Người "giữ hồn" nghề khảm sành, khảm sứ

(Baohatinh.vn) - Giữa lúc nhiều nghề thủ công đang dần mai một, thầy giáo Nguyễn Quang Thuận (xã Lộc Hà, Hà Tĩnh) vẫn bền bỉ gắn bó với nghề khảm sành, khảm sứ.

bqbht_br_z6832792321068-1bb8f1ed0ea69b34772f3132bee460d1.jpg
Thầy Nguyễn Quang Thuận đã có hơn 10 năm sáng tạo các tác phẩm nghệ thuật từ mảnh sành, sứ vỡ.

Từng một thời thịnh vượng ở vùng đất Bình An, huyện Lộc Hà cũ, nay là xã Lộc Hà (Hà Tĩnh), nghề khảm sành, khảm sứ giờ đây chỉ còn là hoài niệm của những người cao tuổi. Giữa nhịp sống hiện đại, ít ai còn đủ kiên nhẫn để tỉ mẩn bên từng mảnh sành, sứ vỡ. Thế nhưng, trong nếp nhà nhỏ ở thôn Thống Nhất (xã Lộc Hà) vẫn có một người đang lặng lẽ gắn bó với nghề khảm sành, sứ bằng tất cả lòng yêu nghệ thuật. Đó là thầy Nguyễn Quang Thuận (SN 1983) - giáo viên mỹ thuật tại Trường Tiểu học Hồng Lộc. Thầy Thuận đã có hơn 10 năm mày mò, sáng tạo các tác phẩm nghệ thuật từ mảnh sành, sứ vỡ.

bqbht_br_z6830786565464-b400d7b22b4cab66a2e1126a57f80fde.jpg
bqbht_br_z6830787734172-55bb9e4f3096557bb3d65b526a8aeac9.jpg
Thầy Nguyễn Quang Thuận miệt mài khảm sành, tạo nên tác phẩm rồng sống động.

“Ban đầu chỉ là sự tò mò và yêu thích khi thấy những bức tường khảm ở đình làng, chùa miếu. Rồi mỗi lần đi qua những chỗ người ta đổ bát đĩa, lọ hoa vỡ, tôi lại nhặt về. Vừa tiếc, vừa thấy chúng có một vẻ đẹp riêng, cái đẹp của sự dang dở, gập ghềnh nhưng khi kết nối lại sẽ tạo nên một câu chuyện mới” - thầy Thuận chia sẻ.

Không qua trường lớp đào tạo chuyên nghiệp về điêu khắc hay khảm sành, sứ nhưng với nền tảng kiến thức hội họa sẵn có cùng tình yêu đặc biệt dành cho mỹ thuật dân gian, thầy Thuận đã tự học, tự mày mò từ những cuốn sách cũ, video trên mạng, từ lời kể của các cụ cao niên trong làng. Mỗi sản phẩm ra đời là kết quả của một quá trình vừa lao động thủ công, vừa sáng tạo nghệ thuật.

Theo thầy Thuận, công đoạn tạo ra một bức tranh khảm không hề đơn giản. Từ khâu rửa sạch, phân loại, đến việc lên bố cục, lựa chọn màu, phối hình… đều đòi hỏi sự chính xác, tỉ mỉ và cả linh cảm nghệ thuật. Thời gian hoàn thành mỗi sản phẩm tùy thuộc vào kích thước và các họa tiết của khách hàng yêu cầu. Về kinh phí cũng phụ thuộc vào kích thước các linh vật, dao động từ 5 đến 10 triệu đồng. Các sản phẩm khảm sành, khảm sứ chủ yếu được dùng các nhà thờ, các ngôi đền, mang kiến trúc cổ xưa.

bqbht_br_z6830788856080-7e315203ed62c942887a87e88f7561b7.jpg
bqbht_br_z6830788865045-721c1c9f09ae8466fa06adb090e1f8c0.jpg
Từng mảnh sành, sứ được thầy Thuận khéo léo xử lý từ các bình hoa, bát vỡ.

Thầy chia sẻ: “Với tôi, mỗi mảnh sành, sứ không đơn thuần là vật liệu. Khi ghép chúng thành hình ảnh như rồng, phượng hay các linh vật, tôi luôn cố gắng để chúng không chỉ hài hòa về màu sắc, hình khối mà còn gợi được cảm xúc, chiều sâu trong tâm thức người xem”.

