũng có những chuyển biến tích cực và việc liên doanh, liên kết đã được quan tâm hơn. Tuy nhiên, việc bắt tay làm ăn giữa doanh nghiệp, tổ hợp tác (THT), HTX, người sản xuất chủ yếu mới dừng lại khâu bán giống.

Vẫn còn khá nhiều HTX, THT được thành lập nhưng chưa có phương án SXKD, lúng túng trong điều hành, sản xuất chưa gắn theo chuỗi giá trị, đầu ra sản phẩm thiếu ổn định. Vì vậy, ngoài việc phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống HTX, THT thì phải tập trung tổ chức sản xuất theo hướng doanh nghiệp hóa sản phẩm, liên kết sản xuất từ khâu đầu vào đến tiêu thụ sản phẩm, thực hiện lộ trình vừa tập trung, vừa phân tán và tiến hành đồng nhất về giống, quy trình sản xuất để tạo lượng sản phẩm lớn. Việc nâng cao chất lượng hoạt động cho 2 HTX, 15 THT trồng cây ăn quả hiện có cũng như nỗ lực để đến năm 2020 sẽ thành lập mới 26 HTX và 130 THT nữa sẽ là nhân tố quan trọng giúp giải quyết nhiều vấn đề mà thực tiễn đặt ra.

Lời kết

Có thể khẳng định rằng, Vũ Quang đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trong định hướng phát triển sản xuất nói chung và đẩy mạnh phong trào trồng cây ăn quả có múi nói riêng. Tác động và tầm ảnh hưởng của những đồi cây ăn quả đã lan tỏa rất lớn đến công cuộc phát triển KT-XH, giảm nghèo bền vững cũng như ổn định đời sống, nâng cao sinh kế của một bộ phận nhân dân. Hiện nay, dù vẫn còn những vấn đề khó khăn, trở ngại nhưng cả hệ thống chính trị đang tập trung vào cuộc cùng người làm vườn để tiếp tục khai thác tốt các tiềm năng, phát huy tối đa lợi thế nhằm phục vụ cho việc phát triển cây ăn quả.

Tất cả đều đang hướng tới mục tiêu đến 2020, toàn huyện sẽ có 4.100 ha cây ăn quả có múi. Trong đó, số cho sản phẩm là 3.000 ha, sản lượng các loại 50.126 tấn và tổng giá trị sản xuất ước đạt 1.205 tỷ đồng. Và với những vùng đồi đang xanh, những cành cây đang mọng quả, cả chính quyền và người dân đều tích cực vào cuộc thì ngay trên mảnh đất này, dáng dấp của những vùng cây ăn quả nổi tiếng như Cao Phong (Hòa Bình) hay Xã Đoài (Nghệ An) không còn xa...

Tiến Dũng – Trọng Tuệ