Kỳ họp thứ 4 Hội đồng Lý luận Trung ương nhiệm kỳ 2016 - 2021

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu chỉ đạo Kỳ họp. (Ảnh: Trí Dũng/TTXVN)

Báo cáo đề dẫn tại phiên thảo luận về chủ đề “Công tác lý luận: Thực trạng, vấn đề và giải pháp” nêu rõ Lý luận cách mạng là ánh sáng soi đường, là ngọn cờ tập hợp lực lượng cách mạng, là cơ sở của những đường lối chiến lược cách mạng đúng đắn, là một trong những yếu tố quyết định đối với thắng lợi của cách mạng. Và chính những thành tựu to lớn có tính lịch sử của công cuộc đổi mới ở Việt Nam là bằng chứng khách quan, đầy sức thuyết phục cho những thành công to lớn của Đảng Cộng sản Việt Nam trong việc phát triển sáng tạo chủ nghĩa Marx-Lenin trong điều kiện lịch sử cụ thể để xây dựng nên một hệ thống lý luận của Việt Nam về xây dựng, phát triển đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội.

Các đại biểu tập trung đánh giá những thành tựu cơ bản, quan trọng của công tác lý luận đã đạt được, công tác nghiên cứu lý luận trong hơn 30 năm qua.

Đảng đã không ngừng phát triển và hoàn thiện nhận thức lý luận chung về mô hình, mục tiêu, tính chất, con đường của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội; phát triển lý luận và xác lập trên thực tế thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; phát triển lý luận về xây dựng nền văn hóa tiến tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, xây dựng con người Việt Nam; quốc phòng an ninh và bảo vệ Tổ quốc trong điều kiện mới; đối ngoại và hợp tác quốc tế; phát huy dân chủ, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân; xây dựng Đảng trong điều kiện mới.

Các đại biểu đã tập trung đánh giá kết quả thực hiện các nhiệm vụ công tác năm 2017, chỉ rõ ưu điểm, những điểm mới trong nghiên cứu, những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và giải pháp khắc phục; rút ra những kinh nghiệm trong việc đổi mới nội dung và phương thức hoạt động của Hội đồng, đặc biệt là tăng cường khảo sát, tổng kết thực tiễn; thực hiện vai trò đầu mối tập hợp, phát huy trí tuệ đội ngũ làm công tác lý luận của cả nước.

Các đại biểu đã xác định rõ mục tiêu, phương hướng và những nhiệm vụ trọng tâm cần tập trung thực hiện trong năm 2018; đề xuất các giải pháp mới, khả thi để tiếp tục nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả hoạt động của Hội đồng Lý luận Trung ương, trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, hội nhập quốc tế và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, đưa đất nước tiếp tục phát triển nhanh và bền vững.

Sau khi nghe các ý kiến phát biểu, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhất trí với phương hướng, nhiệm vụ năm 2018 của Hội đồng Lý luận Trung ương, đồng thời gợi mở thêm một số vấn đề cần lưu ý.

Tổng Bí thư chỉ rõ thực tiễn công cuộc đổi mới đang đặt ra và đòi hỏi chúng ta phải tiếp tục đổi mới mạnh mẽ hơn nữa về tư duy lý luận, về công tác lý luận. Lý luận có vai trò cực kỳ quan trọng trong đời sống xã hội, làm gì cũng phải có lý luận. Không có lý luận cách mạng thì không thể có phong trào cách mạng (V.I.Lenin). Tuy nhiên, lý luận không thể lạc hậu so với sự vận động và đòi hỏi của thực tiễn. Lý luận phải vươn lên dẫn đường và đồng hành với thực tiễn. Nghiên cứu lý luận phải trên cơ sở tổng kết thực tiễn, gắn liền với nhau, không tách rời nhau.

