Loại thuốc giảm đau phổ biến có thể âm thầm làm hỏng gan

Paracetamol, loại thuốc giảm đau và hạ sốt quen thuộc trên toàn thế giới, có thể gây tổn thương gan nghiêm trọng nếu dùng bừa bãi.

Trong bài viết trên Conversation ngày 25/6, dược sĩ Dipar Kamdar, nghiên cứu viên tại Đại học Kingston, Anh, chỉ ra paracetamol nhìn chung an toàn khi sử dụng đúng cách, song việc dùng quá liều dù chỉ một chút cũng có thể gây nguy hiểm nghiêm trọng cho gan.

Bà cho biết rủi ro bắt nguồn từ cách gan xử lý paracetamol. Khi phân giải thuốc, gan tạo ra một chất phụ độc hại gọi là NAPQI. Thông thường, cơ thể sẽ sử dụng một hợp chất bảo vệ gọi là glutathione để trung hòa NAPQI. Tuy nhiên, khi dùng liều cao, lượng glutathione dự trữ có thể cạn kiệt, khiến NAPQI tích tụ và phá hủy tế bào gan, dẫn đến suy gan cấp tính, có thể gây tử vong.

"Ngay cả khi kết hợp paracetamol với rượu cũng làm tăng nguy cơ tổn thương gan nghiêm trọng. Vì vậy, cần tuyệt đối tuân thủ liều lượng khuyến cáo và tham khảo ý kiến bác sĩ nếu thường xuyên cần dùng thuốc giảm đau", bà Kamdar khuyến cáo.

Số ca bệnh gan tăng nhanh chóng làm dấy lên lo ngại trong giới y tế. Mỗi năm, khoảng 10.000 người tử vong vì các bệnh lý liên quan đến gan, một nửa trong số đó thuộc nhóm tuổi từ 45 đến 64.

Theo British Liver Trust, có đến 90% trường hợp mắc bệnh gan phòng ngừa được thông qua thay đổi lối sống. Hai dạng chính của bệnh là gan nhiễm mỡ do rượu và gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chuyển hóa (trước đây gọi là gan nhiễm mỡ không do rượu).

Khi mỡ tích tụ trong gan vượt mức bình thường, cơ quan này có thể bị viêm. Về lâu dài, tình trạng viêm sẽ gây sẹo và hạn chế chức năng gan, dẫn đến xơ gan, giai đoạn cuối của bệnh gan.

Ở giai đoạn đầu, bệnh gan thường không có triệu chứng rõ rệt. Khi tiến triển, bệnh gây ra mệt mỏi kéo dài, buồn nôn, vàng da, đau bụng, sưng ở chân và mắt cá.

Gan đảm nhiệm nhiều vai trò sống còn, từ lọc độc tố, điều hòa lưu lượng máu, đến sản xuất yếu tố đông máu. Khi gan tổn thương nghiêm trọng, các chức năng này suy giảm, dẫn đến biến chứng nguy hiểm và có thể gây tử vong.

Paracetamol hàm lượng 1g. Ảnh: ETHZ
Paracetamol hàm lượng 1g. Ảnh: ETHZ

British Liver Trust ước tính khoảng 80% người mắc bệnh gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chuyển hóa không được chẩn đoán, trong đó tới một phần ba đã phát triển thành các dạng bệnh lý có ảnh hưởng nghiêm trọng.

Chế độ ăn giàu chất béo bão hòa như thịt đỏ, đồ chiên, thức ăn nhanh... được xem là nguyên nhân chính thúc đẩy bệnh. Dược sĩ Kamdar khuyên nên thay thế bằng chế độ ăn nhiều rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu và cá, giúp giảm lượng mỡ trong gan, ổn định đường huyết và cholesterol.

Ngoài chế độ ăn, các yếu tố nguy cơ khác bao gồm hút thuốc, thiếu vận động và uống rượu thường xuyên.

