Thỏa ước lao động tập thể (TƯLĐTT) là văn bản thỏa thuận giữa tập thể người lao động và người sử dụng lao động về các điều kiện lao động mà hai bên đã đạt được thông qua thương lượng tập thể.
Mặc dù là văn bản thỏa thuận nhưng nội dung thỏa thuận không được trái với quy định của pháp luật và phải bao gồm các điều khoản có lợi hơn cho người lao động so với quy định của pháp luật.
Thỏa ước lao động tập thể bao gồm các điều khoản có lợi hơn cho người lao động được tổ chức công đoàn ký kết với chủ sử dụng lao động thông qua quá trình thương lượng.
Làm việc tại Công ty TNHH Nông nghiệp công nghệ cao (Cụm công nghiệp Việt Tiến - Thạch Hà) 3 năm nay, chị Nguyễn Thị Nga - công nhân công ty cũng như 20 đồng nghiệp được hưởng nhiều quyền lợi tốt hơn so với những điều khoản quy định trong hợp đồng lao động.
Mặc dù là doanh nghiệp có quy mô vừa, thành lập chưa lâu nhưng công ty đã triển khai thực hiện tốt bản TƯLĐTT với nhiều điều khoản có lợi cho người lao động.
Công nhân Công ty TNHH Nông nghiệp công nghệ cao khá hài lòng với những điều khoản được quy định trong thỏa ước lao động tập thể.
Ngoài chế độ lương, thưởng thì thời gian làm việc, giải lao; định mức về an toàn lao động; chế độ ngày nghỉ, lễ tết, nuôi con nhỏ... được quy định rất chi tiết trong bản TƯLĐTT do công đoàn cơ sở đại diện người lao động ký kết với lãnh đạo công ty.
Chị Nga chia sẻ: “Trong 2 tháng (6-7/2021), hầu hết công nhân của công ty là F1, F2, phải nghỉ việc dài ngày nhưng mọi người vẫn được công ty hỗ trợ 50% ngày công trong thời gian nghỉ để cách ly. Đặc biệt, với chị em nuôi con nhỏ như tôi, công ty hết sức tạo điều kiện về giờ giấc và bố trí công việc phù hợp. Tôi khá hài lòng khi những điều khoản trong TƯLĐTT được công ty thực hiện đầy đủ”.
Cán bộ công đoàn cơ sở phải nghiên cứu kỹ quy định của pháp luật để xây dựng TƯLĐTT phù hợp.
Vai trò của TƯLĐTT là hết sức quan trọng đối với người lao động, tuy nhiên để có được những bản TƯLĐTT thực sự có nhiều điều khoản có lợi hơn luật cho người lao động thì đòi hỏi sự vào cuộc trách nhiệm của cán bộ công đoàn các cấp và sự hợp tác đầy đủ của chủ sử dụng lao động.
Công ty CP Sản xuất vật liệu xây dựng không nung Xuân Lĩnh (đóng tại TX Hồng Lĩnh), thuộc Công đoàn ngành Xây dựng được thành lập tháng 3/2016. Do đặc thù môi trường làm việc nhiều khói bụi, tiếng ồn, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe của người lao động nên trong quá trình thương lượng, cán bộ công đoàn đặc biệt chú trọng đến các điều khoản để người lao động được hưởng thêm quyền lợi trong quá trình làm việc.
Làm việc trong môi trường nhiều khó bụi, tiêng ồn, công nhân Công ty CP Sản xuất vật liệu xây dựng không nung Xuân Lĩnh được hưởng nhiều quyền lợi cao hơn luật.
Sau một thời gian tích cực thương lượng, TƯLĐTT đã được ký kết với nhiều điều khoản có lợi hơn so với hợp đồng lao động như: lương cơ bản cao hơn quy định 20%; thời gian nghỉ khi có hiếu, hỷ nhiều hơn so với quy định của luật; tăng tiền ăn ca; hỗ trợ công nhân có hoàn cảnh khó khăn 100% vật liệu khi xây nhà; khám sức khỏe định kỳ...
