Sau hơn 1 tháng kể từ thời điểm xuống giống vụ lúa xuân 2025, nhiều hộ dân ở huyện Hương Khê (Hà Tĩnh) vẫn chưa hết lo lắng vì chim trời phá hại mùa màng. Những ngày đầu vụ, từng đàn chim với hàng trăm, hàng nghìn con đã phá hại nhiều diện tích lúa của nông dân. Một số thửa ruộng bị chim trời phá hại đến khoảng 80%, gây thiệt hại, tốn kém cho người nông dân.
Anh Đoàn Xuân Nghi ở thôn 7, xã Phúc Đồng (Hương Khê) kể lại: "Năm nay, gia đình tôi sản xuất hơn 1 mẫu ruộng ở đồng thôn 7. Nhưng từ khi xuống giống, từng đàn chim trời với hàng nghìn, hàng vạn con sà xuống nhặt lúa giống, dẫm đạp ruộng lúa, thiệt hại đến khoảng 8-9 sào. Tính riêng chi phí lúa giống đã phải đến khoảng 3,5 triệu đồng. Từ hướng dẫn của chính quyền và các cấp, chúng tôi đang tập trung dặm để khắc phục. Tuy nhiên, với diện tích nhiều nên việc kiếm mạ rất khó khăn; trường hợp gieo lại thì nguy cơ chậm mùa vụ".
Cũng bị chim trời phá hại vụ lúa nặng nề, trên các cánh đồng của xã Hòa Hải (Hương Khê) chi chít hình nộm bù nhìn, cọc treo túi nilon để đẩy đuổi. Ông Đào Văn Cường (thôn 5, xã Hòa Hải) chia sẻ: "Gia đình tôi bị chim trời đến phá hại gần 3 sào lúa, thiệt hại khoảng 40%. Để hạn chế “vấn nạn” này, chúng tôi được hướng dẫn dựng các vật dụng tạo bù nhìn giống người và đồ vật tạo tiếng động. Bước đầu giải pháp này có hiệu quả nhưng không thể xua đuổi hoàn toàn chim trời. Đồng thời, gia đình cũng tích cực kiếm mạ để dặm lại diện tích bị hư hại, nhờ thời tiết thuận lợi nên đến nay chúng tôi đã cơ bản khắc phục diện tích lúa bị chim phá".
Dù hiện nay lúa vụ xuân đã bén rễ, đang vào giai đoạn sinh trưởng, đẻ nhánh nhưng trên nhiều cánh đồng ở Hương Khê, từng đàn chim trời vẫn bay lượn rồi sà xuống kiếm ăn, dẫm đạp gây ảnh hưởng đến sự phát triển của cây. Theo phản ánh của người dân địa phương, đây không phải lần đầu xuất hiện chim trời về trên các đồng ruộng. Tuy nhiên, năm nay số lượng chim các loại tăng đột biến và khó xua đuổi hơn nên gây thiệt hại lớn đối với nhiều hộ nông dân.
Qua rà soát từ các địa phương, đến nay, toàn huyện Hương Khê có gần 11,5 ha lúa xuân bị chim trời phá hại. Trong đó, có 3,83 ha lúa bị hư hại hoàn toàn, phải gieo lại (Điền Mỹ 0,35 ha, Phúc Đồng 1,5 ha, Hương Thủy 1,98 ha); 7,5 ha lúa bị ảnh hưởng (Hòa Hải 2 ha, Phúc Đồng 5,5 ha). Chính quyền huyện Hương Khê đã kịp thời chỉ đạo các địa phương hướng dẫn người dân khắc phục. Ngoài cây lúa, một số nhỏ diện tích cây hoa màu khác cũng bị chim trời “tấn công”.
Bà Lê Thị Thắm – Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Hương Khê cho biết, ngành nông nghiệp huyện đã chỉ đạo cán bộ chuyên môn thường xuyên nắm bắt thông tin từ người dân; theo dõi sự xuất hiện của đàn chim trên cánh đồng. Đồng thời hướng dẫn bà con thực hiện các biện pháp bảo vệ ruộng lúa như làm hình nhân người cắm trên ruộng, dùng sào tre, nứa; buộc dây treo các vật tạo ra tiếng động để xua đuổi bằng âm thanh... Trên các đồng ruộng, người dân đã tích cực khắc phục thiệt hại. Hiện nay, các diện tích bị thiệt hại đã cơ bản được gieo lại hoặc trồng dặm bổ sung. Giai đoạn này, cây lúa đang vào giai đoạn phát triển nên sẽ ít bị ảnh hưởng hơn từ các đàn chim di cư.
Ngành chức năng địa phương sẽ tiếp tục triển khai các biện pháp quản lý, bảo vệ các loài chim hoang dã, di cư, bao gồm bảo vệ môi trường sống, tuyến đường di cư. Đồng thời, rà soát các vị trí, địa điểm các loài chim hoang dã, di cư dừng chân để phối hợp với các cơ quan, địa phương tăng cường biện pháp bảo vệ mùa màng cho bà con nông dân. Đặc biệt, người dân phải chủ động, thường xuyên thăm đồng để nắm tình hình, kịp thời thực hiện các hình thức xua đuổi khi xuất hiện chim di cư phá hại trên đồng ruộng…
Ông Nguyễn Quang Hào - Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Hương Khê