"Gan là một cơ quan cực kỳ bền bỉ, nhưng không phải bất khả chiến bại", bà Kamdar nhấn mạnh.

Bà Kamdar nhận định có thể bảo vệ gan bằng cách duy trì những thói quen lành mạnh như uống rượu có kiểm soát, không hút thuốc, sử dụng thuốc đúng cách, ăn uống cân bằng, vận động thường xuyên và uống đủ nước. Bà cũng khuyến cáo nên đi khám ngay khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường như mệt mỏi kéo dài, buồn nôn hoặc vàng da.

vnexpress.net

Đọc thêm

Lũ cuốn 4 người ở Sơn La

Lũ cuốn 4 người ở Sơn La

Trong đêm 26/7, nước lũ lên nhanh cuốn trôi nhiều nhà dân khiến hai người chết, hai người mất tích tại các xã thuộc huyện Sông Mã cũ.
Những thói quen buổi sáng tốt cho da

Những thói quen buổi sáng tốt cho da

Uống nước ấm, làm sạch da đúng cách, vận động nhẹ nhàng, đón nắng sớm, ăn sáng lành mạnh là những thói quen đơn giản nhưng mang lại nhiều lợi ích cho da.
Bệnh ho gà lây qua đường nào?

Bệnh ho gà lây qua đường nào?

Ho gà là một bệnh nhiễm khuẩn cấp tính đường hô hấp do vi khuẩn Bordetella pertussis gây nên có thể gặp ở mọi đối tượng nhưng thường phổ biến nhất ở trẻ nhỏ. Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP HCM vừa ghi nhận bé 1 tháng tuổi mắc bệnh ho gà và là ca đầu tiên trong năm nay trên địa bàn.
Ăn mít như thế nào là đúng cách?

Ăn mít như thế nào là đúng cách?

Mít là một loại trái cây mang nhiều lợi ích về sức khỏe. Hàm lượng đường trong mít là rất cao, ăn vào lúc đói có thể gây tăng đường huyết đột ngột có thể khiến bạn hoa mắt chóng mặt.
Những điều cần biết về mổ ung thư tuyến giáp

Những điều cần biết về mổ ung thư tuyến giáp

Mổ ung thư tuyến giáp là một trong những phương pháp điều trị phổ biến cho bệnh nhân ung thư tuyến giáp. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn băn khoăn về mức độ nguy hiểm của ca phẫu thuật này.
Áp thấp nhiệt đới mạnh lên thành bão

Áp thấp nhiệt đới mạnh lên thành bão

7 tiếng sau khi vào Biển Đông, áp thấp nhiệt đới đã mạnh lên thành bão, khả năng đạt cực đại cấp 9, sau đó vào đảo Luzon của Philippines và suy yếu.
Lụt ngập nóc nhà ở biên giới Nghệ An

Lụt ngập nóc nhà ở biên giới Nghệ An

Ảnh hưởng bão Wipha, thượng nguồn sông Cả mưa lớn khiến hàng nghìn nhà dân ở các xã biên giới Mường Xén, Tương Dương, Con Cuông... ngập từ 1,8m đến hơn 2m.
Nhiều xã biên giới Nghệ An ngập sâu

Nhiều xã biên giới Nghệ An ngập sâu

Hoàn lưu bão Wipha gây mưa lớn khiến hàng chục nhà dân ở các xã miền Tây Nghệ An bị nước tràn vào, nhiều tuyến đường liên thôn, liên xã bị chia cắt do lũ dâng cao.
Thiệt hại ban đầu do ảnh hưởng bão số 3

Thiệt hại ban đầu do ảnh hưởng bão số 3

Tính đến 17 giờ ngày 22/7, ảnh hưởng bởi bão số 3 trên đất liền (khu vực từ Hải Phòng đến Nghệ An) đã khiến 79 ngôi nhà ở bị tốc mái; 107.217 ha lúa bị ngập; một số công trình đê điều bị hư hỏng.