Trên cánh đồng tập trung của thôn Xuân Thủy (xã Can Lộc), 4 cỗ máy gặt đập liên hợp “chạy” cả ngày lẫn đêm để giúp nông dân thu hoạch nhanh gọn diện tích lúa hè thu. Trên bờ, bà con tất bật vận chuyển lúa đến các điểm tập kết để bán cho thương lái, không khí lao động mùa gặt càng thêm khẩn trương.
Bà Phan Thị Nhàn (thôn Xuân Thủy) chia sẻ: “Vụ hè thu năm nay tôi gieo cấy gần 4 mẫu lúa, chủ yếu là giống Nếp 98. May mắn là diện tích ở vùng này không bị ảnh hưởng nhiều do cơn bão số 5 nên năng suất lúa tươi vẫn đạt khoảng 2 tạ/sào, như thế cũng khiến chúng tôi phấn khởi lắm rồi. Số lúa này tôi bán hết cho cơ sở thu mua tại xã để bớt công phơi sấy. Với tiến độ hiện nay, khoảng 3 ngày nữa gia đình tôi sẽ thu hoạch xong toàn bộ diện tích”.
Đối với những thửa ruộng không thể đưa máy móc vào, người dân cũng tranh thủ huy động nhân lực gặt tay nhằm hạn chế thiệt hại. Chị Trần Thị Thu (thôn Hòa Thịnh, xã Can Lộc) chia sẻ: “Đợt mưa bão năm nay đến sớm, mưa kéo dài khiến gần một nửa diện tích gieo cấy của gia đình tôi bị hư hỏng trên 60%. Không còn cách nào khác, tôi tranh thủ gặt thủ công, khi có nắng thì phơi để làm thức ăn cho gia súc, gia cầm, cũng đỡ phần nào thiệt hại”.
Những ngày này, bà con nông dân xã Toàn Lưu cũng bước vào cao điểm thu hoạch, không khí mùa vụ trở nên nhộn nhịp, tất bật hơn trên khắp các làng quê. Từ sáng sớm, tiếng máy gặt đã vang rền nơi đồng ruộng, nông dân khẩn trương ra đồng, tranh thủ thời gian để kịp tiến độ. Ông Phan Xuân Tài (thôn Bến Toàn) chia sẻ: “Vụ hè thu năm nay, gia đình tôi gieo gần 2 mẫu lúa, chủ yếu là các giống như: Khang Dân 18, Khang Dân đột biến, Nếp 98. Với tốc độ cơ giới hóa, đồng ruộng tập trung, khoảng 3 ngày nữa tôi sẽ hoàn thành thu hoạch”.
Theo ông Trần Bá Hoành - Phó Chủ tịch UBND xã Toàn Lưu, địa phương đã thu hoạch được hơn 700ha, đạt trên 70% diện tích. Do ảnh hưởng của thiên tai, năng suất năm nay sụt giảm khá nhiều, dự kiến đạt khoảng 27-28 tạ/ha. Hiện nay, xã đang huy động 45 máy gặt, phân bổ về các thôn để hỗ trợ người dân đẩy nhanh tiến độ, hạn chế tối đa thiệt hại do thời tiết bất lợi gây ra.
Tại xã Gia Hanh, hơn 1.600 ha lúa của bà con nông dân cũng đang bắt đầu bước vào vụ thu hoạch, tiếng máy gặt đập chạy ầm ù suốt cả ngày đêm. Ông Nguyễn Văn Đại - Phó Trưởng phòng Kinh tế (UBND xã Gia Hanh) thông tin: “Địa phương cũng đã chủ động kế hoạch, nếu cần thiết sẽ liên hệ điều động thêm máy gặt từ các vùng lân cận về hỗ trợ với tổng số lượng từ 30 - 40 máy; đồng thời, hướng dẫn bà con tranh thủ thu hoạch nhanh gọn, bán lúa tươi tại chân ruộng. Xã phấn đấu cơ bản hoàn thành diện tích trước ngày 16/9”.