Chị Hà Thị Như - Chủ tịch Công đoàn Công ty CP Sản xuất vật liệu xây dựng không nung Xuân Lĩnh cho biết: “Dựa trên những đề xuất của công nhân tại hội nghị người lao động được tổ chức hằng năm, chúng tôi phải cân nhắc để đưa ra các điều khoản phù hợp, có lợi nhất và tiến hành thương lượng với chủ sử dụng lao động. Trong quá trình thực hiện TƯLĐTT, nếu có những phát sinh, vướng mắc, công đoàn sẽ tiếp tục thương lượng để chỉnh sửa, bổ sung sao cho quyền lợi của người lao động được đảm bảo tốt nhất”.
Cán bộ LĐLĐ tỉnh, Công đoàn ngành Xây dựng thảo luận với lãnh đạo Công ty CP Sản xuất vật liệu xây dựng không nung Xuân Lĩnh về các vấn đề liên quan đến quyền lợi của người lao động.
Với sự vào cuộc tích cực của cán bộ công đoàn, tháng 5/2020, bản TƯLĐTT của Công ty CP Bao bì Sông La Xanh (Đức Thọ) cũng được ký kết thành công sau gần 2 năm công ty đi vào hoạt động. Với 15 điều khoản được ký kết, bản TƯLĐTT được đánh giá phù hợp với đặc thù của công ty khi có đến 80% lao động là nữ, nuôi con nhỏ, xa nhà.
Một số điểm nổi bật trong TƯLĐTT như: chế độ bảo hộ, thai sản, khám sức khỏe, bữa ăn ca được tăng lên... Chị Nguyễn Thị Giang - công nhân công ty chia sẻ: “Từ khi TƯLĐTT được triển khai, tôi thấy điều kiện làm việc và các chế độ phúc lợi tốt hơn rất nhiều, giúp chúng tôi yên tâm để gắn bó với công ty hơn”.
Từ khi TƯLĐTT được áp dụng, quyền lợi của công nhân Công ty CP Bao bì Sông La Xanh được đảm bảo.
Bên cạnh hợp đồng lao động thì TƯLĐTT là cơ sở pháp lý chủ yếu để hình thành mối quan hệ lao động có tính tập thể, tạo nên sự đồng thuận, trách nhiệm của cả hai bên trong việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh trên cơ sở pháp luật lao động.
Theo báo cáo của LĐLĐ tỉnh Hà Tĩnh, toàn tỉnh hiện có 381 đơn vị (đạt 95% tổng số doanh nghiệp có tổ chức công đoàn) xây dựng và ký kết được TƯLĐTT. Trong đó, loại A chiếm 54%, loại B chiếm 29%, loại C chiếm 17%.
Nếu như trước đây, nội dung các TƯLĐTT chủ yếu là hỗ trợ hiếu, hỷ, ốm đau, trợ cấp khó khăn, tổ chức các hoạt động văn nghệ, thể thao… thì nay, nội dung đã tập trung vào những cam kết thiết thực có lợi hơn cho người lao động như: tăng tiền lương, thưởng, phụ cấp, trợ cấp; thời giờ làm việc, nghỉ ngơi; an toàn vệ sinh lao động, đào tạo tay nghề, chất lượng bữa ăn ca, khám sức khỏe định kỳ, các chính sách lao động nữ...
TƯLĐTT giúp người lao động yên tâm làm việc, gắn bó hơn với doanh nghiệp.
Phó Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Ngô Đình Vân cho biết: “Bên cạnh các đơn vị làm tốt thì vẫn còn những doanh nghiệp chưa xây dựng được TƯLĐTT, hoặc TƯLĐTT chất lượng chưa cao, còn sao chép luật, thực hiện chưa triệt để các điều khoản.
Thời gian tới, các cấp công đoàn sẽ tiếp tục chỉ đạo, hướng dẫn, tư vấn cho công đoàn cơ sở ký kết TƯLĐTT đảm bảo yêu cầu “Tự nguyện - thiện chí - bình đẳng - công khai - minh bạch”, góp phần bảo vệ quyền lợi chính đáng và những điều khoản có lợi hơn cho người lao động”.