Bã sinh học là loại trừ chuột phổ biến được bà con sử dụng.
Cứ chiều chiều, bà con nông dân xã Cẩm Bình (Cẩm Xuyên) lại tay xẻng, tay thúng đựng thuốc diệt chuột sinh học ra đồng đặt bẫy. Họ thu dọn xác con chuột đã chết rồi tiếp tục rải “mồi” và đào hang bắt số mới. Dù vậy, nạn chuột ở đây vẫn không giảm.
Bà Nguyễn Thị Hải (thôn Bình Minh) cho biết: “Nhà tôi làm 3 sào thì chuột ăn mất 1 sào rồi. Từ ngày gieo sạ xuống là chúng đã phá hại, tôi ngày nào cũng đứng giữa đồng hết đào bắt, bỏ bã nhưng vẫn không hạn chế được. Bây giờ ruộng bắt đầu cạn nước, chúng di chuyển vùng cắn phá vào giữa ruộng, càng khó bắt mà hư hỏng hết lúa”.
Dù tìm đủ mọi cách để phòng trừ chuột phá hại, nhưng bà Nguyễn Thị Hải vẫn thiệt hại mất 1 sào lúa
Trên cánh đồng thôn Bình Quang, xã Cẩm Bình, vào những ngày cao điểm, gia đình bà Trần Thị Lan vây bắt được cả trăm con chuột. Không chỉ bỏ bã ở chân ruộng, bà còn tìm hang để đào bắt, diệt ổ của chúng ở các bờ vùng, cồn cao hay trên tuyến ta-luy đường lớn ở gần khu vực ruộng nhà.
“Ở các chân ruộng, chúng tôi sử dụng chế phẩm sinh học để không ảnh hưởng đến lúa, còn lại phải phong tỏa vây bắt xung quanh. Năm nay chuột nhiều vô kể, tôi đang lo dịch bùng phát đúng vào thời điểm lúa làm đòng - trổ bông thì khó mà cứu được lúa” - bà Lan lo lắng.
Khi thức ăn tươi trên đồng phong phú, chuột sẽ khó “dính” bã sinh học hơn.
Được biết, ngay từ đầu vụ, xã Cẩm Bình đã trích ngân sách hỗ trợ 50% kinh phí mua gần 1 tấn chế phẩm sinh học biorat cung cấp về cho bà con. Tuy vậy, chuột là loài tinh ranh, chúng “đánh hơi” rất giỏi nên mọi giải pháp đều không cho hiệu quả tuyệt đối. Trong khi, số lượng sinh sản của chúng lại tăng theo cấp số nhân và có thể bùng phát dịch trong điều kiện thuận lợi.
Chuột di chuyển từ bờ ra giữa ruộng, phá hại nhiều diện tích.
Điều đáng nói, nạn chuột đang xảy ra ở tất cả vùng, miền và địa phương trên toàn tỉnh. Đặc biệt, đối với những địa phương có nhiều gò đồi, chân núi như Hương Sơn, Vũ Quang; một số vùng cao cưỡng, cạn nước ở Lộc Hà, Thạch Hà hay là nơi có nhiều trà lúa bước vào giai đoạn làm đòng như Đức Thọ.
Bà con nông dân dùng bao ni lông làm hàng rào ngăn chuột xâm nhập vào ruộng lúa.
Bà Trần Thị Vịnh (thôn Nam Trung, xã Lâm Trung Thủy - Đức Thọ) cho biết: “Từ năm ngoái, nạn chuột đã hoành hành rất mạnh, gần như nhà nào cũng mất vài ba sào. Bây giờ lúa đã vào đòng, chúng chỉ tập trung vào ăn lá đòng chứ không ăn bã sinh học nữa, vì thế mà công tác phòng trừ càng khó khăn”.
Ở vụ xuân 2019, nạn chuột hoành hành, gây ảnh hưởng năng suất trên 1.000 ha. Thời điểm này, toàn tỉnh đã có 220 ha lúa xuân bị chuột cắn phá, tỷ lệ phá hại bình quân từ 3-5%, có nơi 10-15%.
Đào hang diệt chuột là giải pháp hiệu quả hiện nay.
Ông Nguyễn Tống Phong - Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt & Bảo vệ thực vật tỉnh Hà Tĩnh cho biết: “Chuột không phải như một số dịch bệnh khác, lây lan theo chu kỳ hoặc cơ chế cố định, chúng có thể di chuyển nhanh, xa và liên tục tăng đàn theo cấp số nhân vào mùa sinh sản.
Vì thế, những thiệt hại do nạn chuột càng khó lường. Hiện nay, các trà lúa xuân đang chuẩn bị bước vào giai đoạn làm đòng, cũng là thời điểm chuột bước vào kỳ sinh sản mạnh. Theo dự báo, khoảng 20 ngày tới đây, nạn chuột bùng phát cao nhất về số lượng, mức độ phá hại mạnh nhất trong vụ xuân, gây thiệt hại mùa màng trên địa bàn toàn tỉnh”.