Nơi “đỉnh cao mây vờn” ở Hà Tĩnh

(Baohatinh.vn) - Những ngày cuối xuân, khi đất trời vẫn còn nồng nàn hương sắc, bức tranh Hồng Lĩnh bừng lên những gam màu mới. Một thị xã cổ kính, trầm mặc hòa cùng nét hiện đại của một đô thị trẻ bắc Hà Tĩnh khiến bao người vương vấn.

Nơi “đỉnh cao mây vờn” ở Hà Tĩnh

Thị xã Hồng Lĩnh nhìn từ trên cao. Ảnh: Nguyễn Thanh Hải

Treo Vọt linh khí Ngàn Hống

Ông Bùi Bổn, 76 tuổi, sinh ra và lớn lên tại xóm Minh Sơn, xã Minh Lộc (Can Lộc) cũ, nay thuộc tổ dân phố 4, phường Đậu Liêu (TX Hồng Lĩnh) đã chứng kiến bao thăng trầm của vùng Kẻ Treo. Ký ức ông ghi đậm hình ảnh một vùng núi Bạch Tỵ, Đại Hùng thuộc dãy Hồng Lĩnh rừng rậm với nhiều cây cổ thụ đan dày, dân cư thưa thớt. Năm 1954, cả một vùng từ ngã ba Bãi Vọt chạy về phía núi Hồng Lĩnh là một bãi cây vọt rậm rạp đến mức người và trâu bò khó chen chân.

Quốc lộ 1A cũ chạy ven núi theo khe Nhà Trò. Đậu Liêu (Độ Liêu) -Cổng Khánh là một vùng đất rộng chạy mãi ra đến tận Xuân Lĩnh, thuộc đất Kẻ Treo. Địa giới Kẻ Treo từ cầu Treo (nay được gắn biển cầu Treo Vọt) ra đến tận xã Xuân Hồng - Nghi Xuân.

Kẻ Treo gộp với Bãi Vọt thành cái tên Treo Vọt. “Người ta cứ nghe cái tên Treo Vọt cùng với cảnh rừng rậm hoang vu rồi đồn đại lên thành vùng đất có nhiều thú dữ, nạn cướp bóc, đi qua phải “vọt” cho nhanh. Nhưng là người bản địa, từ khi lớn lên tôi chưa thấy vụ cướp nào. “Treo” ở đây là khô hạn, không có nước. Còn “vọt” là do có bãi cây vọt” - ông Bổn giải thích.

Đã từng có nhiều hội nghị, hội thảo về vùng đất cổ Việt Thường và dấu tích nhà nước Việt Thường thị nơi đây. Nhà nghiên cứu văn hóa Thái Kim Đỉnh từng nhận định: “Khớp với truyền thuyết, lịch sử được chép trong phần ngoại sử, đây là đất của Việt Thường thị và bộ Việt Thường nước Văn Lang”.

Nơi “đỉnh cao mây vờn” ở Hà Tĩnh

Ông Bùi Bổn nói về tên gọi Kẻ Treo.

Ông cũng từng đưa ra những dẫn chứng về dấu tích của huyện lỵ Thiên Lộc đầu tiên và thống kê được 5 ngôi đình, 36 ngôi đền, miếu, am, nhà thờ Văn Thánh, 13 ngôi chùa trên mảnh đất này. Trong đó, tiêu biểu phải kể đến chùa Tiên, chùa Thiên Tượng, chùa Long Đàm, chùa Đại Hùng. Gần đây, chùa Hang được xây dựng, tạo cho non cao Hồng Lĩnh một danh thắng mới nức tiếng.

Dẫu đã đi qua bao thăng trầm cùng lịch sử, vươn mình thay da đổi thịt trong công cuộc đổi mới của đất nước và của Hà Tĩnh, vùng đất Treo Vọt - trung tâm của thị xã Hồng Lĩnh hôm nay vẫn xanh tươi, chất chứa bao trầm tích văn hóa và ngày càng tô đậm linh khí núi Hồng, sông Minh.

Những ngày này, người dân Hà Tĩnh trong đại dịch Covid-19 vẫn âm thầm hướng về lễ giỗ Hùng Vương mùng 10/3 âm lịch. Đây cũng là nơi duy nhất ở Hà Tĩnh thờ đức Tổ Hùng Vương.

