Công ty CP Sản xuất vật liệu xây dựng Thuận Lộc và Nhà máy Gạch tuynel Trung Đô Hồng Lĩnh là những đơn vị được hình thành từ rất sớm trên địa bàn thị xã, chuyên sản xuất, cung ứng vật liệu xây dựng chính cho khu vực, đồng thời đóng góp vào sự phát triển chung của TX Hồng Lĩnh. Tuy nhiên, trong quy hoạch xây dựng và phát triển đô thị giai đoạn 2010-2015, tầm nhìn đến năm 2025 và lộ trình phát triển đô thị loại 3, đến năm 2015, các cơ sở sản xuất gạch ngói từ đất sét nung phải di dời ra khỏi khu vực nội đô để đảm bảo không gian phát triển và hạn chế tình trạng ô nhiễm môi trường do các cơ sở sản xuất này gây ra.
 |
| Nhà máy Gạch tuynel Trung Đô Hồng Lĩnh nằm ở khu vực trung tâm thị xã, ảnh hưởng đến môi trường và cảnh quan đô thị. |
Theo quan sát của chúng tôi, 2 nhà máy sản xuất gạch tuynel hiện đang tọa lạc tại trung tâm thị xã, do đó, trong quá trình hoạt động chắc chắn sẽ tác động đến đời sống của người dân, ảnh hưởng đến việc đảm bảo vệ sinh môi trường và không gian đô thị của thị xã. Theo phản ánh của các hộ dân ở tổ dân phố 10 và 11, phường Đức Thuận, do Nhà máy Gạch tuynel Trung Đô Hồng Lĩnh nằm trong khu dân cư nên các hộ dân ở đây thường xuyên bị khói bụi, mùi hôi từ nhà máy “tấn công”, ảnh hưởng đến sức khỏe.
Bên cạnh đó, quá trình vận chuyển nguyên vật liệu và sản xuất của nhà máy gạch đã gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất của các hộ dân. Theo chia sẻ của lãnh đạo phường Đức Thuận, nếu thị xã di dời được Nhà máy Gạch tuynel Trung Đô Hồng Lĩnh ra khỏi địa bàn để dành quỹ đất xây dựng trung tâm TM-DV thì quá trình chuyển đổi làng lên phố, xã thành phường ở đây sẽ nhanh hơn, hình hài đô thị ở Đức Thuận sẽ rõ ràng hơn.
Ngoài ra, theo thừa nhận của lãnh đạo các cơ sở sản xuất, hiện nay, nguồn nguyên liệu đất sét đã cạn kiệt, trên địa bàn không có vùng mỏ sét nào được quy hoạch nên để có nguyên liệu sản xuất, các đơn vị phải mua đất tận thu ở các địa phương khác. Do vậy, việc di dời các nhà máy sản xuất gạch tuynel ra khỏi khu vực nội đô đang trở nên bức thiết.
Mặc dù lộ trình di dời các cơ sở sản xuất này đã được hoạch định, nhưng công tác chuẩn bị đang gặp không ít khó khăn. Giám đốc Nhà máy Gạch tuynel Trung Đô Hồng Lĩnh - Trần Trung Chính cho rằng, chủ trương di dời nhà máy ra khỏi vùng nội đô là hợp lý, tuy nhiên, TX Hồng Lĩnh cần phải xây dựng kế hoạch di dời cụ thể. Quá trình hoạt động, đơn vị đã được chính quyền cấp phép đầu tư và chấp hành đầy đủ các quy định, nghĩa vụ theo pháp luật. Do vậy, nếu buộc phải di dời thì địa phương phải có cơ chế hỗ trợ, đền bù tài sản cho công ty.
Đồng quan điểm trên, Phó Giám đốc Công ty CP Sản xuất vật liệu xây dựng Thuận Lộc - Phạm Hùng Vỹ cho rằng: Do tốc độ phát triển đô thị ở Hồng Lĩnh hiện đang ở mức vừa phải nên việc di dời nhà máy chưa đến nỗi cấp bách. Giấy phép hoạt động của Công ty CP Sản xuất vật liệu xây dựng Thuận Lộc đến năm 2018 mới hết hạn, nếu duy trì được đến thời điểm đó, dù không phải di dời, chúng tôi cũng buộc phải ngừng hoạt động. Hiện nay, đơn vị đang khảo sát địa điểm, công nghệ sản xuất gạch không nung. Tuy nhiên, do thị hiếu người tiêu dùng chưa quen với loại sản phẩm này nên phải mất rất nhiều thời gian, gạch không nung mới có chỗ đứng trên thị trường.
Phó Chủ tịch UBND thị xã Hồng Lĩnh - Nguyễn Văn Hải cho biết, lộ trình di dời 2 nhà máy sản xuất gạch tuynel ra khỏi vùng nội đô đã rõ, nhưng hiện nay, thị xã đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm nguồn lực để hỗ trợ các doanh nghiệp. Bên cạnh đó, TX Hồng Lĩnh hiện không có địa điểm để quy hoạch xây dựng các nhà máy sản xuất gạch tuynel, nếu di dời chắc chắn họ phải tìm địa điểm ở các địa phương khác.
Đích đến của TX Hồng Lĩnh là đô thị loại 3. Nếu chính quyền thị xã không đưa ra được các giải pháp thực hiện quy hoạch, xây dựng và phát triển đô thị một cách căn cơ thì không biết đến bao giờ Hồng Lĩnh mới trở thành đô thị phát triển, có kiến trúc hiện đại, thân thiện với môi trường như kỳ vọng.
