Nhạc sĩ Phó Đức Phương: Người chân quê trong đời thường và âm nhạc

Nhạc sĩ Phó Đức Phương qua đời vì bạo bệnh trưa ngày 19/9 là một mất mát to lớn cho nền âm nhạc Việt Nam, khiến những người trong nghề không khỏi bàng hoàng, thương tiếc.

Nhạc sĩ Quỳnh Hợp (Ban Văn nghệ Đài Tiếng nói Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh) chia sẻ với Thể thao và Văn hóa (TTXVN): "Với tôi, nhạc sĩ Phó Đức Phương như một người anh trong sáng tác cả về tuổi đời và tác phẩm. Trong sự nghiệp sáng tác của mình, nhiều tác phẩm của anh có dấu ấn đậm nét về sự sáng tạo với giai điệu tuyệt đẹp: lóng lánh, điệu đàng, quyến rũ, thanh tao và độc đáo được thẩm thấu, chắt lọc từ âm nhạc dân gian, thấm đẫm cái tình của người Việt. Rồi bất ngờ, gác lại việc sáng tạo, nhạc sĩ Phó Đức Phương chuyển về làm cái việc “đi đòi tiền” cho các nhạc sĩ - Giám đốc Trung tâm bảo về quyền tác giả âm nhạc Việt Nam từ thuở sơ khai.

Anh năng nổ, xông xáo và quyết liệt trên mặt trận mới và đã có những hành động mang tính “lịch sử” để “quyền tác giả” được bảo vệ chính đáng. Có thể nói anh đã “sống chết” với cuộc chiến bản quyền để các nhạc sĩ trên cả nước đã có được sự tôn trọng nhất định về cả vật chất và tinh thần, có một Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc có vị thế như hôm nay. Tôi nghĩ, cần phải có người cầm cờ như vậy để mang lại quyền lợi chính đáng cho người sáng tác và tôi cảm nhận là nhạc sĩ Phó Đức Phương là người đã có sự hy sinh rất lớn cho việc này".

Nhạc sĩ Phó Đức Phương: Người chân quê trong đời thường và âm nhạc

Nhạc sĩ Phó Đức Phương. Ảnh: Huy Thông

Nhạc sĩ Minh Châu kể, anh thường xuyên gặp nhạc sĩ Phó Đức Phương trong thời gian cùng nhau biên tập tất cả các file karaoke ở Việt Nam của Trung tâm Ariang. Mỗi lần gặp nhau, theo nhạc sĩ Minh Châu cho biết, câu chuyện giữa anh và nhạc sĩ Phó Đức Phương chỉ xoay quanh âm nhạc, vì thế hai người rất đồng cảm, thấy có nhiều điểm chung là cùng đam mê, nghiên cứu về âm nhạc dân gian, về văn hóa dân gian, đặc biệt là về các tập tục, loại hình âm nhạc tại các địa phương ở miền Bắc.

Quanh câu chuyện về âm nhạc, nhạc sĩ Minh Châu cho biết thêm, chủ đề được nhạc sĩ Phó Đức Phương luôn luôn trăn trở chính là về bản quyền âm nhạc, qua đó thấy rằng nhạc sĩ Phó Đức Phương là một con người vô cùng tâm huyết, đầy sự hy sinh cho các anh em nghệ sĩ.

“Nhưng với tôi, dù làm gì thì anh Phó Đức Phương vẫn luôn là một người chân quê. Chân quê cả trong đời thường lẫn trong âm nhạc Phương” – nhạc sĩ Minh Châu nói. “Anh Phương luôn ứng xử nhẹ nhàng nhưng sâu sắc và thâm thúy. Con người Phó Đức Phương theo tôi là thể hiện rất rõ nét văn hóa của con người đồng bằng Bắc bộ.

Thời gian anh làm Giám đốc Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VPCMC), thoạt tiên tôi nghĩ không hợp, vì công việc đi đòi tiền tác quyền âm nhạc từ các cơ quan, các cá nhân sử dụng nhạc đòi hỏi phải là người mạnh mẽ, đốp chát, biết “chém đinh, chặt sắt” hơn là một người nhẹ nhàng, tình cảm và hay cả nể như anh Phó Đức Phương.

