(Baohatinh.vn) - Hằng năm, vào các ngày 11-12/2 âm lịch, TX Kỳ Anh (Hà Tĩnh) sẽ tổ chức lễ giỗ Chế Thắng phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu để tưởng nhớ, tri ân công đức của bà đối với dân tộc.
Đền thờ Chế Thắng phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu tọa lạc tại xã Kỳ Ninh, thị xã Kỳ Anh, cách Quốc lộ 1 khoảng 18 km về phía Đông. Đền còn có nhiều tên gọi khác là đền Hải Khẩu, đền Bà Hải hoặc đền Chế Thắng phu nhân. Đền thờ Chế Thắng phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu được xây dựng trên một cồn cát rất rộng vào thế kỷ XIV, bao gồm khu cổng chính với đền miếu ông Quan Tả, nhà Quan Tả và tam quan. Khu vực điện thờ chính của đền bao gồm ba tòa: thượng điện, trung điện và hạ điện được kết nối với nhau theo kiểu chữ công. Từ tổng thể đến chi tiết, Đền thờ Chế Thắng phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu được thiết kế cầu kỳ và công phu. Hình “lưỡng long chầu nguyệt” ở khu nhà hạ điện, bức hoành phi được sơn son thếp vàng đề chữ “Thánh Đức Lưu Phương” ở gian giữa vừa đẹp, cầu kỳ lại rất hoành tráng nhằm tưởng nhớ và ca ngợi công đức của Quý phi Nguyễn Thị Bích Châu.
Trải qua thời gian cùng với sự biến thiên của lịch sử, ngôi đền vẫn giữ được vẻ cổ kính, linh thiêng và trở thành địa chỉ du lịch tâm linh của du khách. Năm 1991, đền thờ được Bộ Văn hóa - Thông tin công nhận Di tích lịch sử và Danh lam thắng cảnh cấp quốc gia.
Vào ngày 11-12/2 (âm lịch) hằng năm, du khách thập phương lại tấp nập đến Đền thờ Chế Thắng phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu dâng hương, tế lễ tưởng nhớ ngày mất của bà và cầu mong sức khỏe, bình an dành cho gia đình. Các hoạt động chính của lễ giỗ bao gồm: dâng hoa, dâng hương tại đền Eo Bạch ngày 19/3; dâng hoa, dâng hương tại Đền thờ Chế Thắng phu nhân ngày 20/3; các nghi lễ truyền thống: hầu văn, yết gà, tế lợn, thụ lộc tối 20/3. Hoạt động thả hoa đăng và bắn pháo hoa sẽ diễn ra ở đền Eo Bạch - nơi thờ tự Chế Thắng phu nhân ở xã Kỳ Lợi vào tối 18/3 và tại Đền thờ Chế thắng phu nhân ở xã Kỳ Ninh vào tối 20/3. Bên cạnh đó là các hoạt động văn hóa, văn nghệ diễn ra từ 13/3-20/3.
Khu vực bên ngoài đường dẫn vào khu di tích đã được trang trí cờ Tổ quốc và được vệ sinh sạch sẽ để tạo mĩ quan khi du khách thập phương tới đây tham gia dự lễ.
Tại khu vực cầu và bến thả hoa đăng cũng đã được cắm hàng trăm lá cờ hội ở các lối đi.
Theo sử sách, Chế Thắng phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu (? - 1377) tên thật là Nguyễn Cơ, tự Bích Châu, quê ở xã Bảo Lộc (Hải Hậu, Nam Định). Bà là con gái của vị đại thần họ Nguyễn rất mực thanh liêm và bà Phạm phu nhân. Từ nhỏ cho đến khi trưởng thành, bà Bích Châu được cha mẹ dạy dỗ chu đáo về văn chương, đạo lý và võ thuật, cung kiếm. Khi lớn lên xinh đẹp, thông minh, bà được vua Trần Duệ Tông tuyển vào cung, sau này phong làm quý phi và rất được nhà vua sủng ái.
Là người thông tuệ, lại luôn lo lắng cho sự an nguy xã tắc, trong bối cảnh đất nước còn nhiều rối ren, chính sự chưa yên, lòng dân bất ổn, bà Bích Châu đã dâng vua Trần Duệ Tông (1336 – 1377) bản “Kê minh thập sách” gồm 10 điều trị nước an dân, đến nay vẫn còn giá trị.