Nơi “đỉnh cao mây vờn” ở Hà Tĩnh

Lễ hội Đền Cả - Dinh đô Quan Hoàng Mười (phường Trung Lương) - lễ hội văn hoá đặc sắc làm dày thêm văn hoá Hồng Lĩnh. Ảnh Tư liệu

Ông Đinh Văn Hồng - Phó Chủ tịch UBND thị xã Hồng Lĩnh cho biết thêm: “Khu di tích Đại Hùng đã được UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch vùng với diện tích 42 ha, bao gồm các hạng mục: chùa Hạ, chùa Thượng và kinh đô Ngàn Hống. Hiện chùa Hạ đã xây dựng xong, kinh đô Ngàn Hống đang bắt đầu triển khai. Thị xã Hồng Lĩnh đang có kế hoạch nâng cấp lễ hội đền Hùng thành lễ hội cấp tỉnh. 3 di tích của thị xã Hồng Lĩnh đã được công nhận di tích quốc gia là đền thờ Đô đài Ngự sử Bùi Cầm Hổ, quần thể chùa và hồ Thiên Tượng, nhà thờ Song Trạng thờ Sử Hy Nhan và Sử Đức Huy.

Bức tranh tươi mới

Nhận rõ thế mạnh của một vùng đất chứa đựng nhiều trầm tích văn hóa, đồng thời có nhiều lợi thế để phát triển kinh tế, cấp ủy, chính quyền thị xã Hồng Lĩnh đã có nhiều chính sách để thu hút nguồn lực, cải cách hành chính, tạo điều kiện tối đa cho doanh nghiệp đến đầu tư trên địa bàn.

Bí thư Thị ủy Đặng Thanh Hải chia sẻ: “Năm 2020 và những tháng đầu năm 2021, Ban Thường vụ Thị ủy đã quyết liệt chỉ đạo thực hiện chính sách thu hút đầu tư, kêu gọi xã hội hóa đầu tư Cụm công nghiệp (CCN) Cổng Khánh.

Đã có 10 dự án với tổng vốn đầu tư trên 1.000 tỷ đồng như dự án Nhà máy may Haivina (Hàn Quốc) tại phường Nam Hồng, dự án hạ tầng khu dân cư TNR tại phường Đậu Liêu và nhà máy bia của Công ty cổ phần Bia Hà Nội - Nghệ Tĩnh với công suất 50 triệu lít/năm ở CCN Cổng Khánh 2... trên mảnh đất linh khí ngàn năm.

Nơi “đỉnh cao mây vờn” ở Hà Tĩnh

Ca làm việc của công nhân Công ty CP Vinatex Hồng Lĩnh. Ảnh Thái Oanh

Đường tránh 1A, đường tránh 1B và dự án cao tốc Diễn Châu - Bãi Vọt sắp sửa khởi công cùng quốc lộ 1A, 8B đang góp phần tạo ra những lợi thế về giao thông cho thị xã Hồng Lĩnh. Cách đây không lâu, dự án nhà máy sản xuất thùng xốp vừa được khởi công với số vốn gần 15 tỷ đồng, dự án nhà máy sản xuất cấu kiện bu-lông ốc vít đã hoàn thành giải phóng mặt bằng, nhà máy thảm trải với hơn 9 tỷ đồng đang giai đoạn giải phóng mặt mặt bằng.

UBND tỉnh cũng vừa chấp thuận chủ trương đầu tư dự án Nhà máy Sợi Nghệ Tĩnh với số vốn gần 600 tỷ đồng, ứng dụng công nghệ cao, tự động hóa, phù hợp với quy hoạch của tỉnh. Để có nước cho các nhà máy sản xuất, dự án Nhà máy nước Đá Bạc với công suất 5.000 m3/ngày đêm với tổng mức đầu tư 34 tỷ đồng giai đoạn 1 sẽ sớm được xây dựng.

Cùng với đó, các hồ chứa gần 5.000 m3/ngày đêm như hồ Khe Dọc, Khe Môn cũng sẽ được hòa mạng vào hệ thống cấp nước của thị xã. Vùng Kẻ Treo sẽ không còn bị “treo” nước, ngược lại, sẽ có rất nhiều nước phục vụ các CCN trên địa bàn và sinh hoạt của người dân.

