2.704 thửa đất muối được công nhận quyền sử dụng
Lâu nay, các nội dung liên quan đến đất muối, nhất là việc công nhận quyền sử dụng đất luôn được xem là vấn đề bức xúc, nổi cộm ở xã Hộ Độ. Tuy nhiên, nút thắt đã được tháo gỡ khi đến ngày 30/7/2021, UBND huyện Lộc Hà đã thẩm định xong phương án và bắt đầu công nhận quyền sử dụng đất cho toàn bộ 138,4 ha đất muối/2.130 thửa/910 hộ gia đình ở tất cả 8 thôn trên địa bàn. Đến thời điểm này, địa phương đã ra quyết định công nhận được 379 thửa của 162 hộ với tổng diện tích 68.762 m2…
Video: Mênh mông đồng muối Lộc Hà
Tương tự, UBND huyện Lộc Hà cũng đã thực hiện phương án, kế hoạch công nhận quyền sử dụng 42,7 ha đất muối/451 thửa/260 hộ gia đình ở 5 thôn của xã Mai Phụ.
Ông Nguyễn Xuân Bắc - Chủ tịch UBND xã Mai Phụ thông tin: “Tất cả các bước như kê khai hồ sơ, công khai, họp dân, họp cán bộ cốt cán thôn, họp hội đồng tư vấn đất đai xã… được thực hiện gấp rút, công khai, đúng trình tự, đúng quy định. Đến thời điểm này, huyện đã ban hành 183 quyết định công nhận quyền sử dụng đất với diện tích 197.747m2 cho 107 hộ”.
Cán bộ xã Hộ Độ kiểm tra thực địa trên các đồng muối đề làm hồ sơ, thủ tục công nhận quyền sử dụng đất.
Ngoài ra, huyện Lộc Hà cũng đang gấp rút thực hiện các phần việc để sớm công nhận hơn 22 ha đất muối của 123 hộ dân ở thôn Châu Hạ, xã Thạch Châu, qua đó, tạo cơ sở pháp lý để diêm dân vùng này khẳng định quyền sở hữu hợp pháp, mạnh dạn đầu tư để phát triển làng nghề truyền thống theo xu hướng sản xuất muối sạch công nghệ cao.
Diêm dân Châu Hạ (xã Thạch Châu) đang tận dụng những đợt nắng nóng đầu thu để làm muối.
Việc công nhận quyền sử dụng đất muối đã được bà con Nhân dân rất đồng tình, ủng hộ. Bà Nguyễn Thị Năm ở thôn Đồng Xuân (xã Hộ Độ) phấn khởi: “Gia đình chúng tôi có 1,5 sào nại để lại từ thời cha ông nhưng chưa được công nhận quyền sử dụng đất dẫn đến quyền lợi hợp pháp chưa thực sự được đảm bảo. Vì vậy, khi huyện có chủ trương này, chúng tôi rất phấn khởi, tích cực hợp tác để đảm bảo không sai sót, tiến độ nhanh".
Đồng muối thôn Đồng Xuân, xã Hộ Độ nhìn từ trên cao.
Ông Phan Tiến Dũng - Trưởng phòng TN&MT huyện Lộc Hà thông tin: “Để công nhận quyền sử dụng 204 ha đất muối của 1.293 hộ gia đình ở Hộ Độ, Mai Phụ và Thạch Châu, chúng tôi đã tập trung vào cuộc, xử lý tốt các vướng mắc, giải quyết đúng thẩm quyền và trình tự quy định. Nhờ vậy, đến nay, huyện đã ra quyết định công nhận 562 thửa với diện tích 255.415 m2, cho 269 hộ. Số diện tích còn lại sẽ phấn đấu xong trước tháng 10/2021”.
Tuy không sản xuất nhưng hiện trên đất muối vẫn còn tài sản của diêm dân và đây được xem là một trong những căn cứ quan trọng để xem xét công nhận quyền sử dụng đất.