Tổng Bí thư nhấn mạnh vai trò quan trọng của Hội đồng Lý luận Trung ương, là cơ quan do Trung ương lập ra để nghiên cứu một số vấn đề về lý luận chính trị; đóng vai trò nòng cốt trong việc thực hiện nhiệm vụ là từng bước xây dựng, hoàn thiện hệ thống lý luận về chủ nghĩa xã hội, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam theo tinh thần đổi mới. Đã là nhiệm vụ trung tâm thì các ngành, các cấp, các cơ quan làm công tác lý luận đều phải thực hiện, nhưng Hội đồng Lý luận Trung ương là nòng cốt, nhằm cung cấp những cơ sở lý luận cho việc xây dựng và hoạch định những chủ trương, chính sách phù hợp lý luận chung và xuất phát từ thực tiễn Việt Nam.

Tổng Bí thư hoan nghênh Hội đồng Lý luận Trung ương trong những năm qua đã khẩn trương, tích cực triển khai nhiều hoạt động phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư; cung cấp nhiều luận cứ khoa học cho việc hoạch định, tiếp tục hoàn thiện các chủ trương, chính sách lớn.

Tuy nhiên, tình hình thế giới, khu vực đang và sẽ diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường, đặt ra những yêu cầu, đòi hỏi rất lớn đối với công tác lý luận, đó là phải có tầm nhìn vượt trước, dự báo chuẩn xác xu thế phát triển; xây dựng hệ thống luận cứ vững chắc cho chiến lược phát triển quốc gia với lộ trình khoa học, bước đi hợp lý. Trong đó, cần tập trung nâng cao chất lượng tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, phục vụ tốt hơn nữa công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư từ nay đến cuối nhiệm kỳ; chuẩn bị cho việc xây dựng dự thảo Văn kiện Đại hội lần thứ XIII của Đảng.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đến dự và phát biểu chỉ đạo. (Ảnh: Trí Dũng/TTXVN)

Để hoàn thành tốt những nhiệm vụ đặt ra, Tổng Bí thư yêu cầu Hội đồng Lý luận Trung ương cần tiếp tục đổi mới mạnh mẽ hơn nữa nội dung và phương thức hoạt động; chú trọng khảo sát, tổng kết thực tiễn, qua đó khám phá, phát hiện các xu hướng và nhân tố phát triển mới; đồng thời đẩy mạnh nghiên cứu lý luận chính trị, đề xuất những điểm mới, những giải pháp có tính đột phá; huy động, chắt lọc các kết quả nghiên cứu của các trường đại học, viện nghiên cứu, các ngành, các cấp... Hội đồng Lý luận Trung ương cần tiếp tục mở rộng và nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác lý luận với các đảng cộng sản cầm quyền và một số đảng khác trên thế giới, qua đó tiếp thu có chọn lọc tinh hoa lý luận thế giới có giá trị tham khảo cho Việt Nam.

Về phương pháp, Tổng Bí thư chỉ rõ, phải là phương pháp biện chứng duy vật, vừa kế thừa vừa phát triển sáng tạo, vừa phải chống bảo thủ, giáo điều vừa chống chủ nghĩa cực đoan, phải kiên định không được nhân danh đổi mới để phủ nhận hết; vừa xây dựng truyền bá để lý luận đi vào thực tế cuộc sống, vừa đấu tranh kiên quyết bác bỏ cái sai, luận điệu xuyên tạc chống phá.

Tổng Bí thư nhấn mạnh phương pháp tư duy, phương pháp luận là rất quan trọng. Hội đồng Lý luận Trung ương cần hết sức chú trọng nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, tránh phô trương hình thức, tránh hành chính hóa các hoạt động của Hội đồng, mà phải thực chất, nắm thật chắc các nội dung, những điểm mới, vấn đề mới.

Tổng Bí thư lưu ý Hội đồng Lý luận Trung ương chú trọng công tác kết nối, cập nhật thông tin lý luận trong nước và quốc tế; đoàn kết, trách nhiệm, chủ động, sáng tạo, phấn đấu hoàn thành tốt nhất chức năng, nhiệm vụ được giao, đóng góp quan trọng vào quá trình hoạch định đường lối, chủ trương của Đảng, phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới./.