Tôn tạo các nhà thờ họ Nguyễn Huy Trường Lưu để phát huy di sản

Từ nguồn hỗ trợ của chính quyền và xã hội hóa của con cháu, dòng họ Nguyễn Huy xã Trường Lộc, Can Lộc (Hà Tĩnh) đã và đang tu sửa, tôn tạo các nhà thờ họ để lữu giữ, phát huy truyền thống khoa bảng của cha ông.

Tôn tạo các nhà thờ

Năm 2010, được sự hỗ trợ của UBND Hà Tĩnh, dòng họ Nguyễn Huy đã tiến hành tôn tạo nơi thờ tự của Thám hoa Nguyễn Huy Oánh – tác giả của di sản Hoàng Hoa sứ trình đồ ở xã Trường Lộc. Sau hơn 8 năm, một số hạng mục trong nhà thờ như khuôn viên, cổng bị hư hỏng nhiều nên con cháu vận động xã hội hóa để tiếp tục sửa chữa.

Năm 2010, nhà thờ Nguyễn Huy Oánh được UBND tỉnh hỗ trợ 150 triệu đồng để tôn tạo

Ông Nguyễn Huy Đệ, tộc trưởng đời thứ 17 dòng họ Nguyễn Huy cho biết: "Dòng họ muốn tôn tạo lại nơi thờ tự của tổ tiên để giáo dục con cháu, từ đó phát huy truyền thống hiếu học của ông cha và hướng tới là địa chỉ để tham quan, giáo dục truyền thống khoa bảng”.

Năm 2018, con cháu dòng họ Nguyễn Huy đóng góp tiền để tu sửa, tôn tạo lại những hạng mục đã xuống cấp của nhà thờ Nguyễn Huy Oánh

Ngoài nhà thờ cụ Nguyễn Huy Oánh, năm 2018, nhà nước cũng hỗ trợ dòng họ Nguyễn Huy 120 triệu đồng tôn tạo nhà thờ cụ tổ Nguyễn Uyên Hậu. Con cháu trong dòng họ cũng đã đóng góp được hơn 300 triệu đồng để tiến hành xây dựng từ đường.

Việc tôn tạo các nhà thờ họ được dựa trên những gì nguyên bản, xa xưa nhất để không làm mất đi giá trị truyền thống của dòng họ. Riêng từ đường mới được xây dựng sẽ trở thành nơi trưng bày các sắc phong, câu đối, hoành phi đại tự của con cháu dòng họ Nguyễn Huy.

Từ đường nhà thờ cụ tổ Nguyễn Uyên Hậu vừa được xây dựng năm 2018

Giáo sư Nguyễn Huy Mỹ - một hậu duệ của dòng họ Nguyễn Huy chia sẻ: “Tôn tạo các nhà thờ họ Nguyễn Huy để giáo dục truyền thống hiếu học của cha ông được dòng họ và chính quyền địa phương khởi động từ rất lâu. Tuy nhiên, vì không có kinh phí nên chúng tôi không thể thực hiện được cùng một lúc mà phải làm từng bước, đặc biệt là huy động xã hội hóa đóng góp của con cháu trong dòng họ”.

Tại Trường Lộc hiện có 29 nhà thờ họ của dòng họ Nguyễn Huy. Trong đó, 3 nhà thờ là di tích lịch sử cấp quốc gia (nhà thờ Nguyễn Huy Oánh, Nguyễn Huy Tự, Nguyễn Huy Hổ) và 3 nhà thờ là di tích lịch sử cấp tỉnh (nhà thờ Nguyễn Uyên Hậu, Nguyễn Huy Cự, Nguyễn Huy Vinh). Các nhà thờ Nguyễn Uyên Hậu, Nguyễn Huy Oánh, Nguyễn Huy Tự đều đã được hỗ trợ tôn tạo, còn các nhà thờ khác hiện đang xuống cấp, cần được nâng cấp…

Bảo tồn các hiện vật trong các nhà thờ

Các nhà thờ dòng họ Nguyễn Huy không chỉ là nơi thờ cúng tổ tiên mà nơi đây còn lưu giữ rất nhiều sắc phong, câu đối, hoành phi đại tự, bia đá thể hiện truyền thống học hành của con cháu. Theo khảo sát tại các nhà thờ và tư gia con cháu hiện còn lưu giữ 46 sắc phong gốc, hơn 500 câu đối, hoành phi đại tự, 8 bức trướng, 2 bia đá và các bảng gỗ từ thế kỷ XVII – thế kỷ XX.

Một sắc phong được lưu giữ tại nhà thờ Nguyễn Huy Oánh

Theo Giáo sư Nguyễn Huy Mỹ, các hiện vật này cần được số hóa, công bố và bảo tồn. “Ngoài việc tôn tạo lại các nhà thờ với mục đích phát huy truyền thống hiếu học của dòng họ, chúng tôi cũng đang triển khai xây dựng nơi trưng bày các di sản của Trường Lưu. Theo đó, các sắc phong, câu đối, hoành phi đại tự, bức trướng cũng sẽ được trưng bày tại đây để du khách đến tham quan” - giáo sư Nguyễn Huy Mỹ cho hay.

Bia đá hình con rùa được lưu giữ tại nhà thờ Nguyễn Huy Oánh

Trong quy hoạch, xã Trường Lộc sẽ sáp nhập với xã Song Lộc. Trụ sở UBND xã Trường Lộc hiện tại sẽ được sử dụng làm trung tâm bảo tồn di sản Trường Lưu và phát triển làng văn hóa du lịch Trường Lưu. Các nhà thờ họ Nguyễn Huy cũng sẽ trở thành một trong những điểm tham quan của du khách.

Phan Trâm – Thúy Ngọc