Vụ bưởi năm 2025, phải đến cuối tháng Giêng âm lịch, cây bưởi Phúc Trạch mới bắt đầu nở hoa, chậm gần 1 tháng so với thường niên. Cùng với đó, những ngày đầu bung hoa, thời tiết mưa rét liên tục làm gián đoạn quá trình thụ phấn nhân tạo nên khiến nhiều người dân lo lắng. Những ngày này, khi thời tiết thuận lợi hơn, các hộ dân tất bật ra vườn để kịp thụ phấn cho hoa bưởi.

Anh Phan Trọng Chiến (thôn 6, xã Hương Thủy) có hơn 1 ha đất trồng bưởi với hơn 500 gốc, đây cũng là nguồn thu nhập chính của gia đình. Anh Chiến chia sẻ, với cây bưởi Phúc Trạch hiện nay, công việc thụ phấn bổ sung gần như là bắt buộc để đảm bảo tỷ lệ đậu quả. Hiện nay tôi vừa hoàn thành việc chăm sóc lúa xuân để dành toàn thời gian cho công việc thụ phấn. Trong những ngày tới, khi cây bưởi nở hoa rộ hơn, gia đình có thể sẽ phải thuê thêm nhân công để kịp thời vụ.

Huyện Hương Khê hiện có khoảng hơn 2.760 ha trồng bưởi Phúc Trạch. Đây là cây đặc sản có giá trị kinh tế rất cao, mỗi năm cho tổng giá trị thu nhập khoảng 600 tỷ đồng. Tuy nhiên, khả năng đậu quả tự nhiên của cây bưởi thấp, người dân phải tiến hành thụ phấn bổ sung nhằm đảm bảo năng suất mùa vụ. Vì vậy, vào mùa bưởi ra hoa, các hộ dân tập trung ra vườn để thực hiện thụ phấn; thời gian kéo dài khoảng 20 ngày, cho đến lứa hoa cuối cùng. Để thụ phấn bổ sung, người dân sử dụng hạt phấn của cây bưởi khác dòng, thường được trồng bằng hình thức gieo hạt (bưởi Phúc Trạch là cây bưởi trồng bằng hình thức chiết hoặc ghép) quét lên nhụy hoa bưởi Phúc Trạch.

Anh Trần Đình Hiến (thôn Đồng Giang, xã Lộc Yên) là một trong những gia đình có vườn bưởi năng suất, chất lượng cao ở địa phương. Dù chỉ trồng 100 gốc bưởi trên diện tích 4 sào, nhưng mỗi năm gia đình cũng thu về khoảng 200 triệu đồng.
Anh Hiến bật mí bí quyết để bưởi đạt tỷ lệ đậu quả cao: “Thời tiết nắng ấm thì việc thụ phấn sẽ đạt hiệu quả cao hơn. Trong khi thời tiết năm nay thất thường, đầu vụ hoa mưa rét liên tục nên chúng tôi chưa thực hiện thụ phấn được. Trong những ngày nắng ấm, chúng tôi cật lực ra vườn để tiến hành thụ phấn. Công việc này cũng khá vất vả vì nhiều cây bưởi lớn, cao, để thụ phấn hiệu quả phải leo lên thang, dùng sào; đồng thời công việc cũng đòi hỏi sự tỉ mẩn, cẩn thận”.

Theo ý kiến của cơ quan chuyên môn, mặc dù thời điểm ra hoa bưởi năm 2025 muộn hơn so với thường năm, tuy nhiên năm nay là năm nhuần (âm lịch) nên sẽ không ảnh hưởng nhiều đến quá trình phát triển của quả. Tuy nhiên, thời tiết thời điểm ra hoa thất thường, mưa dầm nhiều ngày và ẩm nên là điều kiện dễ phát sinh nhiều loại sâu, bệnh. Bên cạnh tập trung cho việc thụ phấn, người dân cũng cần theo dõi sát vườn cây để có giải pháp phòng trừ kịp thời, hiệu quả.

Ông Trần Hoài Sơn – Giám đốc Trung tâm Ứng dụng khoa học kỹ thuật và Bảo vệ cây trồng, vật nuôi huyện Hương Khê cho biết, trước mỗi vụ bưởi, đơn vị đã phối hợp với các địa phương tập huấn, hướng dẫn bà con nông dân cách thụ phấn hiệu quả. Hầu hết người trồng bưởi ở Hương Khê đều nắm vững các kỹ thuật thụ phấn bổ sung.
Đồng thời, trung tâm cũng đã khuyến cáo, hướng dẫn người dân cách chăm sóc, phòng chống sâu, bệnh. Riêng với trường hợp thời tiết không thuận lợi, mưa nhiều, người dân có thể sử dụng phương pháp hong khô phấn hoa bằng bóng điện để tiến hành thụ phấn. Cây bưởi thường sẽ ra nhiều đợt hoa, việc thụ phấn cần thực hiện liên tục, không bỏ sót hoa và kết hợp với vệ sinh cành nhằm phòng tránh sâu, bệnh.
Trung tâm Ứng dụng khoa học kỹ thuật và Bảo vệ cây trồng, vật nuôi huyện Hương Khê khuyến cáo: Các hộ trồng bưởi Phúc Trạch có thể chủ động phòng trừ bọ trĩ, sâu vẽ bùa, sâu nhớt trước khi hoa bưởi nở rộ bằng một trong các loại thuốc như: Voliam Targo 063SC; Prolaim 5WP; Rholamsuper 100WP (cá chép);…
Phòng trừ nấm sương mai, nấm mốc đen, bằng một trong các loại thuốc như: Orondis Opti 406SC; AThuoctop 480SC;… Có thể kết hợp với Canxi Bo để phun nhằm giúp hoa khoẻ, chống rụng hoa và quả non. Thường xuyên kiểm tra vườn bưởi, tranh thủ tiết thuận lợi để thụ phấn bổ sung.