Năm 1377, biên giới phía Nam Đại Việt bị giặc quấy rối, vua Trần Duệ Tông đem quân đi đánh Chiêm Thành, bà xin đi theo để hộ giá. Trên đường chinh phạt, do bị trúng kế của quân địch, các viên tướng của nhà vua lần lượt tử trận, khi đó bà Bích Châu đã thân chinh đứng ra chỉ huy đạo quân bảo vệ nhà vua. Không may bà bị trúng mũi tên tẩm độc, vết thương quá nặng, bà trút hơi thở vào giờ Tý, ngày 11/2/1377 (Đinh Tỵ).
Linh cữu Quý phi Bích Châu được đưa về Thăng Long theo đường biển. Tuy nhiên, đến cửa biển xã Kỳ Ninh (TX Kỳ Anh) ngày nay thì gặp mưa to gió lớn, không thể đi tiếp được, vua Trần Phế Đế (người kế vị vua Trần Duệ Tông vừa mất) liền xuống chiếu cho quan quân an táng linh cữu của bà tại đây và lập miếu để Nhân dân thờ phụng, hương khói.
Năm 1470, vua Lê Thánh Tông đi đánh giặc Chiêm Thành, đến cửa biển Kỳ Ninh phát hiện ngôi miếu, biết được câu chuyện đánh giặc của bà Bích Châu, đã đề tặng bốn chữ “Nữ trung hào kiệt” dán lên bài vị và làm lễ cầu mong hương linh quý phi trợ sức. Sau khi thắng trận trở về, vua Lê Thánh Tông hạ chiếu lập đền, cấp ruộng tế và người trông coi, sắc phong cho bà là Chế Thắng. Kể từ đó, đền được gọi là Chế Thắng phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu.
Trầu không “tiến vua” ở thôn Văn Sơn, xã Đỉnh Bàn, huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh) được nhiều người ưa dùng bởi vị thơm nồng khác biệt. Hiện cả làng đang tất bật chăm sóc, thu hoạch, chuẩn bị cho vụ Tết.
Sở hữu vẻ đẹp ngọt ngào và màn thể hiện xuất sắc qua các phần thi, nữ sinh quê Hà Tĩnh Nguyễn Linh Chi đã xuất sắc giành ngôi vị Á hậu 3 tại cuộc thi Hoa hậu Sinh viên Việt Nam 2024.
Các tham luận tại hội thảo do Quỹ Bảo tồn và phát huy giá trị di sản Nguyễn Du và Truyện Kiều (Hà Tĩnh) tổ chức đã cho thấy nhiều giá trị mới về tác phẩm văn học kinh điển.
Chả rươi thơm ngậy, ngoài giòn, trong mềm là tinh túy của ẩm thực vùng đất ven bờ sông Lam. Đến mùa rươi, thưởng thức món đặc sản này mới cảm nhận được hết nét đẹp của văn hóa ẩm thực truyền thống của Hà Tĩnh.
Gà hầm bí đỏ, đuôi bò hầm thuốc bắc, chân dê hầm đinh lăng... là những món ngon được chị em phụ nữ Hương Sơn (Hà Tĩnh) chế biến từ danh tác "Nữ công thắng lãm" của Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông tại “Hội thi chế biến các món ăn cổ truyền gắn với các vị thuốc”.
Mô hình thí điểm nuôi cua lông tại phường Đại Nài (TP Hà Tĩnh) bước đầu mang tới nhiều triển vọng, vừa đem lại giá trị kinh tế cao vừa góp phần lan tỏa sản vật quê hương.
Chương trình “Lữ hành 3 miền – Kết nối – Hội tụ & Phát triển” là cơ hội để các doanh nghiệp lữ hành tại Hà Tĩnh và trên toàn quốc gặp gỡ, giao lưu, tìm kiếm cơ hội hợp tác.
Hàng trăm bức ảnh, tư liệu tại triển lãm kỷ niệm 300 năm Ngày sinh Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác sẽ giúp người dân Hà Tĩnh và du khách hiểu rõ hơn về cuộc đời và sự nghiệp của Đại danh y.
Nguyễn Thị Mỹ Chung (21 tuổi, quê huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh) gây ấn tượng tại chương trình "Cơ hội cho ai" với khả năng sử dụng ngoại ngữ thành thạo, sở hữu 2 học bổng toàn phần tại Canada, 1 start-up mảng làm đẹp cùng kinh nghiệm làm việc đáng nể.
