(Baohatinh.vn) - Sách "An Tĩnh cổ lục" của học giả người Pháp thuật lại, đền Chiêu Trưng tại xã Quang Vĩnh (Đức Thọ, Hà Tĩnh) là một trong những ngôi đền đẹp nhất nước An Nam xưa.
Theo các tư liệu lịch sử, cùng với đền Lê Khôi tại núi Long Ngâm (thuộc xã Đỉnh Bàn, TP Hà Tĩnh), đền Chiêu Trưng tại xã Quang Vĩnh (Đức Thọ) được xây dựng nhằm tưởng nhớ công lao to lớn của danh tướng Lê Khôi (? - 1446) sau khi ông qua đời vào giữa thế kỷ 15. Tuy nhiên, vào cuối thế kỷ 18, do tác động của dòng chảy gây lở đất ven bờ Nam sông Lam, ngôi đền bị nhấn chìm xuống dòng sông. Ảnh: Toàn cảnh đền Chiêu Trưng nhìn từ trên cao. Năm 1817, đền Chiêu Trưng được người dân địa phương khôi phục lại tại thôn Vĩnh Phúc, xã Đức Vĩnh nay là Quang Vĩnh (Đức Thọ). Trong cuốn dư địa chí "An Tĩnh cổ lục" - nguyên văn tiếng Pháp là “Le vieux An Tinh” (Ghi chép lại những chuyện xưa ở vùng Nghệ An – Hà Tĩnh của học giả Hippolyte Le Breton, được Tập san “Đô thành hiếu cổ” xuất bản năm 1936 bằng tiếng Pháp, sau này NXB Văn hóa - Thông tin và Trung tâm Văn hóa ngôn ngữ Đông Tây ấn hành năm 2014) ghi rõ: "... theo lời của Nhân dân truyền lại thì đền này là một trong những ngôi đền đẹp nhất nước An Nam... Một vài điều mà tôi có thể kể lại về ngôi đền chính là nhờ cha Théodore Guignard đã quá cố cung cấp cho tôi. Ngài đã được ngắm đền Chiêu Trưng lúc Ngài đặt chân đến Nghệ An năm 1886". Ảnh: Cổng đền Chiêu Trưng được xây dựng lại năm 1817 vẫn còn giữ được gần như nguyên vẹn đến hôm nay. Mặc dù được Nhân dân xây dựng lại vào năm 1817 nhưng trải qua thời gian, chiến tranh nhất là nằm ở vùng ngoài đê sông La nên hàng chục năm về trước đền Chiêu Trưng bị hư hỏng nặng nề, chỉ còn lại cổng tam quan gần nguyên vẹn, các tòa trung điện, hạ điện hư hại... Năm 1986, chính quyền địa phương và người dân xã Đức Vĩnh nay là Quang Vĩnh (Đức Thọ) đã tiến hành bắt tay vào tôn tạo, xây dựng lại ngôi đền. Từ đó đến nay, với nguồn lực kêu gọi xã hội hóa, đền Chiêu Trưng không ngừng được tu bổ, tôn tạo. Hiện, khuôn viên đền có diện tích 3.700m2, công trình kiến trúc theo hình chữ Vương (王) với nhiều hạng mục như: cổng Tam quan, nhà Hạ điện thờ cộng đồng Tứ phủ, nhà Trung điện thờ Tam tòa Thánh mẫu, nhà Thượng điện thờ Đức thánh Chiêu Trưng Đại Vương Lê Khôi... Trong ảnh: Thượng điện, Trung điện và Hạ điện của ngôi đền nhìn từ trên cao.
Nhà hạ điện thờ Tứ phủ.
Nhà Trung điện thờ Tam tòa Thánh Mẫu. Nơi đây thường diễn ra các nghi lễ thực hành di sản Tín ngưỡng Thờ Mẫu Tam Phủ của người Việt vào các dịp: lễ giỗ Chiêu Trưng Đại Vương Lê Khôi vào ngày 5/5 âm lịch, lễ Vu Lan hằng năm...
Nhà Thượng điện thờ Chiêu Trưng Đại Vương Lê Khôi. Tại nhà Thượng điện của đền còn lưu giữ bức tượng, ngai vị của Lê Khôi, những gì còn sót lại sau trận lụt cuốn trôi đền vào thế kỷ 18. Điều này cũng được ghi trong cuốn "An Tĩnh cổ lục" của học giả Hippolyte Le Breton.
