1. Vì sao thực phẩm giàu beta-caroten và lycopene có tác dụng bảo vệ da?
Thực phẩm giàu beta-carotene và lycopene có tác dụng bảo vệ da là bởi đây 2 chất chống oxy hóa mạnh, giúp trung hòa các gốc tự do gây hại cho tế bào da. Các gốc tự do này được tạo ra do tiếp xúc với các tác nhân gây hại từ môi trường khói bụi, tia UV...
Thực phẩm giàu beta-caroten và lycopene có thể giúp bảo vệ da trước tác nhân này là do cơ chế:
Chống oxy hóa và giảm tác hại của tia UV
Beta-caroten và lycopene thuộc nhóm carotenoid, hoạt động như một lớp bảo vệ từ bên trong. Khi được hấp thụ vào cơ thể, chúng tích tụ trong da, tạo ra một hàng rào bảo vệ chống lại stress oxy hóa do tia UV gây ra.
Lycopene đặc biệt hiệu quả trong việc hấp thụ tia UV, ngăn ngừa tổn thương da do ánh nắng, giúp giảm tình trạng cháy nắng và các tổn thương tế bào.
Beta-caroten cũng giúp giảm độ nhạy cảm của da với ánh nắng mặt trời và có khả năng ngăn ngừa suy giảm miễn dịch của da do tia UV.
Ngăn ngừa lão hóa và ung thư da
Các gốc tự do tấn công và phá vỡ cấu trúc collagen và elastin - hai protein quan trọng giúp da săn chắc và đàn hồi. Bằng cách trung hòa các gốc tự do, beta-caroten và lycopene giúp bảo vệ các protein này, làm chậm quá trình lão hóa, giảm nếp nhăn và cải thiện độ đàn hồi của da.
Chúng cũng giúp ngăn ngừa các tổn thương DNA do các gốc tự do gây ra, từ đó giảm nguy cơ mắc ung thư da.
Thúc đẩy sức khỏe tổng thể của da
Beta-caroten là tiền chất của vitamin A (retinol) - một dưỡng chất thiết yếu cho sức khỏe da. Vitamin A thúc đẩy sản xuất tế bào da khỏe mạnh, cải thiện quá trình hydrat hóa và làm giảm các vấn đề như da khô, ngứa.
Lycopene cũng có khả năng tăng cường độ ẩm và cải thiện cấu trúc bề mặt da, giúp da trở nên mịn màng hơn.
Các thực phẩm giàu beta-caroten và lycopene
- Thực phẩm giàu beta-caroten: Đây là sắc tố tạo màu vàng, cam và xanh đậm. Do đó thực phẩm giàu chất này bao gồm: Cà rốt, khoai lang, bí đỏ, bí ngô, rau bina, cải xoăn, bông cải xanh, ớt chuông, đu đủ, dưa lưới, xoài, mơ...
- Thực phẩm giàu lycopene: Lycopene là sắc tố tạo màu đỏ. Theo đó, thực phẩm giàu chất này gồm: Gấc, cà chua, dưa hấu, bưởi hồng, ổi đỏ, ớt chuông đỏ... Trong đó, gấc là loại quả có hàm lượng lycopene cao nhất.
2. Cách sử dụng thực phẩm để có lợi nhất bảo vệ da
Beta-caroten và lycopene đều là các hợp chất tan trong dầu. Vì vậy, cách chế biến và kết hợp thực phẩm đóng vai trò quan trọng trong việc hấp thụ chúng một cách hiệu quả nhất.
- Nấu chín: Nấu chín các loại rau củ như cà rốt, bí đỏ, cà chua... giúp phá vỡ thành tế bào thực vật, giải phóng các carotenoid (bao gồm cả beta-caroten và lycopene), làm cho chúng dễ dàng được cơ thể hấp thụ hơn.
Ví dụ: Cà chua nấu chín (nước sốt cà chua, súp cà chua...) có hàm lượng lycopene được cơ thể hấp thụ cao hơn nhiều so với cà chua sống. Nấu chín cà rốt hoặc khoai lang cũng giúp tăng khả năng hấp thụ beta-caroten tốt hơn.
- Kết hợp với chất béo lành mạnh: Vì beta-caroten và lycopene tan trong dầu, nên khi ăn kèm với chất béo sẽ giúp cơ thể hấp thụ tốt hơn.
Ví dụ: Thêm một ít dầu ô liu khi làm salad cà chua.
Sử dụng dầu thực vật để xào nấu rau củ như cà rốt, cải bó xôi...
Kết hợp các loại hạt hoặc quả bơ vào món sinh tố đu đủ, xoài.
Ăn kèm quả bơ hoặc các loại hạt khi thưởng thức dưa hấu hoặc ổi đỏ.
- Sử dụng đều và đa dạng: Hãy cố gắng đưa các loại thực phẩm này vào chế độ ăn hàng ngày. Một bát súp bí đỏ vào buổi sáng, một đĩa salad cà rốt vào bữa trưa và một miếng dưa hấu vào bữa tối... sẽ giúp duy trì lượng chất chống oxy hóa trong cơ thể.
- Đa dạng màu sắc: Các loại rau củ quả có màu sắc càng rực rỡ thì càng chứa nhiều chất chống oxy hóa. Hãy ăn nhiều loại trái cây và rau củ với nhiều màu sắc khác nhau để cung cấp đa dạng các dưỡng chất cho da.
Bằng cách áp dụng những mẹo nhỏ này, không chỉ tận dụng tối đa lợi ích của beta-caroten và lycopene mà còn củng cố hàng rào bảo vệ da từ bên trong, giúp da khỏe mạnh hơn và chống chịu tốt hơn với tác hại của ánh nắng mặt trời...
