"Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần"

(Baohatinh.vn) - Khi những cơn nắng gắt gao của mùa hè bắt đầu đỏ đồng cũng là thời điểm người nông dân Hà Tĩnh xuống đồng gieo cấy lúa hè thu. Để có những bát cơm dẻo thơm cuối vụ, người nông dân đã phải đối mặt với bao khắc nghiệt của thời tiết…

“Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần”

Khi cánh đồng vụ xuân được “giải phóng” là thời điểm gieo cấy hè thu sắp sửa vào vụ

Thời điểm xuống giống lúa hè thu ở Hà Tĩnh bắt đầu từ khoảng cuối tháng 5 đến nửa đầu tháng 6 dương lịch, đúng vào lúc nắng nóng nhất của mùa hè. Chỉ 15 ngày cho thời vụ gieo cấy, người nông dân vừa phải thu dọn phế phẩm của vụ thu hoạch trước, vừa làm đất, gieo mạ, cấy lúa càng khiến cho nỗi cực nhọc của bà con tăng bội phần.

Đi qua biết bao mùa truân chuyên ấy, bà Đặng Thị Bông (thôn Thịnh Lộc, xã Sơn Lộc, Can Lộc) như hiểu được phần nào quy luật của tự nhiên và chắt góp cho mình vốn kinh nghiệm quý giá.

“Kết thúc vụ xuân là phải đắp bờ lại giữ nước, phay gốc rạ. Đợi đến khi nước thủy lợi về thì bơm vào ruộng để chạy máy lần cuối và gieo giống luôn. Như vậy sẽ không cập rập thời vụ và tiết kiệm được nước tưới” - bà Bông cho biết.

“Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần”

Bà Đặng Thị Bông lấy nước vào ruộng, chuẩn bị công tác làm đất

Dường như khoảng ruộng đã đủ nước để phục vụ cho cuộc cày ải cuối cùng, vừa nói, bà vừa điều chỉnh chiếc máy bơm dã chiến cho lưu lượng nhỏ lại. Nước lại dồn lên kênh, đổ về cho những ruộng sau.

Bà bảo, với thời tiết 39 - 40 độ C thì nước chưa kịp ngấm đất đã bay hơi hết, thế nên, làm nông một là phải trang bị chiếc máy bơm dã chiến để “cứu” hạn, hai là phải “nhanh hơn trời”, làm đất đến đâu, gieo cấy đến đó.

Buổi chiều, cái nắng bỏng rát nơi “khúc ruột miền Trung” càng rõ rệt. Nhiệt độ cao từ sáng sớm đến chiều muộn khiến mọi thứ trở nên khô khốc, con người luôn trong trạng thái mỏi mệt. Thế nhưng, để kịp mùa vụ, người nông dân vẫn phải bám đồng.

“Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần”

Những chiếc máy cày được che chắn để tránh nắng hè bỏng rát trên ruộng đồng Hà Tĩnh.

Từ khoảng 3h, những chiếc máy làm đất đã bắt đầu xuống đồng. Máy cày xuống ruộng, đất được nhào lộn để phần nào giảm nhiệt, dịu hẳn đi sau một ngày bị phơi nắng. Theo sau là bà con nông dân, họ dùng cào gom cỏ rối, là phẳng mặt ruộng, bón phân và xuống giống để giữ nguồn nước, kịp thời vụ ngắn ngủi.

Càng nắng, gió phơn thổi càng mạnh, khí nóng hầm hập lan từ dưới bàn chân chạy dọc lên đỉnh đầu. Người nông dân lao động trên cánh đồng, chốc chốc lại phải bỏ dở công việc tạm nghỉ trên bờ ruộng, uống chút nước bù lại sức.

Bà Nguyễn Thị Chiến (thôn Trà Dương, xã Quang Lộc, Can Lộc) cho hay: “Nhà tôi làm 1 mẫu, ruộng sâu thì cấy, ruộng cạn thì gieo. Mùa này, hoặc phải ra đồng khi mặt trời chưa tỏ, hoặc phải chiều muộn, nếu không giống sẽ bị “luộc” chín vì nắng nóng.

Ấy thế mà cây lúa yếu ớt lại thích nghi rất tốt, có lúc mạ cấy xuống héo queo hết, thế mà sau một đêm, rễ bám đất lại hồi sinh”.

“Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần”

Tranh thủ thời vụ, bà con vừa làm đất, vừa gieo cấy

Ở Đức Thọ, không khí sản xuất vụ hè thu sôi động từ nửa tháng trước. Đó là lúc người nông dân thu hoạch gọn vụ lúa xuân để ra đồng vệ sinh đồng ruộng, tranh thủ lấy nước làm đất sớm để tránh được giai đoạn cao điểm của nắng nóng.

“Mấy năm nay, gia đình tôi chủ yếu làm giống Bắc thơm và Nếp 98, dễ làm, dễ bán. Gieo mạ cách đây một tuần, mạ đã lên “mũi chông” rồi, chắc khoảng 1 tuần nữa là xuống cấy được” - bà Phạm Thị Hà (thôn Trung Đông, xã Lâm Trung Thủy) bộc bạch.

Chẳng mấy nơi như Hà Tĩnh, nắng cháy đỏ đồng, nắng cho nứt đất nẻ đai nhưng cũng có khi thời tiết quay ngoắt “180 độ” vì những trận mưa như thể cả túi nước ập trên đầu. Bởi thế, người nông dân cũng có những ứng xử với thiên nhiên rất kịp thời.

Chỉ có vẻn vẹn 100 ngày cho vụ sản xuất hè thu ngắn ngủi nên họ phải lựa chọn bộ giống “con nhà nghèo”. Đây là giống lúa không đòi hỏi quá cao về dinh dưỡng, thích nghi tốt với điều kiện khí hậu khắc nghiệt và có thời gian sinh trưởng trong khung an toàn.

“Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần”

Những gương mặt đẫm mồ hôi trong nắng nóng vẫn luôn bền bỉ với ruộng đồng

Thời điểm này, đối với những xã cuối nguồn kênh tưới của Thạch Hà như: Thạch Văn, Thạch Trị, Thạch Lạc, Thạch Kênh… dòng nước tưới hè thu được ví là vàng trắng.

Những ngày nắng rang khô ruộng đồng, nước không kịp đổ về thì bà con nông dân ở đây lại trải qua những đêm không ngủ. Họ phải chạy ngược tuyến kênh chính, bằng mọi cách ép nước về xuôi. Nước về, đồng vui như hội bởi tiếng máy cày xuyên đêm.

Dõi theo tình hình sản xuất của bà con từ đầu vụ đến nay, ông Nguyễn Tuấn Thanh - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT nhắn nhủ: “Thời tiết có nhiều diễn biến khác biệt, “rình rập” nhiều cực đoan trong vụ hè thu 2020.

Chính vì vậy, việc nắm bắt thời tiết là điều hết sức quan trọng, các địa phương cần bám vào kế hoạch sản xuất của tỉnh, tập trung cao cho vụ sản xuất hè thu trên tinh thần “ưu tiên thời vụ, châm chước khâu làm đất”, phấn đấu hoàn thành gieo cấy lúa hè thu trước 10/6”.

Vụ sản xuất hè thu đã sôi động trên khắp các cánh đồng. Những bàn tay thô ráp, cháy sạm đang miệt mài gieo mạ, cấy lúa. Rồi mai, trên những thửa ruộng “nước như ai nấu” ấy lại bật lên những mầm xanh tươi mới.

Trong nhịp sinh trưởng và phát triển của cây như cũng chứa chan bao ước mơ, kỳ vọng của người nông dân một nắng hai sương. Để khi những gian khổ qua đi, những căn bếp thôn quê lại dậy thơm mùi cơm mới. Và những đứa trẻ lại vui sướng mà rằng: “Em vui em hát, hạt vàng làng ta”…

Chủ đề Nông nghiệp, nông thôn và nông dân

Đọc thêm

Ngai vua triều Nguyễn - bảo vật quốc gia bị phá hỏng: Lỗ hổng công tác bảo vệ di tích?

Ngai vua triều Nguyễn - bảo vật quốc gia bị phá hỏng: Lỗ hổng công tác bảo vệ di tích?

