>> Phụ nữ làng biển: “Sinh - tử” trên những con thuyền
>> Sóng gió nào cũng một lòng với biển!
Tại cửa Hội (Nghi Xuân), ngọn cờ đầu trong đánh bắt xa bờ, nơi có nhiều ngư dân dám vay hàng chục tỷ đồng đóng tàu lớn, chúng tôi đã gặp những “hậu phương” vững như lũy thép.
Những người phụ nữ mà chúng tôi gặp ở làng biển Hội Thủy - thôn có nghề biển phát triển mạnh nhất ở Xuân Hội - không giống với tưởng tượng về những nét lam lũ, tất bật thường thấy. “Con gái vùng này da trắng, tóc dài; biết khôn ngoan tính toán từ nhỏ và rất nhiều người dám làm việc lớn, là hậu phương để gia đình phát triển mạnh mẽ nghề biển” - Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Xuân Hội, Bùi Thị Hảo dẫn chuyện trên chuyến đi cùng chúng tôi về thăm làng biển.
Chị Võ Thị Duyên cùng chồng vay vốn đóng tàu vỏ thép để vươn tới những ngư trường rộng lớn.
Dáng người mảnh mai, nét mặt sắc sảo, nói năng nhỏ nhẹ, bà Nguyễn Thị Vỹ - mẹ của ngư dân đóng chiếc tàu vỏ thép đầu tiên ở Hà Tĩnh trông trẻ hơn hẳn cái tuổi ngoài 60 của mình. Khó mà nhận ra những khổ cực, lo toan và cả nỗi đau mà người đàn bà này đã đi qua trong những năm tháng thanh xuân nơi làng biển. 27 tuổi mất chồng - 1 ngư dân lão luyện, trụ cột gia đình, người mẹ có 4 đứa con thơ bắt đầu những năm tháng lăn lộn mưu sinh với nghề buôn bán nhỏ. Gánh hàng vặt gồm những món hàng ăn uống, sinh hoạt thiết yếu được bà mang theo khắp làng biển Xuân Hội, rồi ngày 2 chuyến chèo thuyền sang sông “phân phối” cho ngư dân Nghi Hải - thị xã Cửa Lò - Nghệ An. Ai cũng thương, cũng quý người phụ nữ nhỏ nhắn nhưng dẻo dai, khéo léo này và tình thương mến mặn mòi của làng biển đã giúp bà một tay nuôi những đứa con ăn học đến nơi đến chốn.
Con trai duy nhất của bà - anh Nguyễn Lưu Truyền (SN 1974), từ nhỏ theo bác trai đi biển. Giống bố ở tư chất của một ngư dân giỏi nghề, quyết đoán và chịu ảnh hưởng lớn từ cá tính nhẫn nại, trầm tĩnh của mẹ, ngư dân trẻ tuổi này đã sớm đi những bước vững chắc của nghề biển. 17 tuổi, anh đã được mời làm thuyền trưởng cho một công ty khai thác thủy sản ở tỉnh bạn. 21 tuổi, sau khi lấy vợ, anh đi xuất khẩu lao động nghề biển ở Hàn Quốc và 3 năm sau trở về quê, quyết định lập nghiệp bằng nghề truyền thống.
Khởi nghiệp từ chiếc thuyền câu nhỏ, năm 2013, Truyền quyết định mua đôi tàu công suất 450 CV và đến năm 2015, anh là một trong những chủ tàu đầu tiên được tỉnh phê duyệt đóng tàu vỏ thép theo Nghị định 67 của Chính phủ. “Trong mỗi quyết định lớn, nó đều thưa với mẹ và lắng nghe ý kiến của mẹ, của vợ. Tôi hiểu cá tính của con - đã quyết là làm, đã làm là chắc chắn, bởi vậy, khi con bàn bạc dự định mới, tôi đều hết lòng ủng hộ” - bà Vỹ chia sẻ.
Bà Nguyễn Thị Vỹ là chỗ dựa vững chắc để con trai yên tâm vươn khơi bám biển.
