Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, sáng 21/10, Quốc hội thảo luận tại tổ đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026; tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2025, dự toán ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách Trung ương năm 2026; kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch 5 năm giai đoạn 2021 - 2025; dự kiến kế hoạch tài chính 5 năm quốc gia giai đoạn 2026 - 2030, đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030.
Đồng chí Lê Minh Hưng - Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Tổ chức Trung ương, thành viên Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh tham gia thảo luận tại tổ 14.
Nỗ lực chỉ đạo, điều hành phát triển kinh tế - xã hội
Thảo luận tại tổ, các ĐBQH cơ bản thống nhất với báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế - Tài chính về đánh giá kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, 5 năm 2021 - 2025, dự kiến Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026.
Các đại biểu cho rằng, trong bối cảnh thế giới và khu vực có nhiều biến động phức tạp, Chính phủ đã chỉ đạo, điều hành linh hoạt, quyết liệt, đạt được nhiều kết quả tích cực, toàn diện trên các lĩnh vực. Tốc độ tăng trưởng GDP năm 2025 ước đạt 8%, thuộc nhóm cao nhất khu vực; lạm phát được kiểm soát; các cân đối lớn được bảo đảm; xuất siêu duy trì ổn định; 22/26 chỉ tiêu của giai đoạn 2021 - 2025 dự kiến hoàn thành và vượt kế hoạch, thể hiện sự nỗ lực, quyết tâm cao trong công tác điều hành. Thể chế, chính sách được hoàn thiện mạnh mẽ; mô hình chính quyền địa phương hai cấp được triển khai thực chất; hạ tầng chiến lược phát triển bứt phá; liên kết vùng, kinh tế biển, khu thương mại tự do được đẩy mạnh.
Công tác an sinh xã hội, giảm nghèo, chăm lo đời sống Nhân dân tiếp tục được chú trọng. Quốc phòng, an ninh được củng cố; đối ngoại đạt nhiều thành tựu nổi bật; uy tín, vị thế quốc tế của Việt Nam ngày càng được nâng cao.
Các đại biểu cũng chỉ rõ nền kinh tế vẫn còn đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức như: một số động lực tăng trưởng như xuất khẩu, đầu tư và tiêu dùng chưa tạo được đột phá; tiến độ giải ngân vốn đầu tư công đến hết tháng 9/2025 mới đạt khoảng 50% kế hoạch; khu vực doanh nghiệp trong nước, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa, còn gặp khó khăn về vốn, chi phí đầu vào và thị trường tiêu thụ.
Chất lượng tăng trưởng chưa cao; công nghiệp phụ trợ phát triển chậm, tỷ lệ nội địa hóa chỉ khoảng 36,6%; năng suất lao động bình quân giai đoạn 2021 - 2025 chỉ tăng 5,24%/năm, thấp hơn mục tiêu đề ra. Cùng đó, thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp, thị trường vàng vẫn tiềm ẩn rủi ro; một số quy định pháp luật còn chồng chéo, thiếu nhất quán, gây vướng mắc trong đầu tư và xây dựng.
Đẩy mạnh cải cách thể chế, phát triển đồng bộ các động lực tăng trưởng
Các đại biểu đề nghị Chính phủ tiếp tục điều hành chặt chẽ chính sách tiền tệ, phát huy hiệu quả chính sách tài khóa mở rộng có trọng tâm; đẩy mạnh cải cách thể chế, phát triển đồng bộ các động lực tăng trưởng truyền thống và mới như: chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, đổi mới sáng tạo, năng lượng sạch.
Các đại biểu thống nhất với định hướng, mục tiêu, chỉ tiêu và 11 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu của Chính phủ nêu trong báo cáo.
Nhiều ý kiến cho rằng, 2026 là năm mở đầu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2026 - 2030, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc tạo xung lực mới cho tăng trưởng, củng cố nền tảng vĩ mô, thúc đẩy đổi mới mô hình tăng trưởng và nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. Do đó, đề nghị Chính phủ tập trung vào 8 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, cần kiên định ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, giữ vững an ninh năng lượng, an ninh lương thực và an ninh tài chính quốc gia. Tiếp tục củng cố năng lực nội sinh, nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, phát triển các ngành công nghiệp nền tảng và công nghệ cao như năng lượng sạch, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo nhằm tạo nền tảng cho tăng trưởng dài hạn.
Các đại biểu cũng nhấn mạnh yêu cầu phát triển mạnh thị trường trong nước, kích cầu tiêu dùng, mở rộng xuất khẩu bền vững; đầu tư đồng bộ hạ tầng chiến lược, thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, sớm hình thành trung tâm tài chính quốc tế tại TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. Đồng thời, cần chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đổi mới căn bản giáo dục và đào tạo gắn với nhu cầu thực tiễn của thị trường lao động.
