Văn hóa uống rượu của người Việt cần được kế tục một cách chuẩn mực

(Baohatinh.vn) - Uống rượu là một nét văn hóa của người Việt đã có từ lâu đời. Rượu gắn với sinh hoạt cộng đồng, với các nghi lễ, hội hè, đình đám; rượu gắn với bạn hiền, với những lời thề ước. Nếu như miếng trầu là đầu câu chuyện thì chén rượu là đầu cuộc vui…

Văn hóa uống rượu của người Việt cần được kế tục một cách chuẩn mực

Mỗi tộc người ở Việt Nam lại có cách chưng cất và uống rượu khác nhau. Ảnh Internet

Người Việt Nam có truyền thống uống rượu từ lâu. Mỗi tộc người lại có cách chưng cất rượu và cách uống rượu khác nhau, mang đậm dấu ấn văn hóa truyền thống và gắn với những tập tục sinh hoạt của cộng đồng, những tâm tư tình cảm của con người.

Ca dao, tục ngữ có rất nhiều câu nói về rượu, gắn với nhiều trạng thái tình cảm của con người và ẩn ý nhiều lời giáo huấn, như: Rượu ngon chẳng quản be sành/ Áo rách khéo vá hơn lành vụng may; Rượu nhạt uống lắm cũng say/ Người khôn nói lắm dẫu hay cũng nhàm; Ăn một miếng trầu, năm ba lời dặn/ Uống một chén rượu, năm bảy lời giao/ Anh chớ nghe ai sóng bổ ba đào/ Em đây quyết giữ niềm tiết hạnh, anh chớ lãng xao em buồn; Giàu đâu những kẻ ngủ trưa/ Sang đâu những kẻ say sưa tối ngày

Văn hóa uống rượu của người Việt cần được kế tục một cách chuẩn mực

Ngày nay, chén rượu thường được coi là một sự mở đầu trong các bữa tiệc.

Nói về văn hóa chúc rượu của người Việt, ông cha ta có câu “chén tạc, chén thù”. Chén tạc là chủ chúc khách, chén thù là khách chúc đáp lễ. Trong văn hóa chúc rượu cũng có sự khác biệt trong các tầng lớp. Nếu như người nông dân có thói quen “độc tửu” nhằm mượn hơi men để giải tỏa mệt mỏi hoặc cùng nhau lai rai trong những ngày nông nhàn để hàn huyên tâm sự thì giới doanh nhân lại lựa chọn rượu như một hình thức giao tiếp. Chén rượu với họ bao giờ cũng như một sự mở đầu nên việc lựa chọn rượu gì và uống như thế nào cũng rất cầu kỳ.

Rượu với giới văn nghệ sỹ thì lại như một “tác nhân” gieo cảm hứng sáng tác. Rượu cũng là “gia vị” không thể thiếu trong những cuộc đàm đạo, bàn luận văn chương, thơ phú. Bởi thế, rượu xuất hiện trong rất nhiều câu thơ của các thi nhân: “Đua chi chén rượu câu thơ/ Thuốc lào ngon nhạt, nước cờ thấp cao” (Gia Huấn ca - Nguyễn Trãi); “Cũng có lúc rượu ngon cùng nhắp/ Chén quỳnh tương ăm ắp bầu xuân/ Có khi bàn soạn câu văn/ Biết bao đông bích điển phần trước sau” (Khóc bạn - Nguyễn Khuyến); Ai say, ai tỉnh, ai thua được/ Ta mặc ta, mà ai mặc ai (Cầm kỳ thi tửu - Nguyễn Công Trứ) v.v…

Văn hóa uống rượu của người Việt cần được kế tục một cách chuẩn mực

Nhiều gia đình có thói quen ngâm sẵn các loại rượu quý để tiếp đãi bạn bè.

Rượu từ xa xưa đã trở thành “người bạn” đồng hành với đàn ông Việt. Thậm chí người ta còn truyền nhau câu nói “Nam vô tửu như kỳ vô phong”. Nghĩa là đàn ông không biết uống rượu thì cuộc sống cũng sẽ buồn tẻ, ủ rũ như cờ không có gió.

Văn hóa uống rượu của người Việt không giống văn hóa uống rượu của người phương Tây. Nếu như người phương Tây coi uống rượu là một lễ nghi xã giao rất trang trọng, rất coi trọng lễ tiết và họ thưởng thức rượu rất từ từ để cảm nhận vị ngon, màu sắc của rượu, thì người Việt lại không chú trọng về lễ tiết mà chỉ hướng đến một cuộc vui trọn vẹn, thoải mái và chân thành, không câu nệ. Dẫu vậy, người Việt xưa khi uống rượu cũng luôn làm chủ được bản thân, kể cả lúc vui nhất cũng vẫn phải tỉnh táo, thủ lễ, không đánh mất lý trí.

