Chính trường Pakistan: Anh bị phế truất, em sẽ lên thay

Nhà phân tích chính trị Umair Javad

Quốc hội Pakistan xác nhận thời gian chọn thủ tướng mới sau khi tòa án tối cao phế truất ông Nawaz Sharif liên quan đến cáo buộc tham nhũng của ông và gia đình.

Rất nhanh sau khi bị tòa án tối cao phế truất hôm 28-7, ông Nawaz thông qua Đảng Liên đoàn Hồi giáo Pakistan (PML-N) cầm quyền đã thực hiện lộ trình hai giai đoạn đưa em trai Shehbaz ngồi vào ghế thủ tướng để duy trì đế chế chính trị của gia đình.

Ông Nawaz vẫn cầm trịch

Theo đó, Bộ trưởng Dầu khí Shahid Khaqan Abbasi, một thân tín của ông Nawaz, sẽ được bầu làm thủ tướng lâm thời trong khoảng hai tháng nhằm dọn đường cho ông Shehbaz.

Theo luật của Pakistan, thủ tướng phải là một thành viên quốc hội, vì vậy trước hết ông Shehbaz phải tranh cử một ghế nghị sĩ trước khi được phê chuẩn làm thủ tướng.

Chuyện gia đình anh em cùng làm chính trị không lạ ở Pakistan. Một số nhà phân tích ước tính hơn một nửa chức sắc ở cấp quốc gia lẫn địa phương được cha truyền con nối, anh nhường em nhằm duy trì sự nghiệp chính trị của dòng họ.

Có thể nói ông Shehbaz hầu như sẽ không gặp chướng ngại trên con đường lên nắm quyền khi PML-N hiện nắm đa số 188 trên 342 ghế của quốc hội.

“Chúng tôi muốn đảm bảo đây là một cuộc chuyển giao quyền lực êm ái và không xảy ra khủng hoảng hiến pháp” - Reuters dẫn lời ông Miftah Ismail, một chính trị gia cấp cao của PML-N.

Trong khi đó, truyền thông Pakistan đưa tin ông Shehbaz sẽ giao lại vị trí thủ hiến Punjab cho con trai Hamza.

Giới phân tích nhận định ông Nawaz sẽ vẫn có tiếng nói quan trọng ở vai trò lãnh đạo Đảng PML-N. “Các lãnh đạo có thương hiệu mạnh hơn các đảng rất nhiều.

Ông Nawaz có thương hiệu mạnh so với một PML-N không có ông ấy” - nhà bình luận Omar Waraich giải thích.

Tuy nhiên nắm quyền trong lúc giao thời, ông Shehbaz và Abbasi sẽ phải nhanh chóng giải quyết các vấn đề rắc rối trong quan hệ ngày càng xuống cấp với Mỹ, Ấn Độ và các cuộc tấn công của phiến quân Taliban và Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS).

Cả hai cũng cần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế so với mức 5,3% hiện tại nhằm tạo việc làm cho hàng triệu thanh niên mỗi năm trong bối cảnh thâm hụt tăng và tiền tệ mất giá làm ảnh hưởng đến kinh tế.

Một người thực tế

Đối với nhiều người, việc bổ nhiệm ông Shehbaz chỉ là vở kịch để gia đình Sharif níu giữ quyền lực, nhưng một số kỳ vọng ông Shehbaz có thể làm nên chuyện trong tình hình kinh tế hiện nay.

Ông Shehbaz Sharif, sinh năm 1951, hiện đang giữ chức thủ hiến bang Punjab, bang đóng góp hơn nửa GDP của Pakistan. Trong thời gian cầm quyền, ông đã thúc đẩy nhiều dự án khí đốt, nhiệt lượng, giúp giảm bớt tình trạng mất điện hằng ngày.

Ông được mô tả là một nhà lãnh đạo nhiệt huyết, chỉ ngủ khoảng bốn tiếng mỗi đêm, bắt đầu họp hành từ sáng sớm và vẫn gọi điện cho nhân viên đến tận nửa đêm.

Ông thường đích thân dẹp hàng rào quan liêu thường thấy trong bộ máy của Pakistan để giúp các dự án được thông qua trong thời gian kỷ lục và không ngại mắng mỏ các quan chức trong những cuộc họp.

“Ông ấy là một người rất thực tế. Cách quản lý của ông có chút cá nhân hóa nhưng ông không cho rằng mình cần thay đổi phong cách đó” - nhà phân tích Hasan Askari Rizvi ở Lahore nói.

Trong một lần trả lời phóng viên, khi bị hỏi về mạng lưới điện tệ hại ở Punjab, ông Shehbaz đã đập bàn cho rằng chính quyền của ông đã có nhiều thành tựu trong lĩnh vực năng lượng.

Ông quay sang chỉ trích nhiều công ty nhà nước đã không tư nhân hóa trong thời gian qua.

“Chúng ta đã mất hàng tỉ USD và số tiền đó đã có thể dành cho phát triển hạ tầng, giáo dục, y tế” - ông nói.