Bước vào xây dựng NTM với điểm xuất phát là huyện miền núi khó khăn, nhưng với sự chung sức, đồng lòng của cấp ủy, chính quyền các cấp và toàn thể Nhân dân, cùng nhiều cách làm hay, sáng tạo, huyện Vũ Quang đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn NTM vào tháng 3/2021.
Cảnh đẹp nông thôn mới huyện Vũ Quang (video: Văn Tịnh)
Ngay từ đầu nhiệm kỳ 2011-2015, huyện Vũ Quang đã xác định nhiệm vụ trọng tâm là xây dựng NTM, với nghị quyết chuyên đề đầu tiên của BCH Đảng bộ huyện là: “Xây dựng NTM huyện Vũ Quang đến năm 2020”. Theo đó, Vũ Quang xác định “Chủ thể chính xây dựng NTM là nông dân; xây dựng NTM được thực hiện theo phương châm dựa vào nội lực của Nhân dân. Vì vậy, mọi việc phải được dân biết, dân bàn, dân làm và dân được hưởng thụ”. Bám sát nghị quyết, các cấp ủy Đảng, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể ở Vũ Quang đã cụ thể hóa bằng các chương trình, kế hoạch công tác cụ thể; phát huy tính dân chủ, dân vận khéo trong xây dựng NTM.
Hiểu được lợi ích của xây dựng NTM nên người dân Vũ Quang luôn chung sức cùng chính quyền các cấp trong việc hoàn thiện các tiêu chí NTM. (Ảnh tư liệu)
Dẫn chúng tôi đi trên những con đường bê tông trải dài bên những vườn cam, chanh “bạc tỷ”, ông Nguyễn Xuân Thê - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Đức Lĩnh tự hào cho biết: “Khi bắt đầu xây dựng NTM, Đức Lĩnh không đạt tiêu chí nào. Qua nhiều lần thảo luận, xã đã thống nhất lựa chọn tập trung phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân là bước đệm trong xây dựng NTM. Đây là “bước đi” được địa phương xác định vừa nhằm mục đích khai thác tối đa lợi thế sẵn có về vườn đồi, với diện tích gần 2.500 ha; vừa góp phần tăng thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân”.
Những con đường xanh mướt hàng rào xanh ở xã Đức Lĩnh.
Để người dân hiểu và làm theo, xã đã phân công từng cán bộ trong cấp ủy, các tổ chức đoàn thể, đảng viên bám sát cơ sở, xuống các thôn, xóm họp với dân và đến từng gia đình tuyên truyền, vận động Nhân dân hưởng ứng, thực hiện. Muốn dân tin thì cán bộ phải gương mẫu làm trước. Tại xã Đức Lĩnh, 100% cán bộ, công chức xã đều có vườn mẫu cho thu nhập cao. Không chỉ tiên phong phát triển kinh tế, cán bộ còn là hạt nhân trong xây dựng các tuyến đường sáng - xanh - sạch - đẹp - văn minh tại khu dân cư mình ở. Nhờ đó, phương án xóa bỏ vườn tạp của các thôn gắn với hiến đất làm đường đã nhận được sự đồng tình của toàn dân.
Cụm dân cư liền kề “sáng - xanh - sạch - đẹp - an toàn - văn minh” do người dân tổ liên gia số 1, thôn Cừa Lĩnh (xã Đức Lĩnh) tự đóng góp ngày công xây dựng.
Cũng theo ông Nguyễn Xuân Thê, song song với việc xóa bỏ vườn tạp để phát triển kinh tế, xã đặc biệt chú trọng đến việc vận động Nhân dân hiến đất, đóng góp ngày công để xây dựng đường giao thông nông thôn, phục vụ việc đi lại, giao thương kinh tế trên địa bàn.