Khi xã hội ngày càng phát triển thì văn hóa chúc rượu cũng có nhiều thay đổi. Không còn phổ biến nữa quy tắc “tam tước bất thức” (tức là uống 3 chén là đủ) khi uống rượu nữa. Ngày nay, các cuộc rượu đều trở nên thái quá, xô bồ và kém văn minh. Từ đó tạo nên một trào lưu, một nét xấu trong văn hóa người Việt.

Nếu như trước kia rượu là để đàm đạo, hội ngộ người tri kỷ và không mượn rượu một cách tùy tiện thì ngày nay, mọi người có đủ lý do để uống rượu như gặp đối tác, giải tỏa tâm trạng, thi uống rượu bia. Có khi người ta uống để thể hiện bản thân, ép người khác uống để thể hiện quyền lực v.v…

Văn hóa uống rượu của người Việt cần được kế tục một cách chuẩn mực

Thay vì uống rượu gạo truyền thống, ngày nay, trong các bữa tiệc, nhiều người lựa chọn rượu vang nhằm tạo không khí thân mật, nhẹ nhàng và sang trọng. Ảnh Internet

Thực tế đó đã gây nên nhiều hệ lụy trong đời sống và gióng lên những hồi chuông cảnh tỉnh đối với sự phát triển của xã hội. Rất nhiều cuộc tọa đàm, hội nghị, hội thảo đề cập đến vấn đề lạm dụng rượu, bia, về tác hại của việc uống rượu đối với nền kinh tế, sức khỏe cộng đồng. Luật Phòng chống tác hại của rượu, bia đã được ban hành và có hiệu lực từ ngày 1/1/2020 nhằm ngăn ngừa các hành vi uống rượu thiếu chuẩn mực và hạn chế những hậu quả không đáng có do bia, rượu gây ra.

Chúc rượu là một nét văn hóa truyền thống của dân tộc, nét văn hóa đó cần được gìn giữ, kế tục một cách dung dị, chừng mực nhất. Muốn vậy, người uống rượu phải luôn đề ra cho mình một nguyên tắc, một giới hạn khi tham gia các cuộc rượu. Một là không để rượu làm mình bị mất kiểm soát, hai là không ép người khác uống rượu. Đó là vấn đề cơ bản nhất để giữ cho việc uống rượu, chúc rượu vẫn còn là một nét văn hóa trong đời sống.

Chủ đề Đời sống văn hóa

Đọc thêm

Khai mạc Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc - Vesak 2025

Khai mạc Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc - Vesak 2025

Sáng 6/5, Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc - Vesak 2025 đã khai mạc trọng thể tại Học viện Phật giáo Việt Nam ở TP Hồ Chí Minh với chủ đề “Đoàn kết và bao dung vì nhân phẩm con người: Tuệ giác Phật giáo vì Hòa bình thế giới và Phát triển bền vững".
Phong cảnh hữu tình dọc tuyến cao tốc Bắc - Nam qua Hà Tĩnh

Phong cảnh hữu tình dọc tuyến cao tốc Bắc - Nam qua Hà Tĩnh

Trên tuyến cao tốc Bắc - Nam qua Hà Tĩnh có nhiều đoạn tuyến băng qua đồng ruộng, đồi núi, sông suối tạo nên những cảnh đẹp hữu tình. Tuyến cao tốc được kỳ vọng tạo động lực quan trọng trong việc mở ra không gian phát triển mới về kinh tế - xã hội, thu hút đầu tư cho Hà Tĩnh.
Du lịch Hà Tĩnh - bước tiến mới về khách lưu trú

Du lịch Hà Tĩnh - bước tiến mới về khách lưu trú

Thời tiết khá tốt, nhiều sản phẩm mới hấp dẫn, giao thông thuận tiện... là những yếu tố quan trọng giúp các khu, điểm du lịch Hà Tĩnh thu hút hơn 734 nghìn lượt khách trong kỳ nghỉ lễ 30/4 và 1/5.
Podcast tản văn: Về Hà Tĩnh nghe biển hát

Podcast tản văn: Về Hà Tĩnh nghe biển hát

Hà Tĩnh được thiên nhiên ban tặng cảnh quan sơn thủy hữu tình với những bãi biển cát mịn, nước trong, nhiều làng chài cổ có tuổi đời hàng ngàn năm. Về Hà Tĩnh, du khách không chỉ được đắm mình trong làn nước biển xanh trong, ngắm cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ mà còn được nghe những huyền tích thú vị.
Podcast giai thoại danh nhân: Bóng dáng người vợ

Podcast giai thoại danh nhân: Bóng dáng người vợ

Danh họa Nguyễn Phan Chánh có mối tình lớn với người vợ đầu tiên, người đã sinh cho ông 6 người con và dâng hiến cả cuộc đời cho gia đình. Dù là vợ của một danh họa nổi tiếng, nhưng bà có một cuộc đời vất vả, lo toan và nhiều hy sinh.
Nhớ về kẻ sĩ Ngàn Hống Võ Hồng Huy

