Chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 1

Tăng mức xử phạt vi phạm giao thông

Nghị định 168/2024 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực trật tự, an toàn giao thông đường bộ; trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe, có hiệu lực từ 1/1/2025.

Theo đó, người điều khiển ôtô hoặc các loại xe tương tự sẽ bị phạt 18-20 triệu đồng nếu thực hiện một trong các hành vi: không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông hoặc hiệu lệnh, hướng dẫn của người điều khiển, kiểm soát giao thông; đi ngược chiều của đường một chiều, đi ngược chiều trên đường có biển "cấm đi ngược chiều". Tài xế cũng bị trừ 3 điểm giấy phép lái xe.

Mức phạt này cao gấp hơn 3 lần so với quy định hiện hành. Hiện nay, người điều khiển ôtô vượt đèn đỏ hoặc các hành vi trên sẽ bị phạt 4-6 triệu đồng; bị tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ một đến 3 tháng.

Nhiều mức phạt với tài xế ôtô cũng tăng nhiều so với quy định hiện hành. Điển hình là tài xế ôtô mở cửa xe, để cửa xe mở không bảo đảm an toàn gây tai nạn giao thông sẽ bị phạt từ 20 đến 22 triệu đồng, tăng đến 50 lần hiện nay (400.000-600.000 đồng).

Với người điều khiển xe máy khi tham gia giao thông, vượt đèn đỏ bị phạt 4-6 triệu đồng (hiện nay 800.000-1 triệu đồng); đi vào đường cao tốc phạt 4-6 triệu đồng (hiện là 2-3 triệu); đi ngược chiều phạt 4-6 triệu (hiện 1-2 triệu); lạng lách, đánh võng phạt 8-10 triệu đồng (hiện 6-8 triệu); gây tai nạn giao thông không dừng ngay phương tiện, không giữ nguyên hiện trường, không trợ giúp người bị nạn, không ở lại hiện trường hoặc không đến trình báo ngay phạt 8-10 triệu đồng (hiện 6-8 triệu).

Cấm thuốc lá điện tử

Theo Nghị quyết kỳ họp 9 thông qua ngày 30/11, Quốc hội thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng từ năm 2025 để bảo đảm sức khỏe cộng đồng.

Quốc hội yêu cầu Chính phủ tổ chức thực hiện quy định này đồng thời nâng cao nhận thức của người dân, đặc biệt là thanh thiếu niên về tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng là sản phẩm thế hệ mới, hoạt động bằng cách làm nóng dung dịch chứa nicotine hoặc các hương liệu hòa tan trong propylene glycol hoặc glycerine. Ít nhất 60 hợp chất hóa học được tìm thấy trong dung dịch thuốc lá điện tử và nhiều chất độc hại khác xuất hiện trong khí/khói mà sản phẩm này tạo ra.

Theo Bộ Y tế, mặc dù không chứa nguyên liệu thuốc lá truyền thống, chúng vẫn gây nghiện do hàm lượng nicotine cao, gây ra nhiều bệnh lý nghiêm trọng như ung thư, tim mạch, hô hấp, tổn thương phổi cấp và ảnh hưởng sức khỏe tâm thần.

Quy định mới về đăng ký thường trú, tạm trú

Nghị định 154/2024 có hiệu lực từ 10/1/2025 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Cư trú.

Một điểm mới về đăng ký thường trú là người dân có thể sử dụng các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng chỗ ở hợp pháp, như hợp đồng mua bán nhà hoặc giấy tờ chứng minh việc bàn giao nhà, để đăng ký thường trú. Điều này giúp những người không có sổ đỏ vẫn có thể thực hiện thủ tục này.

Các giấy tờ khác có thể cung cấp giữ nguyên theo quy định hiện hành, bao gồm: quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; giấy phép xây dựng; giấy tờ mua bán nhà ở thuộc sở hữu nhà nước; hợp đồng mua bán nhà ở hoặc giấy tờ chứng minh việc bàn giao nhà ở; giấy tờ về mua, thuê mua, nhận cho tặng, thừa kế; giấy tờ về nhà tình nghĩa; và hợp đồng cho thuê, mượn, ở nhà có công chứng hoặc chứng thực.

Đối với đăng ký tạm trú, người dân cần cung cấp một trong các giấy tờ chứng minh chỗ ở hợp pháp tương tự như khi đăng ký thường trú, nhưng không yêu cầu công chứng hợp đồng thuê nhà. Nếu không có giấy tờ hợp lệ, người dân có thể sử dụng văn bản cam kết về quyền sử dụng chỗ ở để đăng ký tạm trú. Chủ sở hữu các cơ sở lưu trú du lịch, khu công nghiệp, ký túc xá, và các khu vực khác cũng có quyền cho phép cá nhân đăng ký tạm trú tại đây.

Nghị định 154 cũng quy định về trách nhiệm của bố mẹ hoặc người giám hộ trong việc đăng ký thường trú hoặc tạm trú cho trẻ em trong vòng 60 ngày kể từ khi khai sinh. Điều này đảm bảo rằng mọi trẻ em đều có thông tin cư trú đầy đủ trong cơ sở dữ liệu quốc gia về cư trú.

Nếu bố mẹ hoặc người giám hộ không có nơi thường trú hoặc tạm trú, họ vẫn phải khai báo thông tin cư trú cho trẻ. Cơ quan chức năng không kiểm tra tính hợp pháp của chỗ ở khi đăng ký cư trú lần đầu cho trẻ, giúp đơn giản hóa thủ tục này.

Biển số xe mới sẽ có hai chữ cái

Thông tư 79/2024 do Bộ Công an ban hành có hiệu lực từ 1/1/2025, thay thế Thông tư 24/2023 và điều 2 Thông tư 28/2024. Theo đó, biển số xe máy có trường dữ liệu thứ nhất là ký hiệu địa phương, series đăng ký gồm hai chữ cái. Dữ liệu thứ hai là số thứ tự xe đăng ký gồm 5 số, từ 000.01 đến 999.99.

Hiện nay biển số xe máy đang được sử dụng có hai loại. Một là trước 15/8/2023 biển màu trắng có series là một chữ cái kết hợp với một con số từ 1 đến 9. Sau ngày 25/8/2023, series biển số xe máy màu trắng không phân biệt phân khối sẽ có hai chữ cái.

Biển số xe có các series không quy định tại thông tư này và mẫu chứng nhận đăng ký xe đã được sản xuất trước 1/1/2025 thì được tiếp tục sử dụng đến 31/12/2025.

Thông tư mới quy định ôtô và xe máy chuyên dùng được gắn một biển dài (cao 110 mm, dài 520 mm) và một biển ngắn (cao 165 mm, dài 330 mm). Trong đó, biển số của cơ quan, cá nhân trong nước có hai số đầu là ký hiệu địa phương đăng ký xe, tiếp theo là chữ cái - series đăng ký. Nhóm số thứ hai là thứ tự xe đăng ký gồm 5 chữ số từ 000.01 đến 999.99.

Thông tư 72/2024 của Bộ Công an quy định quy trình điều tra, giải quyết tai nạn giao thông đường bộ của cảnh sát giao thông có hiệu lực từ 1/1/2025, thay thế Thông tư 63/2020.

Với trường hợp các giấy tờ có liên quan người và phương tiện giao thông đã được tích hợp trong căn cước điện tử, tài khoản định danh điện tử trên ứng dụng định danh quốc gia, thay vì phải giữ giấy tờ vật lý, cảnh sát giao thông có thể tạm giữ giấy tờ điện tử thông qua ứng dụng VNeID, giúp quá trình giải quyết tai nạn nhanh chóng và minh bạch hơn.