Tổ khúc giao duyên “Ví giặm nên duyên” do Quang Hiếu sưu tầm và biên soạn; đoàn nghệ thuật Trung tâm Văn hóa - Điện ảnh tỉnh Hà Tĩnh biểu diễn tại Liên hoan di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh tại Hà Tĩnh.
Những trang văn, bài thơ của Hải Thượng Lãn Ông về quê hương, làng mạc, núi non… đến nay vẫn luôn hấp dẫn, cuốn hút, điều này được thể hiện rất rõ trong Thượng Kinh ký sự.
Cao điểm có gần 100 công nhân cùng nhiều loại máy móc được huy động để đẩy nhanh việc hoàn thành các hạng mục thuộc Dự án tu bổ, tôn tạo di tích khu mộ và tượng đài Hải Thượng Lãn Ông ở xã Sơn Trung, huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh).
Phải mất hàng chục năm, cùng với sự kiên trì và đôi bàn tay khéo léo, người dân ở Hà Tĩnh mới có thể tạo nên những cổng nhà, hàng rào bằng xây xanh cực kỳ ấn tượng và đẹp mắt.
Với tấm lòng thơm thảo, chị Nguyễn Thị Nguyệt ở TDP 2, thị trấn Phố Châu (Hương Sơn, Hà Tĩnh) vẫn luôn dành những món quà nhỏ để hỗ trợ những mảnh đời bất hạnh, khó khăn.
“Tỉnh thành bát cảnh” - 8 cảnh đẹp, công trình của Thành Sen xưa mang theo những giá trị văn hóa, tinh thần và cả niềm tự hào của người TP Hà Tĩnh qua các thế hệ.
Những tư liệu quý về Bác Hồ do ông Nguyễn Văn Dưỡng (Hương Sơn - Hà Tĩnh) sưu tầm đã góp phần lan tỏa tinh thần học tập, làm theo tấm gương đạo đức, lối sống, phong cách Hồ Chí Minh.
Với bà Lê Thị Thanh - Chủ tịch Hội Người cao tuổi xã Thạch Long (Thạch Hà, Hà Tĩnh), việc được góp sức mình xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp là niềm hạnh phúc.
Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, Hà Tĩnh đã phối hợp tổ chức Festival "Về miền ví, giặm - Kết nối tinh hoa di sản" thành công, để lại ấn tượng trong lòng người dân và bạn bè muôn phương.
Festival "Về miền ví, giặm - Kết nối tinh hoa di sản" diễn ra thành công, tốt đẹp, để lại nhiều ấn tượng, cảm xúc sâu sắc cho người dân cũng như du khách khi về với Hà Tĩnh.
Sau 4 ngày diễn ra tại Hà Tĩnh với nhiều hoạt động, Festival "Về miền ví, giặm - Kết nối tinh hoa di sản" nhân kỷ niệm 10 năm dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh được UNESCO ghi danh chính thức khép lại.
Không phải ngẫu nhiên mà Hà Tĩnh là quê hương của nhiều ca sĩ thành danh trong dòng nhạc dân gian. Nhiều giọng ca người Hà Tĩnh chia sẻ, từ nhỏ họ đã được nuôi dưỡng tình yêu với nghệ thuật truyền thống thông qua những câu hò, điệu ví. Chất dân ca cứ thế ngấm dần vào giọng nói, tiếng hát một cách tự nhiên như hơi thở.
Với sự quyết tâm, đồng lòng của toàn Đảng, toàn dân, xã Cẩm Quang (huyện Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh) đã cơ bản hoàn thành các tiêu chí NTM nâng cao trong năm 2024.
Những giai thoại gắn liền với vua Hàm Nghi và những báu vật nhà vua ban cho người dân xã Phú Gia (Hương Khê, Hà Tĩnh) được bà con lưu truyền qua nhiều thế hệ, gìn giữ cẩn thận đến ngày nay.
Với niềm đam mê mãnh liệt làn điệu ví, giặm, người Hà Tĩnh muôn phương đã không ngừng lan tỏa loại hình nghệ thuật đặc sắc này tới bạn bè trên mọi miền Tổ quốc và bè bạn quốc tế.
Hội thảo là dịp để khẳng định lại các giá trị mang tầm nhân loại và đánh giá công tác bảo tồn, phát huy di sản dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh sau 10 năm được UNESSCO vinh danh.
