Thực hiện chủ trương và kế hoạch của Trung ương về sắp xếp đơn vị hành chính, Hà Tĩnh đã quyết liệt triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp. Đến thời điểm “nước rút”, công tác chuẩn bị vận hành 69 đơn vị hành chính cấp xã mới đã cơ bản hoàn thành, nhận được sự đồng thuận cao từ cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Đây là thành quả quan trọng, tạo tiền đề vững chắc để vận hành hiệu quả chính quyền địa phương hai cấp, phục vụ Nhân dân ngày càng tốt hơn, góp phần đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới.
Tập trung giải quyết tồn đọng từ cơ sở
Người dân phường Đồng Môn (TP Hà Tĩnh) mong muốn các cấp, các ngành giải quyết các tồn đọng về những dự án đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp - nông thôn - nông dân.
Do yếu tố lịch sử nên nhiều năm nay, thị trấn Lộc Hà (huyện Thạch Hà) là địa phương có nhiều tồn đọng liên quan đến đất đai, GPMB, đơn thư của công dân. Đặc biệt, có nhiều tồn đọng từ giai đoạn 2010-2020 của xã Thạch Bằng (trước đây) rất khó xử lý như: cấp 69 lô đất sai quy định cho cán bộ, công chức, viên chức huyện Lộc Hà (cũ); đổi đất trái thẩm quyền cho 9 hộ phục vụ xây dựng NTM; thu tiền 118 lô đất nhưng không bàn giao đất cho người dân, xã thu tiền xong không nộp kho bạc mà tự chi tiêu trong xây dựng cơ bản; cho thuê đất nuôi trồng thủy sản sai quy định… Vì vậy, trước thời điểm sáp nhập xã, địa phương phải tập trung ưu tiên xử lý các vấn đề “nóng”, tồn đọng, bức xúc kéo dài này.
Nhờ sự vào cuộc trách nhiệm, quyết liệt của cấp ủy, chính quyền địa phương nên thời gian gần đây, thị trấn Lộc Hà đã xử lý xong 6/9 hộ đổi đất vườn để mở đường xây dựng NTM, 3 hộ còn lại đang tiếp tục giải quyết. Địa phương cũng đang tập trung xử lý ổn thỏa 3 đơn thư khiếu nại, khiếu kiện của công dân về đất đai và GPMB. Đối với 118 hộ dân đã nộp tiền cấp đất, địa phương đang vận động người dân nhận tiền (vì không đủ căn cứ pháp lý cấp đất tại thời điểm này) và cũng đã bố trí đủ 12,5 tỷ đồng để hoàn trả lại cho các hộ.
Ông Lê Văn Hân - Chủ tịch UBND thị trấn Lộc Hà cho biết: “Thời gian gần đây, chúng tôi đã vào cuộc quyết liệt, đồng bộ để thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị được giao, không để phát sinh các vụ việc phức tạp mới và từng bước “gỡ rối” các vụ việc tồn đọng. Theo đó, chúng tôi đã tiến hành kiểm tra, rà soát, đánh giá tất cả các lĩnh vực, các vấn đề “nóng”, các vụ việc còn vướng mắc đang ảnh hưởng lớn đến quyền lợi của người dân để tập trung xử lý. Những vấn đề nào thuộc thẩm quyền cơ sở thì chúng tôi quyết tâm xử lý dứt điểm sớm; những vấn đề lớn, khó như cấp đất cho cán bộ, công chức huyện Lộc Hà cũ, thì kiến nghị, đề xuất lên cấp trên hỗ trợ, hướng dẫn. Trong quá trình giải quyết các tồn đọng, Thường trực, BTV Đảng ủy và bộ phận chuyên môn luôn họp bàn kỹ, xem xét thấu đáo và tìm hướng giải quyết khả thi, vừa mang tính cấp bách vừa mang tính lâu dài”.
Năm 2014, xã Kỳ Thượng và Kỳ Tây (huyện Kỳ Anh) đã bàn giao cho Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng hàng nghìn ha đất trong vùng Rào Trổ để xây dựng hệ thống cấp nước cho KKT Vũng Áng. Tuy nhiên, do dự án nhiều năm tạm dừng, chủ đầu tư không quản lý, chính quyền địa phương lơ là nên nhiều hộ dân đã tái lấn chiếm trồng keo, hoa màu, chăn nuôi… với tổng diện tích 1.727 ha (Kỳ Tây 268 ha, Kỳ Thượng 1.459 ha). Trước thời điểm sáp nhập xã, 2 địa phương này xem đây là vấn đề tồn đọng lớn nhất cần phải chấn chỉnh dứt điểm trước ngày 30/6/2025 để vừa sớm bàn giao mặt bằng cho dự án vừa giảm thiểu thiệt hại cho người dân.
