Theo dấu tích khu mộ và nơi ẩn cư của nhà hiền triết nổi tiếng Hà Tĩnh

(Baohatinh.vn) - Chiêm ngưỡng khu lăng mộ cùng dấu tích ngôi nhà trong thời gian ở ẩn của danh sỹ Nguyễn Thiếp (1723 - 1804, người con quê hương Hà Tĩnh) trên dãy núi Thiên Nhẫn (xã Nam Kim, huyện Nam Đàn, Nghệ An), chúng tôi càng thêm xúc động nghĩ về nhân cách, tài năng và những cống hiến của ông đối với dân tộc.

Video: Khu lăng mộ La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp

Khu Lăng mộ La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp (và vợ là bà Đặng Thị Nghi) được xây dựng trên núi Bùi Phong (thuộc dãy Thiên Nhẫn) ở xã Nam Kim, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Cùng với Đền thờ La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp ở xã Kim Song Trường (Can Lộc, Hà Tĩnh), Khu Lăng mộ đã được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia năm 1994.

Theo dấu tích khu mộ và nơi ẩn cư của nhà hiền triết nổi tiếng Hà Tĩnh

Nguyễn Thiếp (1723 - 1804) húy Minh, tự Quang Thiếp (về sau kiêng húy chúa Trịnh Giang nên bỏ chữ Quang), quê ở làng Mật Thôn, xã Nguyệt Áo, tổng Lai Thạch, huyện La Sơn, phủ Đức Quang, nay là xã Kim Song Trường (Can Lộc, Hà Tĩnh). Trong ảnh: Toàn cảnh Khu lăng mộ La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp trên núi Bùi Phong (thuộc dãy núi Thiên Nhẫn, xã Nam Kim, Nam Đàn, Nghệ An).

Theo dấu tích khu mộ và nơi ẩn cư của nhà hiền triết nổi tiếng Hà Tĩnh

Nguyễn Thiếp sinh ra trong một gia đình nho học, dòng dõi của cự tộc trên 300 năm có thủy tổ ở xã Cương Gián (Nghi Xuân). Lúc nhỏ nhờ có mẹ (con gái dòng họ Nguyễn Huy - Trường Lưu) chăm sóc và người chú là Tiến sỹ Nguyễn Hành (1701-?) kèm cặp, nên 3 anh em Nguyễn Thiếp đều học giỏi. Năm 19 tuổi, ông theo chú Nguyễn Hành đang làm Hiến sát sứ Thái Nguyên để học. Sau đó, ông được chú gửi cho Hoàng giáp Nguyễn Nghiễm (bố Đại thi hào Nguyễn Du) kèm cặp, dạy dỗ thêm. Không lâu sau, người chú mất đột ngột khiến ông đau buồn, phát bệnh điên và đi lang thang. Nhờ người cứu giúp, ông tìm được về quê nhà dưỡng bệnh. Trong ảnh: Cổng vào khu lăng mộ Nguyễn Thiếp.

Theo dấu tích khu mộ và nơi ẩn cư của nhà hiền triết nổi tiếng Hà Tĩnh

Một năm sau đó, Nguyễn Thiếp tham dự kỳ thi Hương trường Nghệ và đỗ Hương giải khóa Quý Hợi đời Lê Cảnh Hưng (1743). Dù được thầy giáo của mình là Xuân Quận công Nguyễn Nghiễm thúc giục nhưng ông không tham dự kỳ thi Hội mà ở quê nhà (Hà Tĩnh) chuyên tâm đọc sách. Năm Mậu Thìn (1748), ông ra Bắc Hà tham gia kỳ thi Hội, có tài liệu nói ông đậu Tam trường khóa thi này. Từ năm 1749-1754, Nguyễn Thiếp vào dạy học ở Bố Chính (Quảng Bình). Năm 1756, Nguyễn Thiếp được bổ nhiệm chức Huấn đạo Anh Đô (phủ Anh Sơn, Nghệ An). Trong ảnh: Khu lăng mộ La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp tuy ở trên núi cao nhưng vẫn thường xuyên được hậu thế đến viếng thăm.