Chủ đề mà thầy Thuận theo đuổi chủ yếu xoay quanh văn hóa truyền thống như linh vật, tranh phong cảnh... Đặc biệt, tạo hình rồng - biểu tượng quyền uy luôn là lựa chọn hàng đầu. Mỗi chi tiết như vảy, râu, mắt rồng đều được tính toán kỹ lưỡng để thể hiện nét sinh động, oai phong.

Việc lựa chọn những hình ảnh gắn với văn hóa truyền thống không chỉ thể hiện gu thẩm mỹ riêng mà còn gợi lại ký ức một thời nghề khảm từng hiện diện trong đời sống người dân địa phương.

bqbht_br_z6830787156243-afde26beb38ccc690bdc97da8124a4cb.jpg
Những tác phẩm độc đáo của thầy Thuận cho thấy nỗ lực hồi sinh những nghề cổ truyền thống, gìn giữ giá trị văn hóa dân gian của thế hệ hôm nay.

Ông Nguyễn Quang Nhân (thôn Thống Nhất, xã Lộc Hà) kể lại: “Hồi trước, quanh vùng này có nhiều người làm khảm sành, sứ lắm nhưng giờ nghề này gần như mất hẳn. Nhìn thầy Thuận cặm cụi làm, tôi thấy quý lắm bởi việc này như giữ lại một phần hồn quê, giúp con cháu sau này biết tới nghề truyền thống của địa phương”.

Chị Nguyễn Thị Hoa (phường Thành Sen) bày tỏ: “Tôi thật sự bất ngờ khi những mảnh sành, sứ vỡ lại có thể trở thành tác phẩm nghệ thuật sống động như vậy. Mỗi tác phẩm vừa có chiều sâu, vừa có sự gần gũi. Tôi cảm nhận được sự nghiêm túc và đam mê thực sự với nghề này của thầy Thuận.”

bqbht_br_thiet-ke-chua-co-ten-2025-07-23t135118872.jpg
Cặp rồng khảm sành được thầy Thuận tỉ mỉ thực hiện trong suốt 1 tuần.

Trong khi nhiều người dần lãng quên những giá trị thủ công truyền thống thì thầy Nguyễn Quang Thuận lại chọn cho mình một hướng đi riêng khi cần mẫn làm nghề, bền bỉ giữ nghề khảm sành, sứ. Với thầy, mỗi mảnh sành, sứ được nhặt nhạnh, cắt ghép không chỉ để tạo ra một bức tranh đẹp mà còn để nối dài những giá trị cũ trong một hình hài mới, phù hợp với thời đại. Đặc biệt hơn, những tác phẩm độc đáo của thầy Thuận không chỉ truyền cảm hứng về sự sáng tạo mà còn cho thấy nỗ lực hồi sinh những nghề cổ truyền thống, gìn giữ giá trị văn hóa dân gian của thế hệ hôm nay.

Video: Thầy Nguyễn Quang Thuận bền bỉ giữ nghề khảm sành, sứ.

Chủ đề Hoa đẹp núi hồng

Đọc thêm

Nhạc trưởng của những "bản hòa tấu" văn hóa quê hương

Nhạc trưởng của những "bản hòa tấu" văn hóa quê hương

Trong những năm gần đây, Nhà hát Nghệ thuật truyền thống (NTTT) Hà Tĩnh được đông đảo khán giả trong và ngoài tỉnh ghi nhận bởi các chương trình nghệ thuật để lại nhiều dấu ấn. Góp phần làm nên những thành công ấy, có sự đóng góp lớn của nhạc sỹ Trần Quốc Dũng - Trưởng phòng Nghệ thuật biểu diễn.
“Uy tín không nằm ở chức danh mà ở sự thấu hiểu bà con”

“Uy tín không nằm ở chức danh mà ở sự thấu hiểu bà con”

Đó là chia sẻ đầy tâm huyết của bà Trần Thị Yên, một tấm gương về sự cống hiến thầm lặng. Với vai trò Bí thư Chi bộ tổ dân phố 17 (phường Hà Huy Tập, Hà Tĩnh), bà đã chứng minh rằng, uy tín của người lãnh đạo không nằm ở chức danh, mà ở sự thấu hiểu và gắn bó với bà con.
Rằm tháng Bảy trong tâm thức người Hà Tĩnh