Nhưng anh ấy đã dấn thân, biết cách vượt qua những khó khăn và “giấu” đi sự hiền lành, chan hòa như một người nông dân để dữ dội, quyết liệt vì sự công bằng cho các anh em nghệ sĩ. Đó là một trong những việc làm, sự hy sinh rất đáng trân trọng của anh Phó Đức Phương đối với đời sống âm nhạc nước nhà”.

Vài nét về nhạc sĩ Phó Đức Phương

Nhạc sĩ Phó Đức Phương sinh năm 1944, quê ở Văn Giang, Hưng Yên. Tốt nghiệp Đại học Sáng tác, Nhạc viện Hà Nội. Ông đã công tác ở Cục Nghệ thuật biểu diễn Bộ Văn hóa - Thông tin, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhạc sĩ Việt Nam khóa III (1983-1989) và khóa VII (2005-2010).

Sau khi được đào tạo chính quy về sáng tác âm nhạc, ông về Đoàn Ca múa nhạc Thái Bình, rồi Vụ Âm nhạc và Múa (Bộ Văn hóa, nay là Bộ VH,TT&DL), và Đoàn Ca múa nhạc Hà Nội. Từ 2002 đến 2018, ông làm Giám đốc Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam, dành nhiều tâm huyết cho hoạt động bản quyền âm nhạc.

Ông viết nhiều ca khúc sử dụng ngôn ngữ âm nhạc có màu sắc dân tộc đậm nét như: Những cô gái quan họ, Tình ca trên những công trình mới, Nha Trang thu... Ông có những bài hát hay khắc họa đậm nét hình tượng âm nhạc, tạo ra những vẻ đẹp rất Việt Nam trong ngôn ngữ âm nhạc: Hồ trên núi, Huyền thoại hồ Núi Cốc, và Một thoáng Tây Hồ. Ông tìm tòi tiết tấu âm nhạc dân tộc, tìm lối giãi bày trẻ trung, đáp ứng giới trẻ hiện nay với thị hiếu thẩm mỹ lành mạnh trong Âm vang Sông Đà, Khát vọng xanh, Biển mũi, Trên đỉnh Phù Vân, Chảy đi sông ơi...

Ngoài ca khúc, nhạc sĩ Phó Đức Phương có những đóng góp đáng kể trong lĩnh vực âm nhạc cho điện ảnh: Đứa con nuôi, Những đứa con; âm nhạc cho sân khấu: Nguồn sáng trong đời - kịch nói; Vách đá nóng bỏng - ca kịch Bài Chòi Bình Định, Quảng Nam.

Ông đã được trao tặng: Giải thưởng nhà nước về Văn học - Nghệ thuật đợt I, 2001, cùng nhiều huân chương, huy chương khác.

Theo Phạm Huy/TTVH

Đọc thêm

Tiếc cho phim hoạt hình Việt

Tiếc cho phim hoạt hình Việt

Doanh thu hạn chế của các phim hoạt hình Việt ra rạp dịp hè không hoàn toàn phản ánh chất lượng phim. Chuyên gia đánh giá "Trạng Quỳnh nhí: Truyền thuyết Kim Ngưu", "Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy Lội" và "Wolfoo: Cuộc đua Tam Giới" hấp dẫn không kém hoạt hình nước ngoài, nhưng khâu quảng bá phát hành còn yếu.
Podcast tản văn: Khi mùa hạ trở mình

Podcast tản văn: Khi mùa hạ trở mình

Tháng Bảy trở mình trong những cơn mưa mềm như dải lụa. Tháng của hoa trái vào mùa, của những tờ giấy báo điểm run run tay học trò, của tiếng ve như thầm tạm biệt...
Niềm tin du lịch Thái Lan dần 'chạm đáy'

Niềm tin du lịch Thái Lan dần 'chạm đáy'

Nhiều yếu tố bất lợi đang kéo ngành du lịch Thái Lan vào giai đoạn khó khăn, khi niềm tin thị trường giảm sâu, dự báo lượng khách quốc tế thấp hơn năm ngoái.
Podcast truyện ngắn: Một vòm trời rất xanh

