(Baohatinh.vn) - Từ một phế tích bị “lãng quên” nhiều năm, Đền Cả - Dinh Đô Quan Hoàng Mười ở phường Trung Lương (TX Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh) sau khi được phục dựng đã trở thành điểm du lịch văn hóa hấp dẫn của du khách.
Đền Cả - Dinh Đô Quan Hoàng Mười ở TDP Hầu Đền, phường Trung Lương, TX Hồng Lĩnh còn có tên là Đền Mỏ Hạc hay Mỏ Hạc linh từ.
Theo tư liệu lịch sử thì đền được xây dựng thời nhà Lý. Đền có quy mô kiến trúc đồ sộ, được xây theo lối chữ “Nhất” gồm: Hậu cung (hay còn gọi là cung cấm), nhà thượng điện, trung điện và hạ điện.
Xưa kia, đây là ngôi đền lớn nhất của cả tổng nên được gọi là Đền Cả. Còn tên gọi Dinh Đô Quan Hoàng Mười là gọi theo nhân vật được thờ chính tại đền.
Đền được xây dựng trên vùng đất đắc địa, thuộc vùng đất nơi giao nhau giữa ba con sông (sông Lam, sông La và sông Minh). Vị trí đền được cả 3 dòng sông bồi đắp tạo nên thế đất như hình mỏ hạc. Chính vì vậy, thường được Nhân dân gọi là đền Mỏ Hạc hay Mỏ Hạc linh từ, nghĩa là ngôi đền trên vùng đất linh thiêng.
Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, đền bị xuống cấp nghiêm trọng, trở thành phế tích. Năm 2014, được sự cho phép của Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch Hà Tĩnh, chỉ sau một thời gian ngắn, bằng sự đóng góp công sức của các doanh nghiệp, doanh nhân, các nhà hảo tâm và nhất là bà con nhân dân trên địa bàn nên các hạng mục cơ bản của Đền Cả đã dần được khôi phục.
Cũng như những ngôi đền khác, Đền Cả được Nhân dân phối thờ chung nhiều vị thần. Trong đó có cả thiên thần, nhân thần và nhiên thần. Cụ thể: Ngoài vị thần được thờ chính là ông Hoàng Mười thì đền còn thờ thần Tam Lang, hay bà Lê Thị Ngọc Dung, con gái nuôi của Vua Lê Lợi. Trong ảnh: Điện thờ Quan Hoàng Mười.
...và các vị thần linh
Để tôn vinh những giá trị lịch sử, truyền thống cũng như đáp ứng nguyện vọng của nhân dân phường Trung Lương và thị xã Hồng Lĩnh, ngày 28/8/2017, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã có Quyết định số 2500/QĐ-UBND về việc công nhận di tích Đền Cả là di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh. Hằng năm, chính quyền địa phương và Nhân dân thường tổ chức lễ hội Đền Cả - Dinh Đô Quan Hoàng Mười trong cả tháng 10 âm lịch, chính lễ vào ngày trùng thập (10/10 âm lịch).
Lễ cung rước đệ thập Hoàng Tử Vương Quan do Nhân dân các phường, xã trên địa bàn thị xã Hồng Lĩnh thực hiện.
Năm nay, lễ hội Đền Cả - Dinh Đô Quan Hoàng Mười diễn ra từ ngày 20/11 đến 22/11, tức ngày 8 đến 10/10 âm lịch tại di tích Đền Cả - Dinh Đô Quan Hoàng Mười với các hoạt động như: Liên hoan tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ toàn tỉnh mở rộng; hội thi gói và nấu bánh chưng dâng Thánh; trưng bày gian hàng các sản phẩm OCOP và các sản phẩm tiêu biểu khác của TX Hồng Lĩnh; lễ rước nước (cấp thủy); lễ cung nghinh Đức Hoàng Mười vân du (lễ rước bộ); nghi lễ Nhà nước; lễ tế dân gian và hội nghị quảng bá, kết nối tour, tuyến du lịch.
Ngày 18 tháng Giêng âm lịch hằng năm, xã Sơn Ninh (Hương Sơn, Hà Tĩnh) tổ chức lễ giỗ, tưởng nhớ Tướng công Nguyễn Tuấn Thiện nhằm lan tỏa giá trị di sản ông để lại cho đời sau.
Khi những cánh mai, đào dần phai, mùi trầm hương đã vãn, là lúc tiếng trống mùa lễ hội vang lên trên khắp các vùng quê Hà Tĩnh. Trong sắc xuân mới, các nẻo đường lại rộn rã, náo nức bước chân của người dân tứ xứ về trẩy hội.
Mỗi khi nghe nhạc phẩm “Lá xanh” trong tôi lại rạo rực, bồi hồi. Bài hát là bản tình ca về những người lính dũng cảm, kiên cường trong chiến tranh và trong xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Lễ hội đền Linh Nha (thị trấn Nghèn, Can Lộc, Hà Tĩnh) được tổ chức nhằm góp phần bảo tồn, phát huy những giá trị di sản văn hóa, giáo dục truyền thống yêu nước cho Nhân dân.
Đại lễ được tổ chức tại huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh) hằng năm vào rằm tháng Giêng nhằm tưởng nhớ Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác và cầu cho quốc thái dân an.
Di tích Nhà thờ dòng họ Trần Cưu tại xã Trường Sơn (Đức Thọ - Hà Tĩnh) được xây dựng cách đây hơn 300 năm, là một trong những công trình có giá trị lịch sử văn hoá tiêu biểu.
