“Càng yêu tha thiết những khúc hát dân ca”

(Baohatinh.vn) - Sinh thời, Bác Hồ kính yêu đã dành trọn cuộc đời mình cho nhân dân, đất nước. Trước khi bước vào “cuộc trường chinh nhẹ cánh bay”, Người có một ước nguyện, muốn nghe một câu hò, điệu ví… mang âm hưởng dân ca vào cõi bất tử. Mong muốn giản dị ấy của Bác đã để lại cho các thế hệ mai sau bài học sâu sắc, “rằng đã yêu Tổ quốc mình càng yêu tha thiết những khúc hát dân ca”.

cang yeu tha thiet nhung khuc hat dan ca

Những giá trị văn hóa của các làn điệu dân ca ví, giặm tiếp tục được các thế hệ con em Hà Tĩnh gìn giữ và phát huy. Ảnh: Nam Giang

Câu hò, điệu ví quê hương lúc vút cao thênh thang trên đỉnh núi, lúc âm thầm cuộn sóng đáy sông sâu, hay nhịp điệu hối hả khi vào mùa đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của mỗi người con Xứ Nghệ. Những câu hát dân ca luôn thấm đẫm tình yêu quê hương xứ sở, cho người dân lam lũ thêm sức sống lạc quan mà vươn lên trước những khắc nghiệt của thiên nhiên, để che chở, dìu dắt nhau nối tiếp từ đời này qua đời khác.

Nói về loại hình nghệ thuật này, Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Thanh Minh bồi hồi xúc động nhớ về người mẹ một thời tần tảo sớm hôm chèo đò nuôi con khôn lớn. Từ những tháng ngày gắn bó với phong trào văn nghệ quần chúng năm 1964 đến khi tham gia công tác tại Đội Thông tin văn hóa Đoàn 22B, Đoàn Văn công Quân khu IV… rồi về hưu, trong lòng ông vẫn luôn nuôi dưỡng, bồi đắp niềm đam mê cháy bỏng với dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh.

“Sông Ngàn Sâu nặng tình câu ví, giặm qua lời ru ầu ơ của mẹ; mảnh đất nơi tôi sinh ra như suối nguồn phù sa màu mỡ của âm nhạc dân gian, cùng với đó là bản sắc địa phương về ca từ, giọng điệu đã giúp tôi “sinh thành” những đứa con tinh thần thấm đẫm hồn quê” - Nghệ nhân ưu tú Nguyễn Thanh Minh chia sẻ. Những hoạt cảnh, tổ khúc dân ca Nghệ Tĩnh lời mới do ông sáng tác như: Khúc hát cội nguồn, Khúc hát nghĩa tình, Duyên phường vải, Khúc hát Tân Giang… đã ca ngợi tình cảm thủy chung, vẻ đẹp quê hương, đất nước, tinh thần hăng say lao động của người dân trên quê hương Ngàn Hống, sông La. Đến nay, dù tuổi đã cao, ông vẫn không ngơi nghỉ mà tiếp tục truyền dạy kinh nghiệm cho thế hệ trẻ, mở các lớp dạy hát dân ca, tổ chức sinh hoạt dân ca ví, giặm gia đình…

Mang trong mình cả hình bóng quê hương, được sáng tạo bởi quần chúng nhân dân lao động, dân ca, ví giặm đang lan tỏa sâu rộng trong đời sống người dân. Nhiều CLB dân ca ví, giặm của những “nghệ sỹ làng” ra đời, hoạt động hiệu quả. Người hát, người viết lời, người dàn dựng…, tất cả gắn với nhau bằng niềm đam mê bất tận với những câu hò, điệu ví. Bà Đặng Thị Minh Nguyệt - Chủ nhiệm CLB Dân ca phường Tân Giang (TP Hà Tĩnh) tâm sự: “Như một lẽ tự nhiên, những người cùng chung tình yêu với dân ca ví, giặm đã cùng lập nên CLB này. Đến nay, chúng tôi vẫn luôn nỗ lực duy trì CLB cũng như mở rộng, thu nạp thêm thành viên”. Từ 5 thành viên hạt nhân đầu tiên, sau 3 năm thành lập, CLB đang có 19 thành viên, trong đó có 7 học sinh yêu thích bộ môn này. 3 nghệ nhân dân gian, 1 nghệ nhân ưu tú là những người phụ trách viết lời chính cho các tiết mục sinh hoạt. Ai nấy đều trăn trở, dày công sưu tầm lời cổ, tâm huyết viết lời mới theo các làn điệu dân ca ví, giặm như ca ngợi quê hương, đất nước, tuyên truyền phòng chống ma túy, bạo lực gia đình… Trong ánh mắt của những “nghệ sỹ không chuyên” ấy luôn ánh lên niềm đam mê cháy bỏng với dân ca ví, giặm và họ đã gác bỏ những bận rộn, khó khăn để giành giải cao tại các hội thi, hội diễn, liên hoan văn nghệ như: Giải A cuộc thi Liên hoan dân ca ví, giặm TP Hà Tĩnh năm 2015, giải B hội thi Liên hoan dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh năm 2016…