Chính phủ cần phát triển khu vực kinh tế tư nhân trở thành một trong những trụ cột của nền kinh tế, tiếp tục tháo gỡ vướng mắc pháp lý, hoàn thiện thể chế, cắt giảm thủ tục hành chính để tạo môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi. Cùng với phát triển kinh tế, các đại biểu đề nghị quan tâm phát triển văn hóa, xã hội toàn diện, bảo đảm an sinh xã hội, ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu, đồng thời giữ vững quốc phòng, an ninh và trật tự an toàn xã hội, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển nhanh, bền vững.
Đại biểu đề nghị cần chú trọng chính sách an sinh xã hội, phát triển toàn diện con người và chiều sâu văn hóa; xây dựng môi trường sống lành mạnh, hài hòa giữa phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường; tiếp tục đổi mới phương thức điều hành, phát huy tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm trong bộ máy công quyền, tạo động lực mới cho phát triển đất nước trong giai đoạn tới.
Phát biểu thảo luận, đồng chí Lê Minh Hưng - Ủy viên Bộ chính trị, Trưởng ban Tổ chức Trung ương, đại biểu Quốc hội đoàn Hà Tĩnh cho rằng, cần đảm bảo chất lượng hoạt động của tổ chức bộ máy chính quyền cấp cơ sở, đặc biệt là cấp phường, xã để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội; hoàn thiện quy định về phân loại đơn vị hành chính, xác định biên chế và chế độ chính sách phù hợp; tăng cường năng lực, trình độ của đội ngũ cán bộ thông qua đào tạo, tập huấn thường xuyên; đảm bảo cơ sở vật chất, hạ tầng số để ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số.
Tiếp tục ổn định kinh tế vĩ mô và chất lượng tăng trưởng; tháo gỡ nhanh các vướng mắc về thể chế, pháp luật để tạo hành lang pháp lý cho triển khai các nhiệm vụ trong năm 2026. Cùng đó, đầu tư vào hạ tầng thích ứng với biến đổi khí hậu, đặc biệt ở các vùng khó khăn.
Cập nhật, chia sẻ, khai thác hiệu quả cơ sở dữ liệu quốc gia
Tham gia thảo luận tổ, Phó Trưởng đoàn phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh Trần Đình Gia cho rằng, việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia là nền tảng quan trọng cho công tác quản lý, điều hành, cần được các bộ, ngành, địa phương thường xuyên cập nhật, chia sẻ và khai thác hiệu quả, bảo đảm tính liên thông, đồng bộ, phục vụ tốt hơn cho người dân và doanh nghiệp.
Đại biểu cũng nêu rõ bất cập trong Thông tư 29/2024/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo và cho rằng, cần có giải pháp căn cơ nhằm bảo đảm công bằng, giảm áp lực học tập và chi phí cho phụ huynh. Về tổ chức bộ máy, việc bố trí, sắp xếp ở cấp cơ sở chưa hợp lý, trong khi tình trạng hội họp còn quá nhiều cần được quy định cụ thể, hợp lý hóa tần suất và hình thức họp để tránh lãng phí thời gian, nguồn lực. Đồng thời, cần tăng cường sự tham gia của cán bộ, đảng viên, người dân trong việc bảo vệ thương hiệu, uy tín của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp trên không gian mạng.
Đặc biệt, đại biểu nhấn mạnh, trải qua hai khóa Quốc hội (khóa XIV và khóa XV), nội dung liên quan đến việc dừng mỏ sắt Thạch Khê đã được thảo luận nhiều lần, đề nghị Chính phủ và Bộ Công Thương sớm có phương án cụ thể, dứt điểm để bảo đảm hiệu quả kinh tế và ổn định đời sống xã hội tại địa phương.
Tham gia góp ý về các vấn đề liên quan đến kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước, cơ cấu lại nền kinh tế, ĐBQH Bùi Thị Quỳnh Thơ đề nghị báo cáo của Chính phủ cần làm rõ hơn về khó khăn đối với thị trường trái phiếu, nhiều doanh nghiệp giải thể, hoạt động kém, thị trường hàng hóa sức mua yếu, các kết quả không hoặc chưa đạt được như cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập..., từ đó đề xuất các giải pháp phù hợp, giải pháp mạnh mẽ trong quản lý việc giao dịch qua các nền tảng số, tránh tình trạng gian lận thương mại ngày càng gia tăng.
Đại biểu cũng cho rằng, mô hình tăng trưởng dựa trên vốn đầu tư có thể gây áp lực lớn trong việc cân đối nguồn lực, do vậy, cần có sự rà soát, cân đối trên cơ sở định hướng của Đảng về xác lập mô hình tăng trưởng mới, lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính, nâng cao năng suất lao động, giảm sự phụ thuộc vào vốn.