Ông Nguyễn Thanh Bình (SN 1946, trú thôn Bình Phong) chia sẻ: “Khi được cán bộ thôn, xã tuyên truyền, hướng dẫn, bà con đã tự nguyện hiến đất, phá bỏ nhiều vườn cây lâu năm để xây dựng NTM. Bây giờ, đường phóng tuyến đến đâu, vướng vào đất hộ nào là hộ ấy sẵn sàng hiến để làm đường. Nhiều hộ lúc đầu còn chần chừ nhưng giờ đã hiểu, chỉ có mở đường mới có thể phát triển. Riêng gia đình tôi đã hiến 800 m2 đất để mở đường và phá bỏ hơn 1 ha vườn tạp để xây dựng vườn mẫu”.
Không chỉ hiến đất mở đường, người dân Đức Lĩnh còn hăng say phát triển kinh tế, xây dựng vườn mẫu.
Xác định trong xây dựng NTM người dân là chủ thể, Nhà nước đóng vai trò định hướng, hỗ trợ để triển khai thực hiện, bên cạnh hấp thụ tối đa các chính sách của cấp trên, huyện Vũ Quang đặc biệt ưu tiên nguồn lực và quan tâm ban hành các cơ chế, chính sách hỗ trợ, từ đó đã khích lệ được các phong trào thi đua, huy động sức mạnh toàn dân.
Những miền quê đáng sống ngày càng được nhân rộng trong từng khu dân cư.
Chỉ trong vòng 10 năm (2011-2021), Vũ Quang đã huy động nguồn lực được hơn 3.074 tỷ đồng, trong đó, các tổ chức, cá nhân, con em xa quê hỗ trợ hơn 59,92 tỷ đồng; Nhân dân đóng góp 724,514 tỷ đồng để hoàn thiện kết cấu hạ tầng giao thông, văn hóa, giáo dục, phát triển sản xuất. Những con số đó đã khẳng định, chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM thực sự là chủ trương đúng đắn, hợp lòng dân và được Nhân dân đồng thuận, có sức lan tỏa mạnh mẽ trong đời sống xã hội.
Để hoàn thành mục tiêu huyện NTM, 10 năm qua, hệ thống chính trị ở Vũ Quang đều xây dựng khung kế hoạch cụ thể, phân công đơn vị đỡ đầu đến tận thôn xóm để hỗ trợ, “cầm tay, chỉ việc” hướng dẫn người dân làm NTM. Đặc biệt, huyện đã giao nhiệm vụ cho tổ công tác của Ban Thường vụ Huyện ủy bám sát cơ sở, chỉ đạo cụ thể từng đầu việc, duyệt kế hoạch hằng năm, quý, tháng, tuần; tổ chức phát động các đợt thi đua cao điểm gắn với những sự kiện chính trị và các ngày lễ lớn.
Để cán đích huyện NTM, 10 năm qua, hệ thống chính trị từ huyện đến cơ sở ở Vũ Quang đều xây dựng khung kế hoạch cụ thể; phân công đơn vị đỡ đầu đến tận thôn xóm để hỗ trợ, “cầm tay, chỉ việc” hướng dẫn người dân làm NTM.
Bà Nguyễn Thị Lương - Phó Chánh Văn phòng NTM Vũ Quang cho hay: “Ban Chỉ đạo NTM huyện đã xác định và lựa chọn mục tiêu, nhiệm vụ đột phá phù hợp với từng giai đoạn cụ thể. Từ đó, bên cạnh vận dụng linh hoạt các chủ trương, chính sách của Trung ương và của tỉnh, huyện đã ban hành 23 nghị quyết và 13 đề án chuyên đề để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo. Trong đó, giai đoạn 2011-2015, huyện tập trung hỗ trợ cải tạo vườn tạp, phát triển sản xuất (từ quy mô nhỏ, vừa) để nâng cao thu nhập, xóa đói, giảm nghèo và đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông nông thôn, thủy lợi nội đồng. Giai đoạn 2015-2020, khuyến khích hỗ trợ phát triển sản xuất theo hướng mở rộng quy mô, áp dụng khoa học kỹ thuật, xây dựng và phát triển thương hiệu nông sản, liên kết chuỗi giá trị và đặc biệt là hướng tới xây dựng cảnh quan, môi trường xanh - sạch - đẹp bằng các chính sách hỗ trợ xây dựng vườn mẫu, khu dân cư mẫu, cụm dân cư, tuyến đường mẫu”.
