Thuốc lá là nguyên nhân của nhiều bệnh nguy hiểm, làm gia tăng gánh nặng bệnh tật và chi phí y tế cho xã hội. Không chỉ người trực tiếp hút thuốc chịu ảnh hưởng, khói thuốc thụ động còn tác động nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là trẻ em và phụ nữ. Trước thực tế đó, việc nâng cao nhận thức, hình thành thói quen sống không thuốc lá ngay từ đầu được xem là giải pháp bền vững, lâu dài.
Thực tế cho thấy, độ tuổi bắt đầu sử dụng thuốc lá ngày càng có xu hướng trẻ hóa, nhất là trong nhóm thanh thiếu niên. Bên cạnh thuốc lá truyền thống, các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đang xuất hiện ngày càng nhiều với hình thức, mùi vị hấp dẫn, dễ khiến học sinh tò mò, thử nghiệm.
Bác sĩ Phạm Văn Quốc - Thư ký Dự án Phòng chống tác hại thuốc lá trên địa bàn Hà Tĩnh cho hay: “Nhiều thanh thiếu niên nghĩ rằng hút thử một vài lần sẽ không ảnh hưởng gì, nhưng thực tế nicotine gây nghiện rất nhanh. Khi đã sử dụng thường xuyên, nguy cơ lệ thuộc và tác động xấu đến sức khỏe là rất lớn”.
Các nghiên cứu cho thấy, nếu không hút thuốc ngay từ đầu, nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến thuốc lá có thể giảm đáng kể. Vì vậy, ngành y tế xác định truyền thông sớm, đúng đối tượng là yếu tố then chốt. “Phòng, chống tác hại thuốc lá cần tập trung vào nhóm trẻ em, đoàn viên, thanh niên. Khi các em hiểu rõ tác hại và biết cách từ chối, khả năng tiếp cận với thuốc lá sẽ giảm đi rõ rệt”, bác sĩ Phạm Văn Quốc nhấn mạnh.
Cùng với sự vào cuộc của các cơ quan chuyên môn, nhà trường và gia đình giữ vai trò quan trọng trong việc hình thành nhận thức cho thế hệ trẻ. Các buổi tuyên truyền, sinh hoạt chuyên đề, lồng ghép nội dung phòng, chống tác hại thuốc lá trong hoạt động giáo dục giúp thanh thiếu niên hiểu rằng hút thuốc không phải là hành vi thể hiện bản thân, mà là mối nguy đối với sức khỏe và tương lai.
Em Trần Quốc Anh (phường Hà Huy Tập) bày tỏ: “Qua các buổi tuyên truyền ở trường, em hiểu rõ hơn về tác hại của thuốc lá và thuốc lá điện tử. Em nghĩ rằng nếu không thử ngay từ đầu thì sẽ không phải lo chuyện nghiện hay ảnh hưởng đến sức khỏe sau này. Bản thân em luôn chọn cách tránh xa và khuyên các bạn cùng lớp nói không với thuốc lá”.
“Nói không với thuốc lá ngay từ đầu” không chỉ là thông điệp dành cho riêng ai, mà là lời kêu gọi trách nhiệm của toàn xã hội. Khi mỗi cá nhân, đặc biệt là giới trẻ, chủ động tránh xa thuốc lá, cộng đồng sẽ từng bước giảm thiểu tác hại, hướng tới môi trường sống an toàn, lành mạnh và không khói thuốc.