Mỹ cùng các đồng minh Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) chính thức tạm hoãn việc thực thi các nghĩa vụ theo Hiệp ước Kiểm soát lực lượng vũ trang thông thường tại châu Âu (CFE) từ ngày 7-12 tới.
Không còn phù hợp thực tế
Quyết định trên được đưa ra sau khi Nga rút khỏi CFE - thỏa thuận ra đời nhằm giảm leo thang xung đột tiềm tàng giữa Nga và phương Tây. Thông báo của Nhà Trắng nêu rõ quyết định này được đưa ra sau khi có sự tham vấn và phối hợp chặt chẽ với các đồng minh NATO. Nhiều nước thành viên CFE không tham gia NATO cũng ủng hộ việc hoãn thi hành CFE.
Nhắc lại tuyên bố chung đưa ra tại trụ sở NATO, Mỹ và các đồng minh cho rằng việc tạm hoãn thực thi nghĩa vụ của CFE sẽ giúp “tăng cường năng lực răn đe và khả năng phòng thủ” của NATO. Mặt khác, Mỹ cùng các đồng minh NATO và các đối tác tiếp tục khẳng định cam kết đối với việc kiểm soát hiệu quả các loại vũ khí thông thường, coi đó là một phần then chốt của an ninh châu Âu - Đại Tây Dương; tiếp tục các biện pháp nhằm tăng cường an ninh và ổn định ở châu Âu, giảm thiểu rủi ro, ngăn ngừa hiểu nhầm, tránh xung đột và xây dựng lòng tin.
Chính phủ Na Uy cũng đã quyết định tạm thời đình chỉ việc tham gia CFE. Quyết định của Mỹ và NATO được đưa ra ngay sau khi Nga chính thức rút khỏi CFE, cáo buộc Mỹ gây nguy hại cho an ninh thời hậu chiến tranh lạnh bằng việc mở rộng liên minh NATO. Bộ Ngoại giao Nga cho biết, Hiệp ước CFE ở dạng ban đầu đã không còn phù hợp với thực tế. Việc Phần Lan gia nhập NATO cũng như việc Thụy Điển nộp đơn gia nhập có nghĩa là hiệp ước đã chết. Theo thông báo của Bộ Ngoại giao Nga ngày 7-11, thủ tục rút Nga khỏi CFE đã hoàn tất và văn kiện này không còn hiệu lực đối với Moscow.
Lý do của các bên
Đây là vụ mới nhất trong một loạt căng thẳng gia tăng giữa NATO và Nga kể từ khi cuộc xung đột ở Ukraine bùng phát vào tháng 2-2022. CFE được ký năm 1990 và được phê chuẩn hai năm sau đó, để giảm căng thẳng giữa các đối thủ trong chiến tranh lạnh bằng cách hạn chế việc tăng cường quân sự ở biên giới ở châu Âu.
Theo giới quan sát, xung đột ở Ukraine đã gây ra cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất trong quan hệ giữa Nga với phương Tây kể từ sau chiến tranh lạnh. Trong tuyên bố của Bộ Ngoại giao Nga nêu rõ, ở giai đoạn này, không thể có thỏa thuận nào với các quốc gia thuộc NATO, vì các nước trong khối cho thấy họ không có khả năng đàm phán.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cuối tuần trước cho biết quan hệ Nga với Mỹ đang ở mức dưới 0. Còn theo cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan, xung đột tại Ukraine và việc nước này rút khỏi hiệp ước đã “thay đổi cơ bản” các hoàn cảnh liên quan đến nó và làm thay đổi nghĩa vụ của các bên tham gia.
Trong khi đó, phát biểu khai mạc cuộc họp của Thư ký Hội đồng An ninh Cộng đồng các quốc gia độc lập (CIS) tại Moscow ngày 8-11,Thư ký Hội đồng An ninh Nga Nikolai Patrushev cho rằng nguy cơ sử dụng vũ khí hạt nhân, hóa học, sinh học ngày càng gia tăng do hành động của Mỹ.
Châu Âu ghi nhận thiệt hại kinh tế 43 tỷ euro do nắng nóng và thiên tai trong mùa hè 2025, con số dự báo có thể tăng gấp ba lần vào năm 2029 nếu tần suất hiện tượng cực đoan tiếp tục leo thang.
Trong một chiến dịch truy quét tội phạm ma túy quy mô lớn, lực lượng an ninh Mexico đã phát hiện và thu giữ 1,5 tấn ma túy đá được cất giấu tinh vi trong gầm một xe đầu kéo tại cảng Mazatlán, bang Sinaloa. Số ma túy này có giá trị ước tính lên đến 21,3 triệu USD, tương đương với hơn 1,5 triệu liều ma túy.