Nơi “đỉnh cao mây vờn” ở Hà Tĩnh

Phối cảnh Nhà máy bia Hà Nội - Nghệ Tĩnh với tổng mức đầu tư hơn 1.200 tỷ đồng tại Cụm công nghiệp Cổng Khánh 2 (phường Đậu Liêu, TX Hồng Lĩnh).

Theo sự hướng dẫn tận tình của anh Đinh Văn Thái - Phó Chánh văn phòng UBND thị xã, tôi lên núi Đại Hùng, đặt chân lên chùa Hạ vừa mới xây dựng xong. Từ ngôi chùa uy nghi trên đỉnh Ngàn Hống, ngắm nhìn cả một vùng rộng lớn, bức tranh xuân Hồng Lĩnh rực rỡ tươi mới mà vẫn mang vẻ yên bình và cổ kính trong nắng tháng ba.

Dưới chân núi là CCN Cổng Khánh 1, kế tiếp là CCN Cổng Khánh 2. Nhiều nhà máy mọc lên hai bên đường, trên phần đất Kẻ Treo xưa. Xa lắm rồi cảnh hoang vu, vắng lặng, giờ đây, người và xe chạy không ngớt trên con đường thiên lý Bắc - Nam. Núi Bạch Tỵ và đền Đô Đài nằm cạnh ngã tư vòng xuyến, trên dốc Đậu Liêu như một trạm tiền tiêu. Núi Đại Hùng, Thiên Tượng, chùa Hang phía Đông Bắc vững chãi cho đô thị trẻ tựa lưng mà vững vàng khoác lên sắc màu mới.

Từ CCN Nam Hồng, nơi có nhà máy Haivina đường bệ trong nắng xuân, theo con đường mới mở đẹp như mơ, chúng tôi về thăm Tiên Sơn, Trung Lương thuộc Kẻ Bấn. Con sông Minh - một nhánh của sông La vẫn hiền hòa trôi về “cuối Sót” (đầu Mênh cuối Sót) với những tên bến đò gợi về một thời quá vãng. Nơi đây hàng năm diễn ra lễ hội đền Cả - Dinh đô quan Hoàng Mười với nghi thức độc đáo.

Trước khi tạm biệt Hồng Lĩnh, tôi tìm về ngã ba Bãi Vọt. Không còn một dấu tích nhỏ nào của thời cây vọt ken dày, thay vào đó là con đường chạy ven núi sang Đại Hùng, lên chùa Hang. Con đường này đã biến ngã ba thành ngã tư.

Bãi Vọt, Kẻ Treo giờ chỉ còn là tên gọi trong ký ức của bao người. Một thị xã Hồng Lĩnh trẻ trung hôm nay đang náo nức mời gọi du khách tìm về.

Chủ đề Công nghiệp, Tiểu thủ Công nghiệp, xây dựng

Đọc thêm

Bên bến Tam Soa

Bên bến Tam Soa

Về bến Tam Soa, xã Đức Thọ, vào những ngày tháng 9 mùa thu, du khách sẽ có một trải nghiệm ý nghĩa vì đó không chỉ là chuyến đi mà còn là hành trình trở về nguồn cội, với những giá trị giản dị, thiêng liêng.
"Nhịp cầu" nối lịch sử và hiện tại

"Nhịp cầu" nối lịch sử và hiện tại

Thuyết minh viên tại các khu di tích lịch sử, văn hóa là nhịp cầu nối giữa lịch sử và hiện tại, góp phần khơi dậy tình yêu quê hương, đất nước và thêm trân trọng hòa bình.
Nhạc trưởng của những "bản hòa tấu" văn hóa quê hương

Nhạc trưởng của những "bản hòa tấu" văn hóa quê hương

Trong những năm gần đây, Nhà hát Nghệ thuật truyền thống (NTTT) Hà Tĩnh được đông đảo khán giả trong và ngoài tỉnh ghi nhận bởi các chương trình nghệ thuật để lại nhiều dấu ấn. Góp phần làm nên những thành công ấy, có sự đóng góp lớn của nhạc sỹ Trần Quốc Dũng - Trưởng phòng Nghệ thuật biểu diễn.
“Uy tín không nằm ở chức danh mà ở sự thấu hiểu bà con”