Khúc hát dân ca ví, giặm không chỉ ngân vang trên đất Thành Sen mà còn ăn sâu trong đời sống văn hóa - văn nghệ, sinh hoạt dân gian khắp các vùng miền trong tỉnh. Dân ca ví, giặm cũng đã được đưa vào trường học với nhiều hoạt động phong phú, sinh động, thu hút sự tham gia, khơi gợi niềm đam mê trong lớp trẻ. Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh đã được

UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. Những kết quả đó cho thấy rằng: Lời dặn của Bác Hồ về tình yêu với những làn điệu dân ca - ngọn nguồn của tình yêu Tổ quốc - đang được khắc sâu trong muôn trái tim con người Hà Tĩnh.

Chủ đề Đất và người Hà Tĩnh

Đọc thêm

Độc đáo giao thoa ẩm thực 3 miền ở Hà Tĩnh

Độc đáo giao thoa ẩm thực 3 miền ở Hà Tĩnh

Hà Tĩnh "đi mô cũng nhớ về" không chỉ bởi tình đất, tình người mà còn bởi những điều giản dị, những món ăn dân dã, đậm đà hương vị, mang nét giao thoa tinh hoa ẩm thực các vùng miền.
Podcast tản văn: Nhớ thương chiếc cối giã trầu

Podcast tản văn: Nhớ thương chiếc cối giã trầu

Trong mỗi gia đình đều có một góc ký ức để thương, để nhớ. Với tác giả Đinh Hạ, chiếc cối giã trầu là kỷ vật gắn liền với người bà tảo tần những năm tháng bình yên nơi làng quê.
5 vụ trộm tranh rúng động thế giới

5 vụ trộm tranh rúng động thế giới

Vụ cướp 13 bức tranh giá nửa tỷ USD tại bảo tàng Isabella Steawart Gardner, Mỹ, 35 năm trước là một trong năm vụ trộm tranh lớn nhất mọi thời.
Podcast tản văn: Tình yêu của mẹ

Podcast tản văn: Tình yêu của mẹ

Tình yêu của mẹ dành cho con như biển trời bao la. Bởi thế mà dẫu đi hết cuộc đời, trong trái tim con vẫn luôn ấp ủ bóng hình yêu thương của mẹ.
Podcast tản văn: Người giữ lửa

Podcast tản văn: Người giữ lửa

Người phụ nữ hôm nay vừa phải cân bằng việc nước và việc nhà, họ lặng lẽ biến hy sinh thành tự chủ, biến nhẫn nại thành sức mạnh, chúng ta cần phải biết ơn, trân trọng điều này.
Podcast tản văn: Mênh mang khói bếp

Podcast tản văn: Mênh mang khói bếp

Chiều buông tím nhạt trên mái tranh, bóng hoàng hôn chập chờn len lỏi qua từng rặng tre, nhẹ nhàng phủ xuống ngõ quê một màu thẫm buồn...
Podcast tản văn: Dòng sông ký ức

Podcast tản văn: Dòng sông ký ức

Đối với nhiều người, dòng sông quê hương gắn liền với những tháng ngày tuổi thơ hồn nhiên. Tản văn “Dòng sông ký ức” là một sự chiêm nghiệm về cuộc đời qua hình ảnh dòng sông.
Nâng cao nghiệp vụ cho hướng dẫn viên du lịch

Nâng cao nghiệp vụ cho hướng dẫn viên du lịch

Nâng cao nghiệp vụ hướng dẫn viên du lịch góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ, hình ảnh và sức cạnh tranh của du lịch địa phương, góp phần phát triển du lịch Hà Tĩnh bền vững.
Ẩm thực Việt hấp dẫn top đầu thế giới

Ẩm thực Việt hấp dẫn top đầu thế giới

Việt Nam xếp thứ 4 trong danh sách những quốc gia có nền ẩm thực hấp dẫn nhất thế giới năm 2025 theo xếp hạng của CN Traveller, vượt qua nhiều cường quốc như Pháp, Tây Ban Nha và Nhật Bản.