Xếp hạng di tích, khơi dậy niềm tự hào văn hóa, con người Hà Tĩnh

(Baohatinh.vn) - Thời gian qua, nhiều di tích lịch sử - văn hóa ở Hà Tĩnh được xếp hạng các cấp đã góp phần “đánh thức” ký ức dòng tộc, làng xã, thắp lên niềm tự hào cội nguồn trong mỗi người dân.

Những ngày này, con cháu dòng họ Phạm Bá, xã Hồng Lộc ở tại địa phương và khắp mọi miền đất nước đều phấn khởi về việc nhà thờ dòng họ vừa được UBND tỉnh xếp hạng di tích cấp tỉnh. Niềm vui ấy không chỉ đến từ sự ghi nhận giá trị của di tích mà còn khơi gợi, kết nối mạch nguồn truyền thống đầy tự hào của dòng tộc.

bqbht_br_a2.jpg
Nhà thờ họ Phạm Bá tại xã Hồng Lộc vừa được UBND tỉnh xếp hạng di tích cấp tỉnh.

Theo sử liệu, dòng họ Phạm Bá ở Hồng Lộc có tổ tiên là Tiến sĩ Phạm Tử Hư, quê gốc tại vùng Hải Dương xưa (nay là TP Hải Phòng). Ông đỗ tiến sĩ khoa Mậu Thìn (1208), từng giữ nhiều chức vụ quan trọng trong triều đình Nhà Lý. Hậu duệ đời thứ 3 của ông vào Nghệ An, Hà Tĩnh lập nghiệp, trong đó, ông Phạm Phúc Giản đã đến làng Phù Lưu Thượng (nay thuộc xã Hồng Lộc), mở trường dạy học và lập nghiệp. Từ đây, dòng họ Phạm Bá hình thành và phát triển qua 21 đời, hiện có hàng trăm gia đình và hàng nghìn nhân khẩu sinh sống tại nhiều xã như: Hồng Lộc, Mai Phụ, Tùng Lộc, Trường Lưu và ở các tỉnh, thành khác.

bqbht_br_a1.jpg
Những sắc phong các đời vua thời phong kiến ban cho dòng tộc họ Phạm Bá đang được lưu giữ tại nhà dòng họ ở xã Hồng Lộc.

Trong thời đại phong kiến, con cháu dòng họ có 17 người đỗ đạt, giữ nhiều chức vụ quan trọng trong triều đình. Hiện, nhà thờ họ còn lưu giữ 4 sắc phong của các đời vua ban tặng. Đặc biệt, trong phong trào Xô-viết Nghệ Tĩnh 1930-1931, nhiều người trong dòng họ Phạm Bá đã trở thành những chiến sỹ cộng sản kiên trung, tiêu biểu như: nữ liệt sỹ Phạm Thị Dung - Bí thư Phụ nữ giải phóng tổng Phù Lưu; ông Phạm Như Ý, Phạm Bá Triển dùng chính ngôi nhà của mình làm nơi hội họp, in ấn tài liệu của tổ chức Đảng những ngày đầu thành lập. Dù bị bắt, tra tấn, tù đày, họ vẫn kiên trung giữ trọn khí tiết cách mạng.

Sau Cách mạng Tháng Tám, con cháu dòng họ tiếp tục góp sức trong 2 cuộc kháng chiến của dân tộc và công cuộc xây dựng quê hương đổi mới. Ông Phạm Bá Đại - Trưởng ban lễ nghi họ Phạm Bá chia sẻ: “Việc nhà thờ dòng họ được xếp hạng di tích cấp tỉnh là niềm tự hào lớn của con cháu dòng họ chúng tôi. Nhờ di tích được xếp hạng, thế hệ con cháu ngày nay hiểu sâu hơn về cội nguồn, về tinh thần yêu nước của tổ tiên, từ đó lấy làm động lực để nỗ lực hơn, sống xứng đáng với tiền nhân”.

bqbht_br_a3.jpg
Con cháu dòng họ Phạm Bá ở xã Hồng Lộc phấn khởi, tự hào khi nhà thờ dòng họ được xếp hạng di tích cấp tỉnh.

Không chỉ riêng nhà thờ họ Phạm Bá, từ năm 2023 đến nay, toàn tỉnh đã có thêm 71 di tích được xếp hạng cấp tỉnh, 7 di tích được nâng xếp hạng quốc gia và 1 di tích quốc gia đặc biệt. Tính đến nay, toàn tỉnh đã có 694 di tích được xếp hạng, trong đó có 3 di tích quốc gia đặc biệt, 92 di tích cấp quốc gia và 599 di tích cấp tỉnh.

Đặc biệt, cuối năm 2024, quần thể Khu di tích Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác đã chính thức được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định công nhận Di tích quốc gia đặc biệt - đánh dấu một cột mốc đầy tự hào đối với người dân Hà Tĩnh và cả nước nói chung.

bqbht_br_a4.jpg
Đại diện lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh nhận bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt Mộ và Khu lưu niệm Lê Hữu Trác, dịp tháng 12/2024.
bqbht_br_a5.jpg
bqbht_br_a7.jpg
Các hoạt động trong chuỗi kỷ niệm 300 năm Ngày sinh Đại danh y Lê Hữu Trác và đón nhận bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt Mộ và Khu lưu niệm Lê Hữu Trác.

Anh Lương Đình Nguyên (xã Hương Sơn) bày tỏ: “Đến giờ tôi vẫn còn rạo rực khi nhớ lại khoảnh khắc Khu di tích Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt. Nhất là được hòa mình vào các hoạt động tưởng niệm 300 năm Ngày sinh Đại danh y, tham gia lễ rước bằng di tích...”.