Theo dấu tích khu mộ và nơi ẩn cư của nhà hiền triết nổi tiếng Hà Tĩnh

Năm 1762, ông được bổ nhiệm làm Tri huyện Thanh Chương. 6 năm sau, tức năm 1768, Nguyễn Thiếp từ quan về núi Bùi Phong (thuộc dãy Thiên Nhẫn, ở xã Nam Kim, Nam Đàn ngày nay) ở ẩn. Đến năm 1780, ông được chúa Trịnh Sâm triệu ra Thăng Long hỏi việc quốc sự nhưng nhận thấy ý chúa không phù hợp quan điểm nên ông trở về. Năm 1786, Nguyễn Huệ kéo quân ra Bắc dẹp Trịnh, 3 lần gửi thư mời ông ra phò tá, kèm lễ vật nhưng Nguyễn Thiếp đều từ chối. Đến cuối năm 1788, khi Lê Chiêu Thống rước hơn 20 vạn quân Thanh sang xâm chiếm nước ta, vua Quang Trung từ Phú Xuân (Huế) mang quân ra dẹp giặc, bấy giờ Nguyễn Thiếp mới nhận lời hiến kế. Trong ảnh: Khu lăng mộ Nguyễn Thiếp bao gồm phần mộ phía trước và lăng thờ phía sau.

Theo dấu tích khu mộ và nơi ẩn cư của nhà hiền triết nổi tiếng Hà Tĩnh

Đầu Xuân Kỷ Dậu 1789, vua Quang Trung Nguyễn Huệ đại thắng quân Thanh về đến Nghệ An đã mời Nguyễn Thiếp ra bàn chuyện nước, ông nhận lời. Cùng năm, ông được nhà vua bổ nhiệm làm Chánh chủ khảo cuộc thi Hương ở Nghệ An. Sau đó, ông phò tá vua Quang Trung trong việc chấn hưng giáo dục, được giao giữ chức Viện trưởng Viện Sùng chính. Năm 1792, vua Quang Trung đột ngột qua đời. Sau đó, ông có nhận lời mời của vua Cảnh Thịnh vào Phú Xuân nhưng nhận thấy thời cuộc thay đổi nên xin trở về núi Bùi Phong. Năm 1804, ông qua đời và được an táng gần với nơi ẩn cư của mình trên núi Bùi Phong. Trong ảnh: Cùng với Khu lăng mộ, hiện trên núi Bùi Phong (xã Nam Kim, Nam Đàn, Nghệ An) còn lưu giữ dấu tích ngôi nhà của La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp.

Theo dấu tích khu mộ và nơi ẩn cư của nhà hiền triết nổi tiếng Hà Tĩnh

Do thời gian, ngôi nhà của La Sơn phu tử hiện không còn nguyên dạng ban đầu nhưng các dấu tích như: móng nhà, một phần tường nhà, sân và bình phong trước cổng vẫn còn. Trong ảnh: Dấu tích phần trước sân và ngôi nhà của Nguyễn Thiếp.

Theo dấu tích khu mộ và nơi ẩn cư của nhà hiền triết nổi tiếng Hà Tĩnh

Theo Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Quang Hồng (người bên phải) - Trường Đại học Vinh, khuôn viên ngôi nhà diện tích khoảng hơn 100 m2, có 3 phần: nhà ngủ nghỉ, sân, thềm. Nhà có mặt hướng về dãy núi Đại Tuệ ở phía Bắc, lưng dựa vào đỉnh Hoàng Tâm (đỉnh cao nhất của núi Bùi Phong) ở hướng Nam.

Theo dấu tích khu mộ và nơi ẩn cư của nhà hiền triết nổi tiếng Hà Tĩnh

Tường nhà được xây bằng đá ong đẽo thành khối hình lập phương. Trong ảnh: Một phần tường nhà Nguyễn Thiếp còn sót lại.

Theo dấu tích khu mộ và nơi ẩn cư của nhà hiền triết nổi tiếng Hà Tĩnh

Tuy ở ẩn trên núi, sống cuộc đời thanh đạm nhưng La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp luôn được các vua, chúa và danh sỹ khắp đất nước trọng vọng, tôn kính. Bên cạnh một nhân cách thanh liêm, tài năng và những cống hiến về chính trị, học thuật địa lý, giáo dục, văn chương của La Sơn phu tử là di sản quý giá để lại cho muôn đời sau. Trong ảnh: Đỉnh Hoàng Tâm (núi Bùi Phong) nhìn chính diện sau lưng nhà Nguyễn Thiếp.