Trực tiếp tham gia hỗ trợ bà con trên đồng ruộng, dù gặp không ít khó khăn, các chủ máy gặt đang liên tục tăng ca, làm ngày làm đêm để kịp tiến độ. Anh Nguyễn Văn Hùng - chủ máy gặt tại xã Gia Hanh chia sẻ: “Năm nay, việc vận hành máy vất vả hơn do nhiều diện tích lúa bị ngã đổ, nền đất đã “no nước”, kém ổn định nên dễ sụt lún. Máy phải chạy chậm, tiêu hao nhiều nhiên liệu và dễ hư hỏng. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn cố gắng hết sức, nhiều bữa ăn trưa ngay tại chân ruộng, tranh thủ mọi thời gian để giúp bà con sớm hoàn thành thu hoạch trước mùa mưa bão”.
Nhằm đảm bảo hoạt động thu hoạch lúa cho bà con nông dân, 69 xã, phường đã tiến hành rà soát toàn bộ số lượng máy gặt đập liên hợp trên địa bàn, từ đó có phương án điều phối hợp lý giữa các địa phương để đẩy nhanh tiến độ trong thời gian ngắn nhất. Song song với đó, các địa phương còn phối hợp chặt chẽ với lực lượng công an bám sát cơ sở, kịp thời ngăn chặn tình trạng bảo kê máy gặt, ép giá hay tăng giá dịch vụ, qua đó bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người dân.
Để chia sẻ, hỗ trợ bà con, hiện nay, nhiều địa phương đã kêu gọi các chủ cơ sở thu mua lúa trên địa bàn, tăng cường mua lúa tươi cho nông dân, góp phần giảm thiệt hại và áp lực phơi sấy trong bối cảnh thời tiết còn nhiều diễn biến bất thường.
Chị Phan Thị Tuân - thương lái tại xã Can Lộc cho biết: “Năm nay nông dân gặp khó khăn nên cơ sở cũng tạo điều kiện thu mua cho bà con dù thị trường còn rất biến động. Mỗi ngày, cơ sở của chúng tôi thu mua trên 20 tấn lúa các loại, chủ yếu là Nếp 98, Khang Dân 18, Xuân Mai… chuyển ra thị trường phía Bắc. Giá lúa nếp đang ở mức 6 nghìn đồng/kg; Khang Dân 18, Xuân Mai ở mức 4,5 nghìn đồng/kg với lúa loại 1”.
Theo thông tin từ Chi cục Trồng trọt và Chăn nuôi tỉnh, vụ hè thu 2025, Hà Tĩnh sản xuất hơn 45.000ha lúa, chủ yếu cơ cấu nhóm giống có thời gian sinh trưởng ngắn từ 100-110 ngày, đảm bảo né thiên tai cuối vụ gồm: Khang Dân 18, Khang Dân đột biến, Bắc Thịnh, Nếp 98, Nếp 87, Thiên Ưu 8, BQ, HT1, PC6, TH3-3, TH3-5, Xuân Mai... Hiện nay, các địa phương đã thu hoạch được trên 15.000 ha (hơn 30% diện tích). Những địa phương dẫn đầu về tiến độ là xã Thiên Cầm, xã Cẩm Xuyên, xã Cẩm Bình, xã Thạch Lạc, xã Yên Hòa...
Ông Phan Văn Huân - Trưởng phòng Trồng trọt (Chi cục Trồng trọt và Chăn nuôi Hà Tĩnh) cho biết: “Tranh thủ thời tiết thuận lợi, các địa phương cần tập trung chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ thu hoạch, gắn với việc bố trí và điều tiết máy gặt hợp lý. Đồng thời, cần thống nhất giá cả dịch vụ, phân vùng gặt rõ ràng và thông tin rộng rãi để người dân nắm bắt kịp thời, phấn đấu hoàn thành sớm, giảm thiểu rủi ro do thiên tai. Các địa phương cần chủ động kết nối với doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân để đẩy mạnh tiêu thụ lúa cho bà con”.