Việc xếp hạng di tích không chỉ tôn vinh di sản quá khứ, mà còn lan tỏa truyền thống văn hóa tốt đẹp của cha ông trong đời sống hôm nay. Đồng thời là cơ sở để nhiều công trình xưa vốn hoang phế được phục dựng, tôn tạo khang trang bằng sự chung tay của cả cộng đồng. Từ đó, trở thành không gian giáo dục truyền thống, khơi gợi lòng yêu nước, tinh thần cách mạng cho thế hệ trẻ và tạo điểm đến hấp dẫn trong phát triển du lịch.

image-2.jpg
Di tích quốc gia chùa Hương Tích - một điểm du lịch hấp dẫn du khách trong nhiều năm qua.

Hiện toàn tỉnh còn khoảng 1.000 di tích đủ điều kiện nhưng chưa được xếp hạng. Thời gian tới, sở sẽ phối hợp với các địa phương tiến hành rà soát, kiểm kê số lượng di tích trên địa bàn, chọn những di tích thực sự tiêu biểu, có giá trị lịch sử, văn hóa, cách mạng…, hướng dẫn các chủ di tích và các địa phương xây dựng hồ sơ xếp hạng cấp tỉnh đối với di tích chưa được xếp hạng và nâng xếp hạng cấp cao hơn đối với những di tích đã được xếp hạng cấp tỉnh... Qua đó nâng cao hiệu quả công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản trong đời sống, tạo động lực để phát triển.

Ông Trần Xuân Lương - Phó Giám đốc Sở VH-TT&DL Hà Tĩnh

Chủ đề Đời sống văn hóa

Đọc thêm

Thành Sen - "dấu son" trong lòng người Hà Tĩnh

Thành Sen - "dấu son" trong lòng người Hà Tĩnh

Từ một câu chuyện trong sử sách, tên gọi Thành Sen (Hà Tĩnh) đã ra đời và theo suốt dặm dài lịch sử của vùng đất này. Tên gọi ấy đã ăn sâu vào ký ức, trở thành niềm tự hào của nhiều thế hệ.
 Niềm vui tháng Bảy của nhiều gia đình liệt sỹ

Niềm vui tháng Bảy của nhiều gia đình liệt sỹ

Tháng 7 này trở nên đặc biệt hơn với nhiều gia đình liệt sỹ ở Hà Tĩnh khi phần mộ người thân được đưa về yên nghỉ nơi đất mẹ, khi tấm bằng “Tổ quốc ghi công” được trao tặng trang nghiêm, trọng thể.
Sáng mãi tinh thần thanh niên xung phong

Sáng mãi tinh thần thanh niên xung phong

Những ngày tháng Bảy, đất nước lại lặng mình trong những ký ức thiêng liêng về những năm tháng khói lửa. Trong dòng chảy lịch sử ấy, lực lượng TNXP Hà Tĩnh để lại nhiều dấu ấn hào hùng, góp phần viết nên bản hùng ca bất tử bằng sức trẻ và lòng yêu nước cháy bỏng.
Cụ bà U100 say mê Truyện Kiều

Cụ bà U100 say mê Truyện Kiều

Truyện Kiều có sức sống mãnh liệt trong văn học Việt Nam, phổ biến trong các tầng lớp nhân dân. Dù gần 100 tuổi, cụ Trần Thị Tám ở xã Hồng Lộc (Hà Tĩnh) vẫn thuộc và say sưa luận giải Kiều.
Có một "phố cổ" giữa lòng xã nhỏ nhất Hà Tĩnh

Có một "phố cổ" giữa lòng xã nhỏ nhất Hà Tĩnh

Giữa một vùng quê ven sông La - nơi được biết đến là xã nhỏ nhất của tỉnh Hà Tĩnh lại tồn tại một góc phố mang dáng dấp cổ kính, phảng phất hồn xưa như một “phố cổ Hà Nội” thu nhỏ.
Làng Phú Quý trù phú, xanh tươi

Làng Phú Quý trù phú, xanh tươi

Về thôn Phú Quý, xã Đông Kinh, tỉnh Hà Tĩnh. Dạo bước trên những tuyến đường bê tông nhựa rộng rãi, không chỉ cảm nhận được sự bình yên, trù phú mà còn thấy rõ sức sống mới của miền quê trù phú, xanh tươi 
Thắp sáng giá trị gia đình Việt giữa nhịp sống mới

Thắp sáng giá trị gia đình Việt giữa nhịp sống mới

Bằng nhiều cách tiếp cận và truyền tải linh hoạt, ngành VH-TT&DL Hà Tĩnh đang nỗ lực làm mới công tác gia đình, để các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp tiếp tục được khơi dậy và lan tỏa trong cộng đồng.
Khi ví, giặm "chạy show"…

Khi ví, giặm "chạy show"…

Không còn đơn thuần xuất hiện trên sân khấu hội diễn tuyên truyền, dân ca ví, giặm ở Hà Tĩnh từng bước hiện diện trong các show diễn giải trí, chuyển hóa thành sản phẩm của công nghiệp văn hóa.
Anh Nghĩa làm nhiều việc nghĩa

Anh Nghĩa làm nhiều việc nghĩa

Bằng nhiều việc làm cụ thể, thiết thực như hiến đất mở đường, giúp đỡ người nghèo, tích cực trong các hoạt động của địa phương, anh Trương Quang Nghĩa, thôn Bắc Thượng, xã Thạch Đài (TP Hà Tĩnh) đã góp sức làm cho quê hương thay da đổi thịt.