Ngoài các hạng mục chính, gần đây đền Ban Quản lý đền Chiêu Trưng còn vận động nguồn xã hội hóa xây dựng được thêm nhiều hạng mục như: cung Địa Tạng Bồ tát, cung Quán Thế Âm bồ tát, miếu cậu lầu cô, nhà soạn lễ, nhiều pho tượng quý...
Với nhiều giá trị lịch sử văn hóa, năm 2010, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã xếp hạng đền Chiêu Trưng là di tích cấp tỉnh. Hằng năm vào các dịp lễ, tết đền Chiêu Trưng thu hút hàng nghìn du khách mọi miền về dâng hương tiền nhân, tham quan và tham gia vào các nghi lễ cầu an, cầu phúc...
Nuôi dưỡng những giá trị nhân văn, tinh thần nhân ái và truyền thống hiếu học trong mỗi thành viên đã giúp gia đình ông Lê Ngọc Thạch (thôn Trung Tâm, xã Toàn Lưu, Hà Tĩnh) trở thành điểm sáng về xây dựng gia đình văn hóa tiêu biểu.
“Quả ngọt” hôm nay trên hành trình xây dựng tỉnh đạt chuẩn NTM ở Hà Tĩnh được kết tinh từ “ý Đảng, lòng dân”, sự chung tay, góp sức của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và Nhân dân.
Tốt nghiệp loại xuất sắc Trường Đại học Ngoại thương, từng giành giải tại hơn 10 cuộc thi từ cấp quốc gia đến quốc tế, Trần Đặng Kim Nguyên (xã Hương Khê, Hà Tĩnh) là minh chứng cho một thế hệ trẻ năng động, đa tài, dám nghĩ khác và chọn lối đi riêng.
Tại đền Khoai Vạc, xã Hương Phố, tỉnh Hà Tĩnh có 2 cây trầm hương cổ thụ đã trên 200 năm tuổi vừa được Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam công nhận là Cây di sản.
Ở làng khoa bảng Đông Thái (xã Đức Thọ), hành trình xây dựng NTM không chỉ là chuyện con đường hay nhà văn hóa mà còn là việc khơi dậy sức dân được vun đắp bởi người bí thư tận tâm.
Về bến Tam Soa, xã Đức Thọ, vào những ngày tháng 9 mùa thu, du khách sẽ có một trải nghiệm ý nghĩa vì đó không chỉ là chuyến đi mà còn là hành trình trở về nguồn cội, với những giá trị giản dị, thiêng liêng.
Thuyết minh viên tại các khu di tích lịch sử, văn hóa là nhịp cầu nối giữa lịch sử và hiện tại, góp phần khơi dậy tình yêu quê hương, đất nước và thêm trân trọng hòa bình.
Trong những năm gần đây, Nhà hát Nghệ thuật truyền thống (NTTT) Hà Tĩnh được đông đảo khán giả trong và ngoài tỉnh ghi nhận bởi các chương trình nghệ thuật để lại nhiều dấu ấn. Góp phần làm nên những thành công ấy, có sự đóng góp lớn của nhạc sỹ Trần Quốc Dũng - Trưởng phòng Nghệ thuật biểu diễn.
Đó là chia sẻ đầy tâm huyết của bà Trần Thị Yên, một tấm gương về sự cống hiến thầm lặng. Với vai trò Bí thư Chi bộ tổ dân phố 17 (phường Hà Huy Tập, Hà Tĩnh), bà đã chứng minh rằng, uy tín của người lãnh đạo không nằm ở chức danh, mà ở sự thấu hiểu và gắn bó với bà con.
Tại nhiều làng quê Hà Tĩnh, rằm tháng Bảy không chỉ là một ngày lễ trọng kế tục từ văn hóa truyền thống ngàn đời của ông cha, mà còn là dịp mỗi người trở về với nguồn cội, sum họp anh em, họ hàng.
Đối với bà Trần Thị Cương (xã Phúc Trạch, tỉnh Hà Tĩnh), lễ duyệt binh và diễu hành ngày 2/9/1975, được tham dự buổi lễ luôn là vinh dự đặc biệt, để lại niềm tự hào khó phai trong suốt cuộc đời.