Lễ dâng hương, lễ rước và tế tại khu di tích Lê Hữu Trác (Hương Sơn, Hà Tĩnh) là hoạt động thuộc khuôn khổ lễ hội Hải Thượng Lãn Ông, nhằm tri ân công lao to lớn của Đại danh y.
Ông sinh năm 1845 (Ất Tỵ). Không chỉ là một vị quan giữ nhiều chức vụ quan trọng trong triều đình, ông còn là một nghệ sĩ lớn giai đoạn thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX.
Tháng Giêng - trong thao thiết gọi mời, hơi ấm từ ngọn gió xuân thức dậy cả đất trời những miền quê Hà Tĩnh, làm thắm tươi những lộc non, chồi biếc, mang theo bao niềm ước vọng về sự thịnh vượng của đất nước, quê hương.
Các hội thi được tổ chức trong chuỗi sự kiện của Lễ hội Hải Thượng Lãn Ông năm 2025 ở huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh) nhằm tạo không khí sôi nổi, đoàn kết trong các tầng lớp nhân dân.
Chị Võ Thị Thu Hiền, 42 tuổi (quê ở Hà Tĩnh, hiện đang sinh sống và làm việc tại Hà Nội) đã giành chiến thắng và trở thành vị “Vua” mới của chương trình “Vua tiếng Việt” mùa 3.
Trải qua hàng trăm năm, nhiều đạo sắc phong của các triều vua và áo, mũ, cân đai phục phẩm lúc sinh thời Đô đài ngự sử Bùi Cầm Hổ sử dụng vẫn được lưu giữ tại đền thờ ở phường Đậu Liêu (TX Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh).
Nhiều địa chỉ đỏ trên địa bàn Hà Tĩnh đã trở thành niềm tự hào, là minh chứng cho sự phát triển của từng giai đoạn lịch sử, của quê hương kể từ 95 năm “đời ta có Đảng”.
Phát huy kết quả trong năm 2024, từ đầu xuân Ất Tỵ 2025, ngành du lịch Hà Tĩnh đã khởi động một cách tích cực, mạnh mẽ bằng nhiều chương trình, hành động thiết thực nhằm thu hút du khách.
Festival “Về miền ví, giặm - Kết nối tinh hoa di sản” được Hà Tĩnh phối hợp tổ chức cuối năm 2024 đã để lại trong lòng các nghệ nhân mọi miền những ấn tượng mạnh mẽ về "bản hòa tấu" di sản văn hóa dân tộc.
Bằng sự nghiên cứu, sáng tạo, nhiều văn nghệ sỹ, chuyên gia nổi tiếng cả nước đã dành nhiều tâm huyết để lan tỏa, nhân lên những giá trị văn hóa, con người Hà Tĩnh tới bạn bè muôn phương.
Điểm chung lớn nhất để Đại danh y Lê Hữu Trác và Đại thi hào Nguyễn Du trở thành danh nhân thế giới chính là tinh thần nhân văn cao cả được thể hiện trong cuộc đời, sự nghiệp của mình.
Sau hơn 30 năm đam mê, kiên nhẫn, miệt mài, nhà nghiên cứu văn hóa Võ Hồng Huy đã để lại một di sản hàng ngàn trang viết về địa chí, lịch sử, văn hóa, con người… của vùng đất Nghệ - Tĩnh.
Đến với Hà Tĩnh vào dịp xuân về, du khách sẽ được hòa mình vào không khí rộn ràng của các lễ hội, được khám phá cảnh sắc và nét độc đáo của văn hóa, con người vùng đất núi Hồng - sông La.
Ngay sau khoảnh khắc giao thừa - trong những phút giây thiêng liêng khi đất trời giao hòa, nhiều người dân Hà Tĩnh đã tới đền chùa để cầu một năm mới Ất Tỵ bình an, hạnh phúc.
Khi những cành đào bật nụ hồng tươi, mai vàng bung hoa rực rỡ và trên phố phường, đường quê tấp nập người đi lại, ấy là khi ngày tết Nguyên đán cận kề.
Khắp các tuyến đường ở khu dân cư nông thôn mới Hòa Thịnh (xã Thiên Lộc, huyện Can Lộc, Hà Tĩnh) đã ngập tràn không khí tết, sự no ấm, bình yên hiện hữu trong từng nếp nhà, ngõ xóm.
Đến với cảnh sắc rực rỡ tại Khu di tích Nguyễn Du (Nghi Xuân, Hà Tĩnh) dịp xuân Ất Tỵ 2025, du khách sẽ được tham gia hội thi viết thư pháp, xem biểu diễn ca trù, trò Kiều, bói Kiều...
Khi những cây mai, cành đào “đua nhau” xuống phố, cũng là lúc người dân Hà Tĩnh trên mọi miền quê chung niềm háo hức chờ đón xuân mới ấm áp, an lành, hạnh phúc cùng niềm tin thắng lợi mới.
Thành Sen (Hà Tĩnh) hân hoan chào đón năm mới với cờ đỏ sao vàng tung bay, muôn hoa khoe sắc thắm, sắc xuân hiện lên trong từng ánh mắt, nụ cười rạng ngời của người dân.
Với người Việt, phong tục Tết cổ truyền không chỉ là “di sản” văn hóa vô giá mà còn là sợi dây kết nối giữa quá khứ, hiện tại, tương lai, giúp mỗi người hiểu hơn về cội nguồn dân tộc.
Xuất phát từ tấm lòng tận tâm vì cộng đồng, bà Trần Thị Tâm (Hương Sơn, Hà Tĩnh) đã tình nguyện gánh trên vai 2 trọng trách: Bí thư Chi bộ kiêm Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ.