Sau 10 năm xây dựng NTM, Vũ Quang đã xây dựng được 6.363 vườn mẫu, trong đó có 1.000 vườn được công nhận đạt chuẩn; thành lập được 1.845 mô hình kinh tế trang trại, gia trại cho thu nhập trên 100 triệu đồng/năm... Trong ảnh: Vùng sản xuất cam tập trung ở xã Đức Lĩnh.
Với những cách làm hay, sáng tạo, đến nay, bộ mặt nông thôn của huyện Vũ Quang đã có nhiều khởi sắc, hệ thống kết cấu hạ tầng xã hội được đầu tư ngày càng đồng bộ, đáp ứng yêu cầu sản xuất và đời sống của Nhân dân. Toàn huyện đã nâng cấp, làm mới trên 411 km đường giao thông; thành lập được 1.845 mô hình kinh tế trang trại, gia trại cho thu nhập trên 100 triệu đồng/năm; xây dựng thành công và phát triển thương hiệu cam Vũ Quang; có 6.363 vườn mẫu, trong đó, 1.000 vườn được công nhận đạt chuẩn; 2 xã Ân Phú và Đức Lĩnh được công nhận xã NTM nâng cao. Các công trình văn hóa, trường học, hệ thống thủy lợi... không ngừng được đầu tư, nâng cấp.
Nhà máy sản xuất gỗ MDF, HDF Thanh Thành Đạt - điểm nhấn trong phát triển công nghiệp ở Vũ Quang.
Thu nhập bình quân đầu người của huyện Vũ Quang đạt 39,7 triệu đồng/năm (kết quả đánh giá đầu năm 2021), tăng 4,3 lần so với thời điểm trước khi xây dựng NTM. Đến tháng 3/2021, Vũ Quang đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn NTM. Vũ Quang cũng là huyện miền núi, biên giới đầu tiên của cả nước về đích NTM.
Video: Chủ tịch UBND huyện Vũ Quang chia sẻ về quá trình xây dựng huyện NTM
Ông Bùi Khắc Bằng - Chủ tịch UBND huyện Vũ Quang thông tin: “Xuyên suốt quá trình xây dựng NTM, Vũ Quang luôn đề cao tính dân chủ để dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân hưởng thụ. Các bước tiến hành trên cơ sở phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, trong đó xác định được khâu đột phá để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo Nhân dân cùng vào cuộc thực hiện.
Trong quá trình huy động nguồn lực, huyện đẩy mạnh công tác xã hội hóa, tranh thủ sự ủng hộ của con em thành đạt xa quê, phát huy tiềm lực trong Nhân dân… Bên cạnh đó, huyện xác định xây dựng NTM là cả một quá trình dài, tổng hòa nhiều mối quan hệ. Do đó, quá trình tổ chức thực hiện không chủ quan, nóng vội, vừa làm, vừa học tập kinh nghiệm, vừa đúc kết thực tiễn, vừa gắn chặt với những đặc điểm, tình cảm của người dân địa phương, vận dụng tốt các quy định của cấp trên, lấy hiệu quả là mục tiêu quan trọng để đánh giá các tiêu chí.
Với những kết quả đã đạt được, tháng 3/2021, Vũ Quang được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn NTM. Vũ Quang cũng là huyện miền núi, biên giới đầu tiên của cả nước về đích NTM.
Đặc biệt, huyện xác định nhiệm vụ cốt lõi, trọng tâm trong xây dựng NTM là phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân. Vì vậy, trên cơ sở tiềm năng, thế mạnh của địa phương, huyện đã ban hành hệ thống các cơ chế, chính sách phù hợp từng thời điểm”.
Vũ Quang đang thay đổi từng ngày với những gam màu tươi mới.
Với những kết quả đã đạt được, Vũ Quang đang từng bước vươn tầm, khẳng định “sức trẻ” của huyện mới, vững vàng trên hành trình xây dựng huyện NTM nâng cao vào năm 2025.
THIẾT KẾ: Thành NAm