Ông Vũ Trung Tiến - Chủ tịch UBND xã Kỳ Thượng cho biết: “Chúng tôi đang đẩy mạnh tuyên truyền, nhắc nhở bà con chủ động xử lý tài sản, hợp tác với chủ đầu tư và chính quyền, chú ý an toàn khi thu hồi tài sản trên đất. Xã cũng đã tăng cường phối hợp với các phòng, ngành cấp huyện, chủ đầu tư để kiểm tra, kiểm soát, đánh giá tình hình, nhằm hạn chế tối đa phát sinh các vụ việc phức tạp, đẩy nhanh tiến độ hoàn trả đất. Hiện nay, các phần việc đã cơ bản xong, tất cả các hộ lấn chiếm đều đồng thuận và đang gấp rút thu hoạch hoa màu, keo loại 3 năm tuổi trở lên, di dời công trình phụ… Đối với những diện tích keo mới trồng, bà con sẵn sàng xóa bỏ, chấp nhận thiệt hại, không yêu cầu hỗ trợ nên chủ đầu tư có thể triển khai xây dựng dự án bất cứ khi nào”.
Để giảm thiểu áp lực khi hình thành xã mới và đảm bảo quyền lợi thiết thực cho người dân, các phường, xã, thị trấn ở Hà Tĩnh đang tự nỗ lực, dồn sức vào cuộc để đẩy nhanh tốc độ “gỡ rối” các vướng mắc, tháo gỡ hàng nghìn tồn đọng thuộc thẩm quyền. Trong đó, cấp xã đã dành sự ưu tiên xử lý các vấn đề về: cấp đất trái thẩm quyền, cho thuê đất sai quy định, lấn chiếm đất rừng; nợ xây dựng NTM và xây dựng đô thị văn minh; giải ngân trong xây dựng cơ bản, hỗ trợ phát triển sản xuất, thưởng trong xây dựng NTM, hỗ trợ ảnh hưởng thiên tai và dịch bệnh; xử lý đơn thư khiếu nại, khiếu kiện, kiến nghị của Nhân dân… Việc xử lý các tồn đọng được cấp xã thực hiện trách nhiệm, cẩn trọng, đúng quy trình, đảm bảo quy định, không sửa chữa các sai phạm cũ bằng những sai phạm mới, hạn chế tối đa phát sinh phức tạp.
Huyện, tỉnh vừa “gánh” giúp cơ sở, vừa tháo gỡ vấn đề lớn
Do thực hiện việc chia tách, sáp nhập, thành lập mới chưa lâu nên cả huyện Kỳ Anh (thành lập năm 2015) và huyện Thạch Hà mới (ngày 1/1/2025) là những địa phương có nhiều việc phải làm, nhiều tồn đọng ở cấp xã cần tập trung xử lý, nhất là về đất đai, GPMB, đầu tư công, phát triển sản xuất, quản lý đất rừng, thu hút đầu tư… Vì vậy, trong thời gian qua, UBND huyện Thạch Hà và huyện Kỳ Anh đã thường xuyên chỉ đạo, đôn đốc, hướng dẫn các phòng chuyên môn, các xã, thị trấn tập trung soát xét, xây dựng phương án, tổ chức tháo gỡ các vấn đề, vụ việc còn vướng mắc. Việc tháo gỡ vướng mắc được thực hiện theo phương châm: cấp dưới làm việc hết mình, đúng chức trách, đúng quy định; cấp trên giúp định hướng và hỗ trợ tối đa những vấn đề lớn, khó giải quyết.
Ông Nguyễn Quang Linh - Chủ tịch UBND huyện Kỳ Anh cho biết: “Ngoài ban hành các chương trình hành động, công văn, công điện để đôn đốc, nhắc nhở, hướng dẫn các địa phương, chúng tôi đã chỉ đạo các phòng, ngành chuyên môn, lãnh đạo các địa phương bám sát cơ sở để tập trung tháo gỡ các vấn đề còn khó khăn, vướng mắc. Những vấn đề thuộc thẩm quyền thì cố gắng giải quyết dứt điểm, thỏa đáng, đúng quy định; những vấn đề khó, “vướng” cơ chế thì đánh giá rõ tình hình, xây dựng hồ sơ để xin hướng dẫn từ cấp trên hoặc chờ chủ trương xử lý chung của tỉnh. Nhờ vậy, tồn đọng, vướng mắc ở tất cả các lĩnh vực đã được xử lý nhanh hơn, hiệu quả hơn”.
Để ổn định tình hình, các huyện, thị xã, thành phố trong toàn tỉnh đã dốc sức tháo gỡ các vấn đề vướng mắc, tồn đọng, nhất là ở Thạch Hà, huyện Kỳ Anh, TX Kỳ Anh, TP Hà Tĩnh, Nghi Xuân, Hương Khê, Vũ Quang… Dưới sự chỉ đạo của UBND cấp huyện, các phòng chuyên môn đang vào cuộc rất tích cực, trách nhiệm.
