Hiệp hội Lương thực Việt Nam hạ chỉ tiêu xuất khẩu gạo

Nông dân vùng Tây Bắc thu hoạch lúa trên đồng. Ảnh minh họa: Bình Nguyên

Theo báo cáo của Ban chấp hành VFA sau cuộc họp sơ kết xuất khẩu gạo 8 tháng đầu năm 2013 diễn ra ngày 6-9, xuất khẩu gạo trong tháng 8 đạt hơn 620.000 tấn; dự kiến trong tháng 9 các doanh nghiệp sẽ chỉ xuất được 650.000 tấn, giảm 100.000 tấn so với kế hoạch.

Do vậy, VFA dự báo, đến hết quí 3, xuất khẩu gạo sẽ chỉ đạt 1,846 triệu tấn, giảm đến 230.000 tấn so với kế hoạch hồi đầu quí.

Theo nhận định của VFA, thị trường gạo đang lâm vào tình trạng khủng hoảng thừa và khó khăn nhất trong vòng hai năm trở lại, kể từ khi Thái Lan thực hiện chính sách trợ giá lúa cao cho nông dân nước này và cũng là thời điểm Ấn Độ trở lại thị trường xuất khẩu mạnh mẽ.

Vừa qua Chính phủ Thái Lan đã quyết định hạ giá bán ra gạo tồn kho bằng nhiều cách, bao gồm tổ chức đấu giá bán cho các nhà xuất khẩu, bán đấu giá trên Sở giao dịch hàng nông sản AFET, giao dịch bán theo hợp đồng chính phủ và kể cả bán trực tiếp cho thương nhân quốc tế...

Tuy nhiên, kết quả không đáp ứng kỳ vọng do nhu cầu yếu và các đối tác muốn theo dõi tiếp. Tình hình này là yếu tố chính tác động lên thị trường gạo châu Á hiện nay, người mua quan ngại giao dịch với tâm lý cung cấp thừa, không biết chính phủ Thái có thể chấp nhận bán thấp đến mức nào và giá sẽ giảm đến đâu.

Bên cạnh đó, Ấn Độ đang chuẩn bị thu hoạch vụ chính Kharif bội thu, có thể đạt 90 triệu tấn, góp phần chính vào vụ mùa kỷ lục trong năm 2013-2014.

Đặc biệt, mới đây Quốc hội Ấn Độ đã thông qua Luật an ninh lương thực. Đây là một chương trình lương thực quốc gia lớn nhất thế giới, hỗ trợ cho 800 triệu người, chiếm 67% dân số Ấn Độ, với chi phí ước khoảng 18 tỉ đô la Mỹ. Tuy nhiên, dư luận thế giới cũng đặt ra nghi vấn về việc chính phủ Ấn Độ sẽ thực hiện chương trình này như thế nào.

Giá gạo xuất khẩu của Ấn Độ cũng giảm nhiều, nhưng chủ yếu do đồng rupee giảm giá.

Theo ông Nguyễn Đình Bích, chuyên gia về thị trường lúa gạo, cạnh tranh sẽ gay gắt hơn khi giá gạo Thái, Ấn Độ và Pakistan đều xuống, thu hẹp khoảng cách với gạo Việt Nam.

Còn đối với các nước nhập khẩu, VFA cho biết đến lúc này Trung Quốc vẫn là thị trường lớn nhất trong năm 2013 nhưng tiến độ nhập khẩu hiện nay đang chậm lại do đến vụ thu hoạch.

Các doanh nghiệp xuất khẩu gạo cũng “ngóng” nhu cầu nhập khẩu của thị trường Philippines và Indonesia, hai thị trường quyết định hoạt động xuất khẩu gạo cuối năm. Song, theo VFA, các thị trường này đang trì hoãn giao dịch, chờ đợi hai nhà cung cấp chính là Việt Nam, Thái Lan cạnh tranh giảm giá bán.