Podcast truyện ngắn: Một vòm trời rất xanh

Câu chuyện nhẹ nhàng về tình yêu, sự gắn bó và những khởi đầu mới. Trong vòm trời xanh cao ấy, có ánh mắt lặng thầm, có nhịp tim xao động và một lời khẽ chạm trái tim người ở lại.
Ra mắt công chúng vở kịch "Mẹ đợi"

Ra mắt công chúng vở kịch "Mẹ đợi"

"Mẹ đợi" khắc họa sâu sắc sự hy sinh và nghị lực phi thường của người phụ nữ Việt Nam. Đây là tác phẩm mở đầu cho chương trình "Sân khấu truyền hình" của Báo Hà Tĩnh trong năm 2025.
Cảnh Hà Giang hiếm thấy nhìn từ trên cao

Cảnh Hà Giang hiếm thấy nhìn từ trên cao

Dành vài ngày đến Tuyên Quang (địa phận tỉnh Hà Giang trước sáp nhập) mỗi tháng, Trần Trung kể lại những gì mình thấy qua những tấm ảnh chụp từ trên cao.
Podcast Truyện ngắn: Chiếc áo cũ của Ba

Podcast Truyện ngắn: Chiếc áo cũ của Ba

Kỷ vật luôn gợi nhớ thật nhiều ký ức. Với nhiều người, đó là động lực, niềm tin để ghi nhớ và phấn đấu nhiều hơn trong cuộc sống, học tập...
Tác giả Yến Thanh và ký ức Đồng Lộc

Tác giả Yến Thanh và ký ức Đồng Lộc

Từ trái tim người trong cuộc, tác giả Yến Thanh đã viết nên "Cúc ơi" - bài thơ lay động lòng người, khắc họa chân thực sự khốc liệt của cuộc chiến tranh và tinh thần quả cảm của những con người tại Ngã ba Đồng Lộc.
Podcast tản văn: Tháng Bảy lắng đọng lòng tri ân

Podcast tản văn: Tháng Bảy lắng đọng lòng tri ân

Năm nay, thời tiết với nhiều thay đổi, giăng mắc vào hồn người những nỗi niềm xa vọng, ưu tư. Sự đan xen của đất trời làm cho nhịp sống bớt vội vàng, lòng người lắng lại, hoài niệm về những dấu ấn tháng Bảy xưa, cùng tri ân các anh hùng liệt sỹ đã hy sinh vì Tổ quốc...
Cơn địa chấn chưa từng có của 'Conan'

Cơn địa chấn chưa từng có của 'Conan'

Càn quét phòng vé Nhật rồi tiếp tục làm dậy sóng rạp Việt chỉ với 2 ngày chiếu đặc biệt, "Dư ảnh của độc nhãn" đang chứng minh sức hút chưa từng thấy với một tác phẩm hoạt hình.
Rực rỡ sắc hoa nơi miền quê xứ đạo

Rực rỡ sắc hoa nơi miền quê xứ đạo

Xứ đạo Cự Lâm (xã Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh) - vùng quê nghèo đang chuyển mình từng ngày với hệ thống cơ sở hạ tầng được đầu tư đồng bộ, những tuyến đường, khu vườn rực rỡ sắc hoa.
Khám phá 7 thư viện cổ nhất thế giới

Khám phá 7 thư viện cổ nhất thế giới

Không chỉ lưu giữ kho tàng trí thức nhân loại, 7 thư viện lâu đời nhất thế giới dưới đây còn là những kiệt tác kiến trúc, nghệ thuật độc đáo, tráng lệ cho các tín đồ sách khám phá.
Podcast tản văn: Nội tôi thơm ngát hương dầu

Podcast tản văn: Nội tôi thơm ngát hương dầu

Nhỏ bé, giản dị, những lọ dầu gió đã trở nên quen thuộc ở đâu đó trong ngăn tủ đầu giường hay góc bàn nhỏ. Còn với tác giả Hồ Điệp, mùi hương ấy còn là dư âm của một thời đã xa...
Harry Potter mới lộ diện

Harry Potter mới lộ diện

HBO vừa công bố Hình ảnh đầu tiên về "cậu bé phù thủy" trong series phim truyền hình Harry Potter. Phim dự kiến ra mắt vào năm 2027.