6 mẫu bệnh phẩm được lấy từ các bệnh nhi mắc bệnh tay chân miệng có triệu chứng nặng đang điều trị tại Bệnh viện Nhi Đồng 1, đều nhiễm Enterovirus 71 (EV71), kiểu gene B5.
Kiểu gene này lần đầu tiên được tìm thấy ở Đài Loan (Trung Quốc) vào năm 2007, từng xuất hiện tại TP Hồ Chí Minh năm 2015 và 2018.
Năm 2011, EV71 gây đợt bùng phát tay chân miệng tại TP Hồ Chí Minh với nhiều trường hợp nặng và tử vong. Khi ấy, type gene phổ biến là C4. Năm 2018, số ca nặng giảm, type chủ yếu là B5. Theo bác sĩ Nguyễn Minh Tiến, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi Đồng Thành phố, gene B5 trong nhóm độc lực cao, gây bệnh nặng. Tốc độ lây lan của B5 nhanh tương đương C4, tuy nhiên độc lực không cao bằng.
Còn các chuyên gia Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh phân tích dịch tễ các đợt bùng phát tay chân miệng từ trước năm 2010 đến nay, kết luận những vụ dịch do gene C4 thì tỷ lệ biến chứng cao hơn, số mắc cao hơn so với khi có B5.
Đợt này, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hồ Chí Minh (CDC) ghi nhận số trẻ em mắc bệnh tay chân miệng tại thành phố tăng nhanh trong các tuần gần đây. Số ca bệnh trong đầu tháng 6 cao gấp hơn hai lần so với hai tuần trước đó. Sự xuất hiện trở lại của chủng virus EV71 gây bệnh nặng khiến tình hình “thực sự đáng lo ngại”.
Đặc tính của EV71 là lây lan rất nhanh và diễn tiến nặng, sốt cao. Trẻ mắc tay chân miệng do virus EV71 có thể bị các biến chứng như thần kinh, tim mạch, phù phổi, sốc, suy tim và tử vong nhanh.
Khi virus EV71 xâm nhập vào cơ thể, chúng thường khu trú ở niêm mạc má hoặc niêm mạc ruột vùng hồi tràng. Sau 24 giờ, virus đến các hạch bạch huyết xung quanh, từ đây xâm nhập vào máu gây nhiễm khuẩn huyết chỉ trong một thời gian ngắn. Từ nhiễm khuẩn huyết, virus đến niêm mạc miệng và da. Thời kỳ ủ bệnh thường kéo dài 3-7 ngày. Bệnh khởi phát là sốt, sau đó xuất hiện các bọng nước ở niêm mạc miệng (nướu răng, lưỡi, bên trong má), ban đỏ ở bàn tay, bàn chân. Trường hợp nhiễm virus EV71, bệnh diễn biến phức tạp hơn, nhất là khi virus gây tổn thương hệ thần kinh trung ương sẽ thể hiện bệnh viêm màng não điển hình.
Type EV71 không chỉ gây bệnh tay chân miệng mà còn có khả năng gây bệnh ở hệ thần kinh trung ương như viêm màng não virus, hiếm hơn là các thể trầm trọng như viêm não hay liệt kiểu bại liệt.
Cùng ngày, Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế, cho biết nguồn cung thuốc điều trị tay chân miệng bị gián đoạn, chỉ còn tồn một số ít và lên kế hoạch nhập vào tháng 7, yêu cầu TP Hồ Chí Minh dự trữ để ứng phó dịch.
