Hiện nay, ngành chăn nuôi lợn Hà Tĩnh đang đối mặt với thách thức: nhiều dịch bệnh nguy hiểm diễn biến phức tạp, áp lực bảo vệ môi trường và đòi hỏi khắt khe hơn từ thị trường tiêu thụ. Từ thực tế này, nhiều hộ dân buộc phải thay đổi cách làm, tìm kiếm mô hình bền vững hơn, thay thế phương thức chăn nuôi truyền thống vốn đã bộc lộ nhiều bất cập. Trong bối cảnh đó, việc áp dụng chăn nuôi an toàn sinh học gắn với công nghệ vi sinh được xem như “lá chắn” hiệu quả, giúp giảm thiểu rủi ro, bảo vệ tài sản cho người chăn nuôi, mở ra hướng phát triển gắn với tiêu chí nông nghiệp bền vững.
Sau quá trình nghiên cứu, đầu tư lại hệ thống chuồng trại, từ năm 2024, hộ ông Trần Văn Sơn (xã Đan Hải) bắt đầu thực hiện liên kết chăn nuôi an toàn sinh học. Áp dụng đúng quy trình, hệ thống chuồng trại của ông luôn trong tình trạng “nội bất xuất, ngoại bất nhập”. Hiện nay, đàn lợn của gia đình phát triển ổn định, khỏe mạnh. Trước đó, gia đình đã xuất bán trên 100 con lợn thịt, mang lại nguồn thu nhập khá, lợi nhuận ở mức cao.
Ông Sơn cho biết: “Nuôi theo phương pháp truyền thống, chúng tôi ít khi quan tâm đến tiêm phòng vắc-xin; người ra vào chuồng trại thường xuyên, không có ngăn cách gì với bên ngoài; phân chuồng không được xử lý đúng cách; khâu chăm sóc không chú trọng… nên đàn lợn phát triển kém, hay bị nhiễm bệnh. Bây giờ, sau khi tìm hiểu kỹ thuật, tôi sử dụng chế phẩm vi sinh phối trộn trong thức ăn, nước uống; phun chế phẩm xử lý môi trường; kết hợp thêm hệ thống làm mát… nên đàn lợn khỏe mạnh, ít bệnh vặt và hiện vẫn an toàn khi dịch tả lợn châu Phi (DTLCP) diễn biến phức tạp. Ngoài ra, tôi còn sử dụng đệm lót sinh học, không phát sinh nước thải, mùi hôi, hạn chế ảnh hưởng đến môi trường xung quanh”.
Từ thực tiễn sản xuất, ông Đặng Đình Vinh - hộ chăn nuôi lợn áp dụng quy trình an toàn sinh học ở xã Xuân Lộc cho biết: “Chăn nuôi an toàn sinh học kết hợp công nghệ vi sinh mang lại hiệu quả rõ rệt, đặc biệt phù hợp với các hộ quy mô vừa và nhỏ. Dù chi phí có tăng thêm 20 - 30% so với cách nuôi thông thường, nhưng đàn lợn ít bệnh, chi phí thuốc thú y giảm hẳn và môi trường chăn nuôi cũng sạch sẽ hơn nên lợi nhuận đạt được vẫn tốt. Điều quan trọng là người nuôi phải thay đổi tập quán sản xuất, quy trình chăm sóc để thích ứng với phương thức này”.
Thực tế cho thấy, chăn nuôi an toàn sinh học tuy không đặt ra những tiêu chuẩn nghiêm ngặt như VietGAHP (Vietnamese Good Animal Husbandry Practices), nhưng vẫn đòi hỏi sự thực hiện đồng bộ ở nhiều khâu. Tại Hà Tĩnh, nhiều hộ chăn nuôi đã bước đầu chú trọng quy hoạch, cải tạo hệ thống chuồng trại; định kỳ tiêu độc, khử trùng khu vực chăn nuôi; đồng thời ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật như đệm lót sinh học, chế phẩm vi sinh.
Bên cạnh đó, chất thải được thu gom và xử lý bằng phương pháp phù hợp; vật nuôi được cung cấp nguồn thức ăn bảo đảm chất lượng, nuôi với mật độ hợp lý và được tiêm phòng đầy đủ, đúng lịch. Việc áp dụng mô hình này mang lại lợi ích môi trường rõ rệt khi hạn chế phát sinh nước thải, mùi hôi, góp phần bảo vệ sức khỏe cho người trực tiếp chăn nuôi cũng như cộng đồng xung quanh.
Tuy nhiên, bên cạnh việc thay đổi tư duy và phương thức chăn nuôi từ phía người dân, vai trò đồng hành của các cấp chính quyền là hết sức quan trọng. Theo đó, cần có cơ chế, chính sách hỗ trợ kịp thời, tiếp cận vốn vay ưu đãi, chuyển giao tiến bộ khoa học - kỹ thuật; đào tạo, tập huấn nâng cao kiến thức cho người chăn nuôi; tham quan các mô hình đã cho hiệu quả;... Đặc biệt, khi hình thành được sự liên kết chặt chẽ giữa người dân - doanh nghiệp - cơ quan quản lý, chuỗi giá trị chăn nuôi không chỉ giúp nâng cao lợi nhuận mà còn tạo ra thị trường tiêu thụ ổn định, bền vững. Đây chính là nền tảng để ngành chăn nuôi Hà Tĩnh từng bước phát triển theo hướng hiện đại, an toàn dịch bệnh.
Vừa qua, tại tọa đàm do Trung tâm Khuyến nông quốc gia tổ chức ở Hà Tĩnh với chủ đề “Giải pháp chăn nuôi an toàn sinh học, tuần hoàn và ứng dụng công nghệ vi sinh phòng chống DTLCP”, ông Lê Quốc Thanh - Giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia cho biết: “Thiệt hại do DTLCP gây ra đối với người chăn nuôi Hà Tĩnh nói riêng, cả nước nói chung từ đầu năm đến nay là rất lớn. Tuy nhiên, trong thời gian tới, bà con vẫn phải tái đàn để đảm bảo nguồn cung thịt lớn cho thị trường cuối năm. Trong bối cảnh đó, việc chú trọng thực hiện, ứng dụng công nghệ vi sinh vào chăn nuôi lợn là giải pháp hữu hiệu giảm thiểu tác nhân phát sinh mầm bệnh DTLCP; đồng thời, cần kiểm soát chặt từ con giống, thức ăn, nước uống, vệ sinh môi trường đến người ra vào khu vực chuồng trại, bao tiêu sản phẩm; thường xuyên thực hiện vệ sinh tiêu độc, khử trùng…”.