Rằm tháng Bảy trong tâm thức người Hà Tĩnh

Tại nhiều làng quê Hà Tĩnh, rằm tháng Bảy không chỉ là một ngày lễ trọng kế tục từ văn hóa truyền thống ngàn đời của ông cha, mà còn là dịp mỗi người trở về với nguồn cội, sum họp anh em, họ hàng.
80 năm Tết Độc lập - Ký ức và khát vọng

80 năm Tết Độc lập - Ký ức và khát vọng

80 năm đã đi qua kể từ mùa thu Cách mạng Tháng 8 năm 1945, nhưng với mỗi thế hệ người dân Hà Tĩnh, Tết Độc lập luôn là mạch nguồn thiêng liêng, nuôi dưỡng lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc và khát vọng dựng xây non sông.
Rộn ràng mùa trám đen ở Hà Tĩnh

Rộn ràng mùa trám đen ở Hà Tĩnh

Xã Hương Sơn (Hà Tĩnh) là thủ phủ của cây trám đen. Hiện nay người dân ở đây đang bước vào mùa thu hoạch với niềm vui được mùa.
Chứng nhân của lịch sử

Chứng nhân của lịch sử

“Khi tôi lớn lên đất nước đã có rồi” và những mùa thu cách mạng, những câu chuyện chiến đấu bảo vệ non sông cứ dần hiện lên qua lời bà kể, đặc biệt là qua những di tích lịch sử.
Trao giải Cuộc thi Giọng hát hay các ca khúc về Hà Tĩnh

Trao giải Cuộc thi Giọng hát hay các ca khúc về Hà Tĩnh

Cuộc thi "Giọng hát hay các ca khúc về Hà Tĩnh" đã tạo dựng một sân chơi lành mạnh, quảng bá sâu rộng các ca khúc về Hà Tĩnh, góp phần khởi dậy tình yêu quê hương, đất nước, lan tỏa hình ảnh tỉnh nhà tới bạn bè muôn phương.
Miệt mài “góp nhặt” ký ức ông cha

Miệt mài “góp nhặt” ký ức ông cha

Với 5 bảo vật quốc gia và hàng ngàn hiện vật, cổ vật, tư liệu giá trị về quê hương núi Hồng - sông La đang được lưu giữ là minh chứng cho những nỗ lực của Bảo tàng Hà Tĩnh trong sưu tầm, bảo quản ký ức quê hương.
[QUIZ] Bí thư Tỉnh ủy lâm thời đầu tiên của Hà Tĩnh là ai?

[QUIZ] Bí thư Tỉnh ủy lâm thời đầu tiên của Hà Tĩnh là ai?

Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy lâm thời đầu tiên của Hà Tĩnh là người cộng sản kiên trung, có nhiều đóng góp to lớn cho sự nghiệp đấu tranh cách mạng. Cuộc đời và sự nghiệp của đồng chí là tấm gương sáng ngời, để lại nhiều bài học quý báu cho đội ngũ cán bộ, đảng viên hôm nay và các thế hệ mai sau.
Di sản văn hóa Hà Tĩnh - 80 năm hành trình tỏa sáng

Di sản văn hóa Hà Tĩnh - 80 năm hành trình tỏa sáng

80 năm qua, kể từ khi đất nước giành độc lập, văn hóa luôn là mạch nguồn nuôi dưỡng tinh thần, bản sắc và sức mạnh đoàn kết của người Hà Tĩnh. Đặc biệt, từ sau công cuộc đổi mới, ngành Văn hóa Hà Tĩnh đã có bước tiến dài trong nỗ lực bảo tồn và làm tỏa sáng di sản cha ông.
Người đàn ông khuyết bàn tay có biệt tài vẽ, đắp tranh nổi

Người đàn ông khuyết bàn tay có biệt tài vẽ, đắp tranh nổi

Anh Nguyễn Văn Mạnh (SN 1985, ở phường Thành Sen, tỉnh Hà Tĩnh) khuyết một bàn tay nhưng lại có biệt tài vẽ và đắp tranh nổi. Dù mất đi đôi bàn tay nhưng việc được sống với niềm đam mê, thỏa sức tạo nên những bức tranh tường sống động, anh Mạnh cảm thấy cuộc đời mình vẫn vẹn nguyên ý nghĩa.