“Uy tín không nằm ở chức danh mà ở sự thấu hiểu bà con”

Đó là chia sẻ đầy tâm huyết của bà Trần Thị Yên, một tấm gương về sự cống hiến thầm lặng. Với vai trò Bí thư Chi bộ tổ dân phố 17 (phường Hà Huy Tập, Hà Tĩnh), bà đã chứng minh rằng, uy tín của người lãnh đạo không nằm ở chức danh, mà ở sự thấu hiểu và gắn bó với bà con.
Rằm tháng Bảy trong tâm thức người Hà Tĩnh

Rằm tháng Bảy trong tâm thức người Hà Tĩnh

Tại nhiều làng quê Hà Tĩnh, rằm tháng Bảy không chỉ là một ngày lễ trọng kế tục từ văn hóa truyền thống ngàn đời của ông cha, mà còn là dịp mỗi người trở về với nguồn cội, sum họp anh em, họ hàng.
80 năm Tết Độc lập - Ký ức và khát vọng

80 năm Tết Độc lập - Ký ức và khát vọng

80 năm đã đi qua kể từ mùa thu Cách mạng Tháng 8 năm 1945, nhưng với mỗi thế hệ người dân Hà Tĩnh, Tết Độc lập luôn là mạch nguồn thiêng liêng, nuôi dưỡng lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc và khát vọng dựng xây non sông.
Rộn ràng mùa trám đen ở Hà Tĩnh

Rộn ràng mùa trám đen ở Hà Tĩnh

Xã Hương Sơn (Hà Tĩnh) là thủ phủ của cây trám đen. Hiện nay người dân ở đây đang bước vào mùa thu hoạch với niềm vui được mùa.
Chứng nhân của lịch sử

Chứng nhân của lịch sử

“Khi tôi lớn lên đất nước đã có rồi” và những mùa thu cách mạng, những câu chuyện chiến đấu bảo vệ non sông cứ dần hiện lên qua lời bà kể, đặc biệt là qua những di tích lịch sử.
Trao giải Cuộc thi Giọng hát hay các ca khúc về Hà Tĩnh

Trao giải Cuộc thi Giọng hát hay các ca khúc về Hà Tĩnh

Cuộc thi "Giọng hát hay các ca khúc về Hà Tĩnh" đã tạo dựng một sân chơi lành mạnh, quảng bá sâu rộng các ca khúc về Hà Tĩnh, góp phần khởi dậy tình yêu quê hương, đất nước, lan tỏa hình ảnh tỉnh nhà tới bạn bè muôn phương.
Miệt mài “góp nhặt” ký ức ông cha

Miệt mài “góp nhặt” ký ức ông cha

Với 5 bảo vật quốc gia và hàng ngàn hiện vật, cổ vật, tư liệu giá trị về quê hương núi Hồng - sông La đang được lưu giữ là minh chứng cho những nỗ lực của Bảo tàng Hà Tĩnh trong sưu tầm, bảo quản ký ức quê hương.
[QUIZ] Bí thư Tỉnh ủy lâm thời đầu tiên của Hà Tĩnh là ai?

[QUIZ] Bí thư Tỉnh ủy lâm thời đầu tiên của Hà Tĩnh là ai?

Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy lâm thời đầu tiên của Hà Tĩnh là người cộng sản kiên trung, có nhiều đóng góp to lớn cho sự nghiệp đấu tranh cách mạng. Cuộc đời và sự nghiệp của đồng chí là tấm gương sáng ngời, để lại nhiều bài học quý báu cho đội ngũ cán bộ, đảng viên hôm nay và các thế hệ mai sau.
Di sản văn hóa Hà Tĩnh - 80 năm hành trình tỏa sáng

Di sản văn hóa Hà Tĩnh - 80 năm hành trình tỏa sáng

80 năm qua, kể từ khi đất nước giành độc lập, văn hóa luôn là mạch nguồn nuôi dưỡng tinh thần, bản sắc và sức mạnh đoàn kết của người Hà Tĩnh. Đặc biệt, từ sau công cuộc đổi mới, ngành Văn hóa Hà Tĩnh đã có bước tiến dài trong nỗ lực bảo tồn và làm tỏa sáng di sản cha ông.