Vụ một người đàn ông xâm nhập thành công vào khu vực đặt ngai vua - một bảo vật quốc gia mang tính biểu tượng tại điện Thái Hòa (Đại Nội Huế), rồi xâm hại hiện vật, đang gây bức xúc, phẫn nộ trong dư luận và dấy lên quan ngại về lỗ hổng bảo vệ di sản ở nơi cần có cơ chế giám sát nghiêm ngặt bậc nhất thuộc quần thể di tích Cố đô Huế.
Tặng tiền cho người kết hôn

Tặng tiền cho người kết hôn

Nhiều chính quyền địa phương Hàn Quốc đưa ra các chương trình tặng tiền để khuyến khích kết hôn, như là trợ cấp phí hẹn hò, tuần trăng mật.
Podcast truyện ngắn "Đường tới Lũng Mây"

Podcast truyện ngắn "Đường tới Lũng Mây"

...Đã lâu lắm rồi không có mưa, hơi nóng ủ chín những bông xuyên mộc nở muộn làm muôn vàn cánh hoa rực lên như lửa. Cái màu đỏ lạ lùng ấy khiến trái tim Duyên bất chợt bồn chồn.
Podcast tản văn: Giai điệu tháng Năm

Podcast tản văn: Giai điệu tháng Năm

Tháng Năm ngân lên bản nhạc mùa hạ, như gọi dậy mọi sắc màu đang say ngủ... Trong giai điệu ấy, ai cũng thấy một phần tuổi trẻ của mình – ngây ngô, sôi nổi, và đầy mộng mơ…
Chùa Thiên Tượng - Hoan Châu đệ nhị danh thắng

Chùa Thiên Tượng - Hoan Châu đệ nhị danh thắng

Toạ lạc trên sườn núi Thiên Tượng của dãy Hồng Lĩnh, chùa Thiên Tượng thuộc phường Trung Lương (TX Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh) được xem là Hoan Châu đệ nhị danh thắng với nhiều cảnh đẹp.
Podcast tản văn: Lối cũ ta về

Podcast tản văn: Lối cũ ta về

Lối cũ không chỉ là một con đường, mà là nơi chất chứa yêu thương, là mảnh đất chôn rau cắt rốn, là chiếc nôi của những giấc mơ giữa trưa hè...
Podcast: Chuyện những người phụ nữ Hà Tĩnh được gặp Bác Hồ

Podcast: Chuyện những người phụ nữ Hà Tĩnh được gặp Bác Hồ

Trong ngôi nhà đơn sơ, những bức ảnh kỷ niệm thiêng liêng được treo ngay ngắn như những kỷ vật quý báu. Dù thời gian có qua đi hơn 55 năm thì nhũng ký ức được gặp Bác Hồ vẫn vẹn nguyên trong trái tim bà Tưởng Thị Diên - người Tiểu đội trưởng Tiểu đội dân quân gái Kỳ Phương năm nào....
Podcast: Hà Tĩnh in dấu chân Người

Podcast: Hà Tĩnh in dấu chân Người

Gần bảy thập kỷ đã đi qua, giọng nói trìu mến, thân thương của Bác vẫn còn vang vọng, thấm vào mỗi con tim. Khắc ghi lời Bác kính yêu, Đảng bộ và nhân dân Hà Tĩnh đoàn kết một lòng, ra sức xây dựng quê hương giàu đẹp như sinh thời Người căn dặn và mong muốn...
Đại sứ Nhật Bản ITO Naoki dự sự kiện giao lưu văn hóa tại Hà Tĩnh

Đại sứ Nhật Bản ITO Naoki dự sự kiện giao lưu văn hóa tại Hà Tĩnh

Tối 15/5, tại TP Hà Tĩnh đã diễn ra chương trình giao lưu văn hóa Việt - Nhật với chủ đề “Kết nối thế giới qua Truyện dân gian và Âm nhạc”. Tham dự có ngài ITO Naoki - Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Duy Lâm, Chủ tịch UBND tỉnh Võ Trọng Hải, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Dương Tất Thắng.
Podcast mỗi tuần một câu chuyện: Đôi guốc của tam thể

Podcast mỗi tuần một câu chuyện: Đôi guốc của tam thể

Chú mèo tam thể soi mặt vào vại nước ở gốc cau, vuốt đi vuốt lại mấy sợi ria mép trắng như cước cho thật óng ả rồi thong thả bước ra sân tắm nắng. Gió hây hẩy, nắng nhè nhẹ vàng như mật, tam Thể khoan khoái nằm duỗi dài trên sân...
ABC News: Vì sao bánh mì Việt Nam khiến người Australia 'phát cuồng'?

ABC News: Vì sao bánh mì Việt Nam khiến người Australia 'phát cuồng'?

Trang tin tức ABC News vừa đăng tải bài viết với tiêu đề “Why are Australians obsessed with bánh mì, the Vietnamese roll with the complex history?” (Tạm dịch: Vì sao người Australia “mê” bánh mì Việt Nam, món ăn giản dị chứa đựng câu chuyện lịch sử đặc biệt), phản ánh sức hút ngày càng lớn của bánh mì Việt trên đất Australia.