“Do bỏ hoang nhiều năm không sản xuất và một số nguyên nhân khác nên hầu hết diện tích đất muối trên địa bàn chưa được công nhận quyền sử dụng. Chúng tôi triển khai công nhận dựa trên các căn cứ như: tài sản còn trên đất (ô, nại, giếng); các hộ thực hiện nghĩa vụ tài chính theo số diện tích được giao; đây là tư liệu sản xuất duy nhất của các gia đình, họ không có các loại đất sản xuất khác; hồ sơ tài liệu còn lưu trữ và các quy định của pháp luật…” - ông Phan Tiến Dũng lý giải về việc công nhận quyền sử dụng đất muối.
Gỡ nút thắt cho nhiều vướng mắc...
Bà Lê Thị Quang ở thôn Đồng Xuân (Hộ Độ) thông tin: "Cách đây 6 năm, huyện có triển khai dự án mở đường JICA qua đất muối nhưng chỉ áp giá đền bù mức 2.500đ/m2 nên bà con không đồng ý, dẫn đến không làm được đường. Tiếp đó, cách đây gần 4 năm, huyện cũng có chủ trương làm dự án nuôi trồng thủy sản ở đây, nhưng mức đền bù chỉ 15 - 20 triệu đồng/sào, thấp hơn nhiều so với đất nông nghiệp (khoảng 60 triệu đồng/sào) dẫn đến việc công trình vẫn đang... nằm trên giấy. Vì vậy, ngoài đảm bảo về mặt pháp lý thì việc công nhận quyền sử dụng đất muối sẽ giúp diêm dân đảm bảo quyền lợi khi thu hồi, chuyển đổi mục đích sử dụng đất ”.
Cầu Mụ Vường (nằm trên trục đường JICA, nối xã Mai Phụ với xã Hộ Độ) làm xong đã gần 6 năm nhưng vẫn chưa có đường vì không giải phóng được mặt bằng trên đất muối.
Ngoài dự án đường JICA và dự án hạ tầng nuôi trồng thủy sản (có 221 hộ/848 thửa/30 ha bị ảnh hưởng) thì hàng chục công trình, dự án trên đất muối đều gặp khó khăn khi giải phóng mặt bằng, chuyển đổi mục đích sử dụng. Nguyên nhân là do hầu hết diện tích đất muối nhiều năm nay bỏ hoang không sản xuất, chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nên khi đền bù được áp giá theo đất khai hoang, không có hỗ trợ chuyển đổi nghề.
Trong khi đó, dù không sản xuất nhưng đây vẫn là tư liệu sản xuất được giao cho diêm dân hàng chục năm nay, họ có thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với tư liệu sản xuất của mình. Mặt khác, lý do không sản xuất muối là bất khả kháng vì giá muối thấp, làm ra sản phẩm không tiêu thụ được, trong khi Nhà nước chưa có chính sách khuyến khích, hỗ trợ đồng bộ. Vì vậy, việc được công nhận quyền sử dụng đất sẽ gỡ bỏ được những bất cập, vướng mắc nêu trên.
Việc công nhận quyền sử dụng đất cũng giúp các địa phương ở Lộc Hà bảo tồn các làng nghề truyền thống. Ảnh tư liệu.
Ông Trương Bá Khanh - Chủ tịch UBND xã Hộ Độ cho biết: “Ngoài tạo điều kiện thuận lợi cho chính quyền và doanh nghiệp vào đầu tư thực hiện đền bù, kiểm đếm, giải phóng mặt bằng thì việc công nhận quyền sử dụng đất muối còn góp phần tích cực để đảm bảo quyền lợi cho diêm dân khi thu hồi đất. Đây cũng là cơ sở thuận lợi để sắp tới, xã quy hoạch lại đất cho làng nghề muối truyền thống (30 ha), chuyển đổi nuôi trồng thủy sản (40 ha), thương mại dịch vụ (30 ha), đất ở (15 ha) và các dự trữ cho các công trình phát triển khác…”.