Ông Trần Lê - Trưởng phòng NN&MT huyện Vũ Quang thông tin: “Từ tháng 3 đến nay, chúng tôi đã thực hiện đo đạc, kiểm tra hiện trạng, kê khai và xét nguồn gốc 2.973 thửa đất sử dụng trước năm 1980 trên tổng 14.882 thửa chưa được cấp giấy. Khối lượng công việc nhiều nên ngoài việc hỗ trợ các địa phương tổ chức họp dân, rà soát, phân loại, kê khai, xây dựng hồ sơ, chúng tôi cũng làm việc trên 100% công suất để hoạt động này đảm bảo liên tục, thông suốt và không vì sắp xếp bộ máy mà đùn đẩy công việc, né tránh tiếp nhận giải quyết hồ sơ”.
Để góp phần ổn định tình hình trước thời điểm sáp nhập xã, giải thể huyện, các sở, ngành cũng đã vào cuộc quyết liệt, hiệu quả, thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ, đồng thời tham mưu UBND tỉnh trong chỉ đạo, giải quyết các tồn đọng, vướng mắc phức tạp kéo dài. Trong đó, khối lượng công việc phải giải quyết nhiều là các sở: Tài chính, Xây dựng, NN&MT, Nội vụ…
Ông Hồ Đức Đàn - Phó Giám đốc Sở Tài chính cho biết: Ngay sau khi có chủ trương của Trung ương về việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính, chúng tôi đã kịp thời tham mưu UBND tỉnh ban hành các kế hoạch, văn bản chỉ đạo, hướng dẫn tạm dừng thực hiện một số chương trình, dự án đầu tư công, sử dụng kinh phí chi thường xuyên ngân sách Nhà nước và tháo gỡ khó khăn trong việc chuyển tiếp các chương trình, nhiệm vụ, dự án, kế hoạch đầu tư công. Chúng tôi đã tham mưu UBND tỉnh ban hành các văn bản quan trọng như: Kế hoạch số 115/KH-UBND ngày 26/3/2025 về thực hiện các biện pháp xử lý các dự án, công trình tồn đọng dừng thi công, chậm tiến độ và sắp xếp, sử dụng hiệu quả công trình trụ sở, công sở trên địa bàn tỉnh; Văn bản số 1976/UBND-GT1 ngày 4/4/2025 về chỉ đạo xử lý các dự án sử dụng vốn ngân sách Nhà nước do cấp tỉnh quyết định đầu tư còn thiếu sót về hồ sơ, thủ tục, chưa đủ điều kiện quyết toán dự án hoàn thành; Kế hoạch số 204/KH-UBND ngày 28/4/2025 về triển khai một số nội dung liên quan đến lĩnh vực quản lý tài chính, ngân sách nhà nước, các chương trình, nhiệm vụ, dự án, kế hoạch đầu tư công và tài sản công khi tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Để “gỡ khó” cho lĩnh vực đầu tư xây dựng, Chủ tịch UBND tỉnh đã phân công Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Hồng Lĩnh phụ trách chỉ đạo tháo gỡ các dự án thuộc lĩnh vực nông nghiệp; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Báu Hà phụ trách các dự án ở KKT, khu công nghiệp, nhà ở, công thương, thương mại, dịch vụ; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Dương Tất Thắng phụ trách các dự án về văn hóa, du lịch, y tế, giáo dục… Nhờ sự chỉ đạo quyết liệt, vào cuộc đồng bộ nên mới đây, các sở, ngành, địa phương đã xử lý được 70/245 dự án lớn đang có tồn đọng; nhiều vướng mắc của 175 dự án khác cũng đang được tiếp tục tập trung tháo gỡ (trong đó có 59 dự án thuộc thẩm quyền cấp huyện xử lý, 19 dự án thuộc thẩm quyền của Ban Quản lý KKT tỉnh xử lý, 95 dự án thuộc thẩm quyền các sở, ngành cấp tỉnh xử lý, 2 dự án thuộc Tổ công tác 720 (tổ hỗ trợ xử lý các tồn đọng liên quan đến lĩnh vực đầu tư) xử lý.
Với quyết tâm cao, trách nhiệm lớn, các cấp, ngành ở Hà Tĩnh đang kiên trì, nỗ lực, quyết tâm cao trong giải quyết các vấn đề tồn đọng, các vướng mắc phát sinh tại cơ sở để đảm bảo quyền lợi của người dân và doanh nghiệp, hạn chế bức xúc trong dư luận. Đây là bước đi nhất thiết, vô cùng quan trọng, tránh đẩy các bất ổn khi chuyển tiếp mô hình chính quyền địa phương 3 cấp sang 2 cấp từ ngày 1/7, tạo những thuận lợi ban đầu khi vận hành đơn vị hành chính cấp xã mới.
