Lay lắt hoạt động
Mỏ đá Khe Giàn (Kỳ Tân) là một trong những mỏ đá lớn nhất trên địa bàn huyện Kỳ Anh. Mỗi ngày, mỏ đá cung cấp hàng chục chuyến hàng cho công trường Formosa và các công trình, dự án trọng điểm khác trên địa bàn thị xã.
Các mỏ đá trên địa bàn huyện Kỳ Anh, thị xã Kỳ Anh rơi vào cảnh lay lắt, hoạt động cầm chừng, thậm chí là ngừng hoạt động.
Với quy mô khai thác lớn nên Khe Giàn là nơi giải quyết việc làm cho hàng chục lao động địa phương với mức thu nhập ổn định. Thế nhưng, gần 1 năm nay, việc kinh doanh của mỏ trở nên bết bát do lượng khách giảm sút nhanh chóng. Cả công trường khai thác đá với mức đầu tư gần 170 tỉ đồng từng nhộn nhịp, tấp nập, nay trở nên vắng vẻ, ảm đạm. Hàng chục xe vận tải lớn, máy xúc, dây chuyền khai thác đá hiện đại phải ngừng hoạt động, nằm vất vưởng tại các đống đá đã được xay nhưng chưa có khách đến mua.
Còn mỏ đá Kỳ Liên (thuộc Công ty CPĐT Lạc An) thì đã ngừng sản xuất từ hơn nửa năm nay. Theo ông Nguyễn Trọng Công (điều hành sản xuất của mỏ) cho biết: Mỏ được đầu tư hơn 100 tỉ đồng với 2 dàn máy xay 450 tấn/h và 350 tấn/h, 1 trạm trộn bê tông tươi, 1 trạm trộn bê tông nhựa nóng, hàng chục chiếc xe tải, xe bồn, máy đào... Mỏ đá đi vào hoạt động từ đầu năm 2013, thời kỳ đó, nhu cầu về vật liệu xây dựng cao nên mỗi ngày mỏ cung cấp khoảng 50-70 chuyến xe, ngày cao điểm lên đến cả trăm chuyến. Tuy nhiên, từ đầu năm 2016 đến nay, lượng khách giảm hẳn, 3 tháng đầu năm, mỏ bắt đầu hoạt động cầm chừng, từ tháng 3 đến nay, hoàn toàn ngừng hoạt động.
Không riêng Khe Giàn và Kỳ Liên, mà theo tìm hiểu thì hiện nay trên địa bàn huyện Kỳ Anh và thị xã Kỳ Anh có khoảng 50 mỏ khai thác đá, vật liệu xây dựng, với mức đầu tư dao động từ 40-150 tỉ đồng/mỏ thì có hơn 2/3 số mỏ phải ngừng hoạt động, số còn lại thì hoạt động cầm chừng, lay lắt, với công suất chỉ đạt khoảng 20%. Hiện nay, lượng đá tồn đọng tại các mỏ lên đến cả triệu m3, nhiều mỏ có tới hàng trăm ngàn m3… chờ khách.
Công nhân thất nghiệp, ngân sách thất thu
Việc các mỏ đá rơi vào tình cảnh thua lỗ, “đói” khách, nhiều mỏ phải đóng cửa đã và đang để lại những hệ quả nghiêm trọng cho KT-XH của 2 địa phương.
Hiện các mỏ đá trên địa bàn Kỳ Anh và thị xã Kỳ Anh tồn đọng hàng triệu m3 đá
Theo thống kê, mỗi mỏ đá đã giải quyết việc làm cho từ 30-100 lao động với mức thu nhập ổn định. Với khoảng 50 mỏ đá hoạt động đã tạo việc làm cho hàng ngàn lao động. Tuy vậy, hiện nay, nhiều công nhân đã phải nghỉ việc. Anh Trần Thanh Bình - một công nhân tại mỏ đá Kỳ Liên chia sẻ: “Hơn nửa năm nay, công nhân không có lương. Để đảm bảo cuộc sống cho gia đình, tôi phải đến các mỏ đá ở địa phương khác để tìm việc, chứ không thể ngồi chờ vì chưa biết khi nào thị trường vật liệu trên địa bàn mới sôi động trở lại”.
Theo ông Lê Văn Chương - Chủ tịch UBND phường Kỳ Phương thì trên địa bàn có tới 14 mỏ đá. Thời kỳ hoạt động sôi động đã giải quyết việc làm cho hàng trăm lao động địa phương, đem lại nguồn thu hàng chục tỉ đồng. Tuy nhiên, đến nay, chỉ còn lại 2 mỏ hoạt động cầm chừng, khiến cho hàng trăm lao động rơi vào cảnh mất việc, nguồn thu địa phương sụt giảm.
Được biết, ngoài nguồn thuế về cấp quyền khai thác khoáng sản thì các mỏ đá còn liên quan đến hàng loạt các sắc thuế khác như: thuế GTGT, thuế tài nguyên, thuế thuê đất, thuế thu nhập doanh nghiệp, phí môi trường... Chính vì vậy, việc các mỏ khai thác đá, vật liệu xây dựng hoạt động cầm chừng, đóng cửa sẽ ảnh hưởng nặng nề đến nguồn thu ngân sách của địa phương.
Theo đại diện Chi cục Thuế thị xã Kỳ Anh, trong dự toán thu ngân sách cả năm trên địa bàn có một lượng thu rất lớn từ các mỏ khai thác vật liệu xây dựng. Chỉ riêng tiền cấp quyền khai thác khoáng sản dự toán giao 52,7 tỉ đồng, tuy nhiên, hiện nay, chỉ còn 8/36 mỏ đá hoạt động cầm chừng khiến cho nguồn thu ngân sách giảm mạnh. Tính đến nay, Chi cục Thuế thị xã Kỳ Anh chỉ mới thu được 2,41 tỉ đồng thuế cấp quyền khai thác khoáng sản, đạt 5% kế hoạch được giao. Với sự thất thu lớn như vậy nên thị xã sẽ khó hoàn thành thu ngân sách theo kế hoạch.
(Còn nữa)