Nhớ về kẻ sĩ Ngàn Hống Võ Hồng Huy

Nhà nghiên cứu văn hoá dân gian Võ Hồng Huy là người có nhiều đóng góp cho kho tàng văn hoá dân gian xứ Nghệ với danh xưng: “kẻ sĩ Ngàn Hống”.
Trương Ngọc Ánh duyên nợ với thơ lục bát

Trương Ngọc Ánh duyên nợ với thơ lục bát

Duyên nợ với thi ca đã giúp thầy giáo dạy Sử sinh ra từ miền quê mặn mòi ven biển Đỉnh Bàn (TP Hà Tĩnh) đến với những vần thơ thấm đẫm phù sa quê hương. Trương Ngọc Ánh làm nhiều thơ, đủ các thể loại nhưng nhiều nhất, đặc sắc nhất vẫn là những bài thơ lục bát.
Dấu ấn 50 năm nền văn học nghệ thuật Hà Tĩnh

Dấu ấn 50 năm nền văn học nghệ thuật Hà Tĩnh

50 năm sau ngày thống nhất đất nước, các thế hệ văn nghệ sỹ Hà Tĩnh đã góp phần xây dựng được một nền VHNT dày dặn. Với hàng ngàn tác phẩm trên các lĩnh vực,  phản ảnh sinh động về sự phát triển kinh tế, văn hoá xã hội của Hà Tĩnh qua các giai đoạn lịch sử.
Ca khúc cách mạng - sức mạnh chiến thắng

Ca khúc cách mạng - sức mạnh chiến thắng

Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước kết thúc đã 50 năm nhưng âm hưởng hào hùng của những ngày tháng khói lửa vẫn vẹn nguyên bởi những ca khúc đi cùng năm tháng. Lời ca tiếng hát đã tạo nên sức mạnh tinh thần to lớn, hun đúc tâm thế của cả dân tộc cùng ra trận và làm nên chiến thắng 30/4/1975.
Podcast truyện ngắn: Chuyến tàu Thống Nhất

Podcast truyện ngắn: Chuyến tàu Thống Nhất

Hai người bạn già ngồi bên nhau, nhấp từng ngụm trà cảm nhận vị đắng chát tan ra trong khoang miệng. Rồi chỉ còn lại vị ngọt cứ mênh mang nơi cuống họng. Ánh mắt họ hướng về phía lá cờ đỏ sao vàng treo trước cổng nhà đang tung bay trong gió…
Đêm không ngủ tại Thành phố Hồ Chí Minh

Đêm không ngủ tại Thành phố Hồ Chí Minh

Tối 29/4 - rạng sáng 30/4, hàng nghìn người dân tập trung trên các tuyến đường trung tâm TP.HCM để chờ xem Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Màn trình diễn 7 phút của 10.500 drone

Màn trình diễn 7 phút của 10.500 drone

Tối 28/4, 10.500 drone lần lượt thắp sáng bầu trời TP.HCM trong khoảng 7 phút, chào mừng 50 năm thống nhất đất nước với hàng loạt hình ảnh biểu tượng như Bác Hồ, Dinh Độc Lập...
Khai trương mùa du lịch biển Thạch Hải

Khai trương mùa du lịch biển Thạch Hải

Đây là sự kiện khởi động cho mùa du lịch biển sôi động năm 2025, góp phần quảng bá vẻ đẹp nguyên sơ, hấp dẫn của vùng biển Thạch Hải (TP Hà Tĩnh) đến với du khách gần xa.
Podcast truyện ngắn: Trái tim hòa bình

Podcast truyện ngắn: Trái tim hòa bình

Bước đi trong lòng địa đạo, cô thấy tim mình rung lên trong lồng ngực. Còn người cựu chiến binh già, có biết bao hồi ức đẹp ùa về, hồi ức về một thời binh lửa...
Podcast tản văn" Về đâu tháng Tư

Podcast tản văn: Về đâu tháng Tư?

Rồi mùa hạ sẽ bước những bước chân dập dồn mạnh mẽ, cái nắng non nớt run rẩy tháng Tư sẽ thay bằng những trận nắng trập trùng tháng Năm, tháng Sáu...
Những bài ca bất tử…

Những bài ca bất tử…

Chiến tranh đã lùi xa, mảnh đất bom cày đạn xới năm xưa nay đã trở thành những địa chỉ đỏ. Bài ca bất tử về những người đã sống, chiến đấu trên quê hương Hà Tĩnh vẫn còn vang vọng mãi...
Việt Nam ghi dấu ấn mạnh mẽ trên bản đồ du lịch toàn cầu

Việt Nam ghi dấu ấn mạnh mẽ trên bản đồ du lịch toàn cầu

Nền tảng dịch vụ du lịch trực tuyến toàn cầu Trip.com vừa chính thức công bố Bảng xếp hạng Trip.Best toàn cầu năm 2025, vinh danh những điểm lưu trú, nhà hàng và điểm tham quan được yêu thích nhất trên thế giới. Trong đó, Việt Nam gây ấn tượng mạnh với 38 đại diện đến từ 11 tỉnh, thành phố trải dài khắp ba miền, góp mặt ở cả ba hạng mục chính.