Vụ xuân 2025, bà Phan Thị Thủy (thôn Vân Cửu, Xuân Lộc, Can Lộc) gieo cấy hơn 1,5 mẫu lúa. Hiện nay, bà Thủy đang dồn sức triển khai tỉa dặm, đảm bảo mật độ theo khuyến cáo của ngành chuyên môn, chuẩn bị tiến hành bón thúc đợt 1 để cây lúa phát triển, đẻ nhánh.
“Kỳ xuống giống các trà lúa chủ lực gặp đúng đợt rét đậm, rét hại, có sương muối nhiều nên tỷ lệ hạt nảy mầm không được cao. Vì thế, tranh thủ thời tiết nắng ấm, nguồn nước thủy lợi dồi dào, tôi phấn đấu hoàn thành tỉa dặm trong 5 - 7 ngày tới”, bà Thủy chia sẻ.
Cùng với xã Khánh Vĩnh Yên, bà con các xã, thị trấn khác của huyện Can Lộc cũng đang tăng tốc tiến hành tỉa dặm, bón thúc đợt 1 trên diện tích hơn 9.100 ha lúa các loại. Để tạo điều kiện thuận lợi cho bà con tiến hành tỉa dặm kết hợp với bón thúc lúa xuân đợt 1, huyện đã phối hợp với công ty thủy lợi và chỉ đạo các xã, thị trấn vận hành trạm bơm, điều tiết nguồn nước thủy lợi và hệ thống kênh mương phù hợp. Đồng thời, chỉ đạo các địa phương bám sát tình hình sản xuất tại cơ sở, đôn đốc bà con nông dân ra đồng chăm sóc lúa xuân.
Nhờ chú trọng bám lịch thời vụ, chủ động trong gieo cấy, thời điểm này, hơn 6.300 ha lúa của huyện Đức Thọ đang phát triển tốt. Trên các cánh đồng tập trung của xã Lâm Trung Thủy, bà con nông dân ra đồng tỉa dặm lại những diện tích lúa gieo sạ không đều hoặc do chuột, ốc bươu vàng cắn phá; làm cỏ, dẫn nước vào chân ruộng để bón thúc các loại phân bón đợt 1 giúp cây lúa nhanh phục hồi, đẻ nhánh khỏe, tập trung.
Chị Phan Thị Châu (thôn Trung Thành, xã Lâm Trung Thủy, Đức Thọ) cho biết: “Đến nay, các diện tích lúa gieo cấy sớm đã được hơn 1 tháng, đang bước vào giai đoạn phát triển bộ rễ, đẻ nhánh. Các đợt rét đậm, rét hại kéo dài trong tháng 1/2025 đã ảnh hướng lớn đến quá trình sinh trưởng của cây lúa nên tôi càng cần phải tập trung chăm sóc. Gia đình đã chủ động mua thêm giống để bắc mạ ở góc ruộng, phục vụ cho quá trình tỉa dặm”.
Cách đó không xa, anh Trần Văn Nam (thôn Trung Thành, xã Lâm Trung Thủy, Đức Thọ) đang bổ sung phân chuồng ủ hoai để kích thích cây đẻ nhánh và sẽ kết hợp tỉa dặm, giữ mực nước ổn định từ 3 - 5cm để lúa phát triển được thuận lợi trong những ngày tới. Anh Nam chia sẻ: “Năm nay, thời tiết có nhiều đợt lạnh kéo dài nên bà con nông dân khá lo lắng, thường xuyên bám đồng để theo dõi các giai đoạn phát triển của cây”.
Theo thông tin từ Phòng NN&PTNT huyện Đức Thọ, vụ xuân 2025, huyện cơ cấu 7 giống chủ lực gồm: Nếp 98, Bắc Thịnh, Hà Phát 3, HaNa 7, Hương Bình, Thái Xuyên 111, VNR20 và giống đặc thù DT39 Quế Lâm sản xuất hữu cơ theo quy trình và liên kết theo chuỗi với doanh nghiệp Quế Lâm.
Vụ xuân là vụ chính nên để đảm bảo thắng lợi về năng suất và sản lượng lúa, ngay từ đầu vụ, huyện đã ban hành công văn chỉ đạo các địa phương thực hiện các biện pháp kỹ thuật theo khuyến cáo của ngành chuyên môn. Đồng thời, chủ động hướng dẫn bà con nông dân đối với vùng gieo thẳng phải gieo tăng 5 - 10% mạ dự phòng góc ruộng có phủ nilon để dặm và chuẩn bị thóc giống ngắn ngày dự phòng khi rét đậm, rét hại hoặc ngập úng cục bộ gây chết lúa.
Trên những cánh đồng của các huyện Thạch Hà, Hương Sơn, Kỳ Anh, Cẩm Xuyên, TP Hà Tĩnh… không khí sản xuất đầu năm mới cũng không kém phần nhộn nhịp. Bên cạnh việc tập trung tỉa, dặm lúa, bà con nông dân còn kiểm tra tình hình sâu bệnh gây hại.
Ông Phan Văn Hạnh (thôn Kim Sơn, xã Lưu Vĩnh Sơn, Thạch Hà) cho biết: “Đợt này, một số chân ruộng đã bắt đầu xuất hiện mật độ khá cao bọ trĩ gây hại, làm cho đầu lá lúa quăn lại, héo rũ và chuyển sang màu vàng nên tôi phải tiến hành phun phòng trừ sớm, giữ nước không để ruộng khô, có thể cho nước vào cho ngập cây lúa 1 - 2 ngày rồi tháo bớt ra”.
Ông Nguyễn Tống Phong - Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh cho biết: “Theo dự báo của Đài Khí tượng thủy văn Hà Tĩnh, thời tiết trong tiết Lập Xuân - Vũ Thủy duy trì hình thái âm u, ẩm độ cao, thuận lợi cho các loại cây trồng sinh trưởng, phát triển. Vì thế, các địa phương, bà con nông dân cần chú trọng điều tiết nước, tiến hành dặm tỉa đảm bảo mật độ hợp lý, đặc biệt với diện tích lúa gieo thẳng; bón thúc đẻ nhánh, bón sớm, bón tập trung cho lúa sinh trưởng, phát triển tốt. Đối với số diện tích mạ đang phủ nilon, cần tháo dỡ nilon để luyện mạ trước khi cấy, tiến hành cấy khi mạ đạt 2 - 3 lá trở lên, đảm bảo khung lịch thời vụ.
Ngoài ra, đây cũng là giai đoạn thuận lợi để các loại sâu bệnh phát sinh, gây hại; cần tập trung kiểm tra đồng ruộng, phát hiện sớm và tiến hành phòng trừ kịp thời, đặc biệt là chú trọng theo dõi và phòng trừ bọ trĩ, bệnh đạo ôn, ruồi đục nõn... trên cây lúa. Đối với những diện tích đã xuất hiện bệnh và có nguy cơ nhiễm bệnh ngừng bón đạm, không phun các loại phân bón qua lá có chứa đạm. Phun thuốc khi trời tạnh ráo, phun ướt đều bộ lá, sau khi phun thuốc 5-7 ngày, kiểm tra nếu thấy vết bệnh cấp tính xuất hiện thì tiến hành xử lý thuốc lần 2; sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đảm bảo theo nguyên tắc 4 đúng và hướng dẫn của nhà sản xuất trên bao bì”.