Mùa khô năm 2021-2022, Đội Quy tập hài cốt liệt sỹ tỉnh Hà Tĩnh đã tìm kiếm, cất bốc được 11 hài cốt liệt sỹ, quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh tại Lào.
Cách đây hơn 2 tháng, Đội Quy tập mộ liệt sỹ hành quân sang nước bạn Lào làm nhiệm vụ theo kế hoạch quy tập mộ liệt sỹ mùa khô năm 2022 - 2023. Với sứ mệnh được giao và tình cảm dành cho các anh hùng liệt sỹ, tất cả cán bộ, chiến sỹ trong đội đều quyết tâm hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, gấp rút triển khai các kế hoạch hành động.
Đặc biệt, ngay khi sang nước bạn, đơn vị đã sớm chủ động tổ chức gặp gỡ các cựu chiến binh, già làng, trưởng bản, những người có uy tín trong cộng đồng và kết hợp với thông tin của các cựu chiến binh trong nước để tiến hành khảo sát, xác minh cụ thể các thông tin về liệt sỹ.
Lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh và Quân khu 4 di chuyển hài cốt các liệt sĩ tới an táng tại Nghĩa trang Liệt sỹ quốc gia Nầm (tháng 5/2022).
Ngày 30/10, Đội Quy tập mộ liệt sỹ tổ chức khám bệnh, phát thuốc kết hợp với tuyên truyền, vận động Nhân dân nước bạn cung cấp thông tin về bộ đội Việt Nam hy sinh trên đất bạn Lào. Vào hôm đó, ông Chông Vàng (SN 1954), người dân tộc Mông, ở bản Phôn Hôm cũ, huyện Viengthong (tỉnh Bolikhămxay) đến kiểm tra sức khỏe và thấy được sự tận tình, trách nhiệm, gần gũi của các anh nên đã cung cấp cho đội những thông tin vô cùng có giá trị.
Theo lời kể của ông Chông Vàng, vào năm 1969, tại khu vực dãy núi đá ở bản Phôn Hôm cũ có đơn vị bộ đội Việt Nam đóng quân diễn ra nhiều trận đánh và máy bay Mỹ nhiều lần ném bom oanh tạc nên khả năng sẽ có người hy sinh tại đây.
Sáng 12/10, Đội Quy tập mộ liệt sỹ hạ đạt mệnh lệnh hành quân thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ mùa khô 2022 - 2023.
Trung tá Phạm Hữu Tiến - Chính trị viên Đội Quy tập mộ liệt sỹ chia sẻ: “Khi nghe thông tin từ ông Chông Vàng, chúng tôi rất mừng vì người Mông rất thật thà, kiệm lời, chỉ khi họ thực sự tin tưởng, quý mến thì mới cung cấp thông tin cho ta. Ngay sau đó, tổ khảo sát đã gặp ông Quang Kẹo - Chủ tịch Hội Cựu chiến binh của huyện Viengthong để trao đổi về thông tin này.
Vị cựu binh này cũng khẳng định, vào năm 1969 có bộ đội Việt Nam hành quân từ bản Sầm Xọc đến bản Phôn Hôm cũ để chiến đấu và bị máy bay Mỹ nhiều lần thả pháo sáng, ném bom. Chúng tôi cũng gấp rút liên hệ với các cựu chiến binh trong nước để xác minh thêm và biết được có Tiểu đoàn 44 (thuộc Tỉnh đội Hà Tĩnh) đã từng hiện diện tại đây. Lúc này, lòng tin đã được củng cố, anh em phấn khởi gấp rút lên đường”.
Các thành viên Đội Quy tập mộ liệt sỹ chuẩn bị hành trang lên đường đi tìm kiếm, cất bốc mộ liệt sỹ tại Lào.
Việc tìm kiếm gặp rất nhiều khó khăn vì thông tin không nhiều, mang tính chung chung, khu vực được khoanh vùng tìm kiếm là núi đồi trùng điệp, đi lại bằng thuyền hoặc phải lội suối sâu, leo núi cao; bản Phôn Hôm cũ người dân đã di dời đi nơi khác để làm nhà máy thủy điện nên 10 năm nay không có người qua lại...
Nhưng Đội Quy tập mộ liệt sỹ đã nhanh chóng triển khai kế hoạch tìm kiếm, vào cuộc với tinh thần và quyết tâm cao nhất. Ngày 9/11, đội đã thuê thuyền của người dân, cùng với cán bộ của Ban CHQS huyện Viengthong và người dẫn đường hành quân đi tìm kiếm hài cốt liệt sỹ. Sau 5 tiếng đi thuyền, 4 tiếng trèo đèo lội suối, 1 đêm ăn ngủ giữa rừng sâu, sáng ngày 10/11, đội đã tiếp cận được dãy núi đá cần tìm.
Những bữa cơm đạm bạc, ăn vội vàng trên đường hành quân của những người lính quy tập mộ liệt sỹ.
Thiếu tá Lê Tiến Thiện - nhân viên Đội Quy tập mộ liệt sỹ thông tin: “Vất vả lắm anh em chúng tôi mới vào được bên trong hang đá ở độ cao 150m so với chân núi và phát hiện được 5 bộ hài cốt cùng với nhiều di vật. Lúc này, tất cả thành viên trong đội đều rất cảm động, vui mừng như tìm thấy người thân của mình sau hàng chục năm xa cách.
Chúng tôi đã nâng niu, cẩn thận cất bốc hài cốt, thu dọn hiện vật về nơi quy tập. Di vật trong hang được tìm thấy còn có 4 cái nồi, trong đó có 1 cái nồi ghi chữ a3, b1 (tiểu đội 3, trung đội 1), 2 cái đĩa hai ngăn, 1 dây xích, nhiều mảnh bom, vỏ đạn các loại”.
Hài cốt và di vật của 5 liệt sỹ hi sinh trong hang đá ở vùng núi sâu mới được Đội Quy tập mộ liệt sỹ tìm kiếm được tại Lào.
Trung tá Phạm Hữu Tiến - Chính trị viên Đội Quy tập mộ liệt sỹ chia sẻ: “Công tác tìm kiếm, quy tập mộ liệt sỹ trong mùa khô 2022 - 2023 bước đầu đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận và việc tìm kiếm, cất bốc hài cốt 5 liệt sỹ trong hang đá vừa rồi là nổi bật nhất.
Thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục quán triệt và triển khai lực lượng tìm kiếm, phấn đấu đạt và vượt chỉ tiêu đề ra. Chúng tôi cũng sẽ tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ đối ngoại quốc phòng, nắm chắc tình hình địa bàn, làm tốt công tác dân vận, vun đắp tình đoàn kết Việt - Lào... để hoàn thành nhiệm vụ một cách tốt nhất”.