Chủ đề NGƯỜI HÀ TĨNH

Đọc thêm

Những con đường huyền thoại tiếp nối tương lai

Những con đường huyền thoại tiếp nối tương lai

Trong kháng chiến chống Mỹ, Hà Tĩnh là điểm trọng yếu trên tuyến chi viện miền Nam, hứng chịu hàng vạn tấn bom đạn. Ngày nay, chiến tranh đã lùi xa, những con đường huyền thoại năm xưa vẫn tràn đầy sức sống, góp phần vào sự phát triển mạnh mẽ của tỉnh nhà.
Xanh lại những "tọa độ lửa" ở Hà Tĩnh

Xanh lại những "tọa độ lửa" ở Hà Tĩnh

Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, những tọa độ lửa như núi Nài, Ngã ba Đồng Lộc, Làng K130… của Hà Tĩnh đã cùng quân dân cả nước làm nên đại thắng mùa xuân 1975.
 Thạch Hà - vùng đất giàu truyền thống văn hóa và khoa bảng

Thạch Hà - vùng đất giàu truyền thống văn hóa và khoa bảng

Với lịch sử 1020 năm phát triển, các thế hệ người dân Thạch Hà (Hà Tĩnh) đã chinh phục thiên nhiên, chung lưng đấu cật, gắn bó đoàn kết, xây dựng mảnh đất này ngày càng phát triển, trở thành vùng quê giàu bản sắc văn hóa, có nhiều người đỗ đạt khoa bảng.
Người miệt mài tìm “cái đẹp” của văn chương

Người miệt mài tìm “cái đẹp” của văn chương

Với nhiều tâm huyết, nhà nghiên cứu Hà Quảng là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam duy nhất ở Hà Tĩnh đạt nhiều giải thưởng lớn cấp tỉnh và cấp Trung ương về lĩnh vực lý luận, phê bình văn học.
Chỉ huy trưởng lực lượng biệt động Sài Gòn quê Hà Tĩnh là ai?

Chỉ huy trưởng lực lượng biệt động Sài Gòn quê Hà Tĩnh là ai?

Đại tá Tư Chu - Chỉ huy trưởng lực lượng biệt động quân khu Sài Gòn - Gia Định là một người con của quê hương Hà Tĩnh. Ông là người kiến tạo các cách đánh “xuất quỷ nhập thần”, là cái tên đứng đằng sau nhiều chiến công huyền thoại của biệt động Sài Gòn.
Trung úy công an đam mê nghiên cứu khoa học

Trung úy công an đam mê nghiên cứu khoa học

Bằng niềm đam mê nghiên cứu khoa học, Trung úy Phạm Minh Hiếu - Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an Hà Tĩnh đã biến rác hữu cơ thành tài nguyên, giải quyết bài toán khó về xử ý ô nhiễm môi trường
Thiêng liêng tiếng gọi cội nguồn

Thiêng liêng tiếng gọi cội nguồn

Từ chỗ là hoạt động tín ngưỡng của người dân địa phương, lễ giỗ Quốc Tổ Hùng Vương ở TX Hồng Lĩnh đã trở thành lễ hội được cấp ủy, chính quyền và Nhân dân Hà Tĩnh quan tâm, thu hút đông đảo người dân tham gia.
Đoàn kết một lòng hướng về nguồn cội…

Đoàn kết một lòng hướng về nguồn cội…

Hòa chung lòng thành kính hướng về ngày Giỗ Tổ Hùng Vương, người dân Hà Tĩnh đã cùng nhau gìn giữ, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống, khẳng định sự gắn bó bền chặt trong dòng chảy lịch sử dân tộc.
Ngắm khu dân cư kiểu mẫu bên dòng Ngàn Phố

Ngắm khu dân cư kiểu mẫu bên dòng Ngàn Phố

Bên dòng sông Ngàn Phố thơ mộng, người dân thôn Phúc Bằng, xã Sơn Bằng (Hương Sơn, Hà Tĩnh) đang cùng nhau xây dựng cảnh quan xanh sạch đẹp, hướng tới cuộc sống sống ấm no, hạnh phúc.