Quyết định lớn nhất của Truyền khiến những người phụ nữ chân yếu, tay mềm là mẹ và vợ trằn trọc nhiều đêm, đó là khi anh vay vốn đóng con tàu vỏ thép trên 13 tỷ đồng. Bà Vỹ kể: “Nghe con phân tích, bàn bạc cũng mừng lắm, bởi vì thuyền lớn trước hết sẽ vững chãi chở che con người, rồi sản lượng đánh bắt, giá trị thu nhập mỗi chuyến biển sẽ tăng nhiều lần. Nhưng tôi và con dâu lo đến gầy rộc người bởi số tiền đầu tư quá quá lớn so với tiềm lực của gia đình. Đêm nằm suy tính rồi thì sáng mai 2 người phụ nữ 2 đường lại chạy vạy thêm vốn để đối ứng với vốn ngân hàng. Được cái, vợ nó (chị Võ Thị Duyên - PV) cũng tháo vát, đảm đang, biết gánh vác việc lớn cùng chồng. Ngày con trai hạ thủy tàu vỏ thép đầu tiên của tỉnh mình, tôi xúc động, tự hào, tự nhủ giờ mình chỉ còn lo chăm 3 đứa cháu cho chúng nó và giữ ấm êm gia đình để con trai vững tay chèo lái thuyền lớn giữa trùng khơi”.
“Ở vùng biển Cửa Hội này, có vợ chồng Dũng - Thu tuổi trẻ mà chí làm ăn lớn lắm. Trần Quốc Dũng - trước thời điểm cả tỉnh khởi động đóng tàu vỏ thép là chủ của đôi tàu xa bờ lớn nhất Hà Tĩnh. Tuổi trẻ, chẳng mấy ai dám quyết những kế hoạch to lớn như Dũng. Cũng chẳng mấy người phụ nữ 19 tuổi đã về làm vợ ngư dân, bản lĩnh ủng hộ, hỗ trợ những bước đi táo bạo của chồng như chị Nguyễn Thị Thu” - câu chuyện của một cán bộ xã Xuân Hội đưa chúng tôi đến thăm gia đình ngư dân đang đóng chiếc thuyền vỏ thép lớn nhất tỉnh với tổng trị giá tới 19 tỷ đồng.
Người phụ nữ - hậu phương của ngư dân Trần Quốc Dũng trông vẻ ngoài rất dịu dàng, xinh xắn và kín đáo. Ấy vậy nhưng, chị không chỉ một vai gánh trọn việc nội ngoại khi chồng suốt tháng lênh đênh trên biển mà còn là người giỏi nghề buôn để tiêu thụ sản phẩm giúp chồng. Mỗi lần tàu lớn cập bến, chị lại cắp cân, cắp túi sang ở bờ bên kia sông (Nghi Hải, Nghệ An) đứng chủ phân phối cả mấy chục tấn hàng cho các đầu mối. Hỏi về nỗi vất vả của người hậu phương, chị Thu nói: “Chồng đương đầu với vất vả, sóng gió biển khơi, mình phải lo tròn tay hòm chìa khóa. Tàu xa bờ, “to thuyền thì lớn sóng”, mình phải thu vén đồng tiền từng chuyến biển để đến lúc cần phải chi hàng tỷ đồng đầu tư phát triển nghề”.
Chợ cá Xuân Hội
Vững lòng với khát vọng vươn tới những ngư trường rộng lớn, chị Thu đã động viên, hỗ trợ anh vượt qua nhiều trở ngại, quyết đóng cho được con tàu vỏ thép lớn nhất tỉnh có công suất máy 823 CV. Theo tính toán của chị Thu thì với đôi tàu trên 800 CV hiện tại, mỗi chuyến đi biển, gia đình đã có thể thu vài trăm triệu, mỗi năm không quá khó để thu hàng tỷ đồng. Bởi vậy, chị Thu tin rằng, khi tàu vỏ thép công suất lớn hoạt động, những chuyến biển sẽ dài hơi hơn, thu nhập chắc chắn sẽ cao và việc trả món nợ cho ngân hàng sẽ nằm trong tầm tay.
Xuân Hội hiện có 6 ngư dân đóng tàu vỏ thép theo Nghị định 67 của Chính phủ. Đó đều là những gia đình “thuận vợ, thuận chồng” cùng hướng tới những dự định lớn lao của nghề biển. Phía sau mỗi ngư dân “ăn sóng nói gió”, dám bỏ cả chục tỷ đồng cho ước mơ chiếm lĩnh ngư trường lớn, đều có những người vợ, người mẹ lặng thầm tiếp sức. Chúng tôi đã có dịp chứng kiến những buổi lễ khởi công đóng tàu vỏ thép long trọng và xúc động của những ngư dân Xuân Hội. Cả đại gia đình chủ tàu, già, trẻ, gái trai đều có mặt. Những bà, những mẹ nét mặt rạng ngời, nắm chặt tay những đứa trẻ - thế hệ ngư dân tương lai sẽ nối nghiệp cha, ông, viết tiếp khát vọng khơi xa, trở thành những cột mốc chủ quyền trên biển.