80 năm đã đi qua kể từ mùa thu Cách mạng Tháng 8 năm 1945, nhưng với mỗi thế hệ người dân Hà Tĩnh, Tết Độc lập luôn là mạch nguồn thiêng liêng, nuôi dưỡng lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc và khát vọng dựng xây non sông.
Trong những ngày thu lịch sử, về với Nghĩa trang Liệt sỹ núi Nài (phường Thành Sen, tỉnh Hà Tĩnh), nơi an nghỉ của hàng nghìn anh hùng liệt sỹ, lòng người như lắng lại trong niềm thành kính, biết ơn.
“Khi tôi lớn lên đất nước đã có rồi” và những mùa thu cách mạng, những câu chuyện chiến đấu bảo vệ non sông cứ dần hiện lên qua lời bà kể, đặc biệt là qua những di tích lịch sử.
Cuộc thi "Giọng hát hay các ca khúc về Hà Tĩnh" đã tạo dựng một sân chơi lành mạnh, quảng bá sâu rộng các ca khúc về Hà Tĩnh, góp phần khởi dậy tình yêu quê hương, đất nước, lan tỏa hình ảnh tỉnh nhà tới bạn bè muôn phương.
Dù vừa khai trương ngày thứ 2 nhưng gian hàng của Hà Tĩnh trong khuôn khổ Triển lãm 80 năm thành tựu đất nước tại Hà Nội đã đón rất đông người dân đến tham quan, tìm hiểu.
Với tư tưởng tiến bộ, vị danh nhân quê Hà Tĩnh đã phân tích cho Vua Bảo Đại - vị hoàng đế cuối cùng của chế độ quân chủ trong lịch sử Việt Nam hiểu rõ thắng lợi tất yếu của Việt Minh, tích cực vận động Vua Bảo Đại thoái vị và đã giúp Vua soạn thảo chiếu thoái vị.
Với 5 bảo vật quốc gia và hàng ngàn hiện vật, cổ vật, tư liệu giá trị về quê hương núi Hồng - sông La đang được lưu giữ là minh chứng cho những nỗ lực của Bảo tàng Hà Tĩnh trong sưu tầm, bảo quản ký ức quê hương.
Lấy chất liệu từ vùng đất, văn hóa, con người Hà Tĩnh, những tác phẩm âm nhạc mang giai điệu ngọt ngào, sâu lắng, khơi gợi những cảm xúc đặc biệt trong lòng người nghe.
Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy lâm thời đầu tiên của Hà Tĩnh là người cộng sản kiên trung, có nhiều đóng góp to lớn cho sự nghiệp đấu tranh cách mạng. Cuộc đời và sự nghiệp của đồng chí là tấm gương sáng ngời, để lại nhiều bài học quý báu cho đội ngũ cán bộ, đảng viên hôm nay và các thế hệ mai sau.
Là một vùng đất không rộng lớn, song đến nay, Hà Tĩnh đã có 5 di sản và 2 danh nhân được UNESCO vinh danh. Thành quả ấy là niềm tự hào của mỗi người dân và phản ánh hành trình bền bỉ, đầy tâm huyết của những người làm văn hóa.
Sắp bước vào tuổi 100, cụ bà Ngô Thị Thu ở thị trấn Nghèn cũ (nay là xã Can Lộc, Hà Tĩnh) vẫn nhớ như in khoảnh khắc lịch sử tháng Tám năm 1945 – khi bà đọc lời hiệu triệu khởi nghĩa, giành chính quyền về tay Nhân dân.
Ngày nay nhiều nghề truyền thống đang dần mai một. Thế nhưng giữa lòng Thành Sen, tỉnh Hà Tĩnh vẫn có những con người bền bỉ giữ gìn nghề may áo dài truyền thống.
Hình ảnh về huyền thoại "Đặc công rừng Sác" - Anh hùng LLVT, liệt sỹ Trần Văn Dần, người con quê xã Đan Hải, tỉnh Hà Tĩnh đã được phục dựng nhờ các tài liệu lưu trữ tại Đại học Texas Tech - Hoa Kỳ.
Tại chương trình “Cùng Việt Nam tiến bước”, hàng nghìn cán bộ, chiến sỹ lực lượng vũ trang cùng người dân Hà Tĩnh đồng loạt sải bước với mục tiêu lan tỏa thông điệp “1 tỷ bước chân tiến vào kỷ nguyên mới”.