Trang tin Axios ngày 15/9 dẫn nguồn tin giới chức Israel cho biết quân đội nước này đã phát động chiến dịch tấn công trên bộ nhằm vào Thành phố Gaza với mục tiêu chiếm đóng khu vực này.
Nga tuyên bố truy tố các quốc gia châu Âu “bằng mọi cách có thể” và tại “mọi tòa án quốc tế” nếu tịch thu tài sản của Nga, gây lo ngại về xung đột pháp lý và niềm tin tài chính quốc tế.
Israel tăng cường không kích phá hủy hạ tầng ở Gaza City, nhưng nhiều dân thường chấp nhận bám trụ giữa hiểm cảnh, vì hành trình sơ tán vượt ngưỡng chịu đựng của họ.
Theo nguồn tin từ cơ quan tình báo quân sự Ukraine (HUR), Ukraine đứng sau một chiến dịch gần đây làm gián đoạn giao thông đường sắt ở Liên bang Nga và khiến hai thành viên của Lực lượng Vệ binh Quốc gia (Rosgvardia) thiệt mạng.
Giới chức bang Yucatan cho biết vụ tai nạn xảy ra trên đường cao tốc giữa hai thành phố Merida và Campeche, khiến hành khách trên 1 xe tải, 1 xe ôtô cá nhân và 1 xe khách thiệt mạng.
Các thí sinh trải qua tám thử thách kiểm tra khả năng điều khiển "những phương tiện nặng 30-42 tấn" với độ chính xác cao, bao gồm cả kỹ năng phanh và tăng tốc, tại Thủ đô Vienna của Áo.
Theo RIA Novosti, ngày 13/9, Tổng thống Nga Vladimir Putin, Thị trưởng Moskva Sergei Sobyanin và Tổng Giám đốc Cơ quan hàng không vũ trụ Liên bang Nga (Roscosmos) Dmitry Bakanov đã chính thức khánh thành Trung tâm Vũ trụ Quốc gia mới tại thủ đô Moskva.
Thủ tướng Thái Lan Anutin công bố kế hoạch thúc đẩy dự án Cầu cạn trị giá gần 31,5 tỷ USD, xây cảng nước sâu, đường bộ và đường sắt, kết nối Vịnh Thái Lan với Biển Andaman và tạo tuyến thương mại mới.
Ít nhất 9 người thiệt mạng khi một thuyền cứu hộ chở dân vùng lũ bị lật tại tỉnh Punjab, miền Đông Pakistan. Chiếc thuyền gặp nạn khi đang sơ tán người dân khỏi khu vực ngập lụt nghiêm trọng do mưa lớn và nước sông dâng cao.
Nhiều quốc gia như Anh, New Zealand, Nhật Bản và EU áp dụng biện pháp trừng phạt Nga liên quan đến chiến sự Ukraine, tăng cường cấm vận và hạn chế tài chính.
Theo FBI, hung thủ đã có mặt tại khuôn viên trường chỉ vài phút trước khi sự kiện bắt đầu. Các video từ camera an ninh cho thấy một người đã leo lên cầu thang để lên mái nhà rồi bắn về phía Kirk.
Ngày 11/9, Bộ Lao động Mỹ công bố dữ liệu cho thấy lạm phát giá tiêu dùng trong tháng 8 tăng lên mức cao nhất kể từ tháng 1/2025. Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng thực tế này khó có thể ngăn Cục Dự trữ liên bang (Fed, ngân hàng trung ương) cắt giảm lãi suất vào tuần tới.
Các nhà khoa học tại Bỉ vừa công bố một nghiên cứu có thể mở ra hướng điều trị hiệu quả hơn cho các bệnh nhân bị nhiễm trùng máu, được gọi là “bước đột phá ngoạn mục” trong lĩnh vực y học.
Bộ An ninh và Bảo vệ Công dân Mexico (SSPC) cho biết cảnh sát nước này vừa phát hiện và triệt phá hai phòng thí nghiệm sản xuất ma túy bí mật, đồng thời thu giữ gần 21 tấn ma túy đá (methamphetamine) tại khu vực Carricitos, bang Durango, miền Bắc nước này.
Tổng thống Mỹ Donald Trump xác nhận rằng, ông sẵn sàng gia tăng các biện pháp trừng phạt đối với Liên bang Nga nhằm gây áp lực buộc nước này đi đến một thỏa thuận hòa bình.
Chiều 7/9, nhóm vũ trang Houthi ở Yemen đã phóng thiết bị bay không người lái (UAV) đánh trúng khu vực gần sân bay quốc tế Ramon ở miền Nam Israel, buộc giới chức nước này phải ra lệnh đóng cửa không phận phía Nam và tạm ngừng toàn bộ hoạt động bay.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Scott Bessent kêu gọi tổ chức "cuộc đánh giá độc lập, phi đảng phái" với Fed, khi bất đồng giữa ông Trump và cơ quan này gia tăng.
