Hướng tới kỷ niệm 70 năm ngày toàn quốc kháng chiến 19/12 (1946-2016)
Đầu năm 1947, sau khi chiếm lại Na-pê và nhiều vị trí khác ở trung Lào, thực dân Pháp thường xuyên tổ chức lực lượng thăm dò vùng biên giới Hà Tĩnh, hòng tìm cách mở rộng chiến tranh xuống vùng tự do của ta. Ngày 1/2/1947, 2 tên lính Pháp đột nhập vào xã Vũ Quang (Hương Khê) đã bị dân quân địa phương kịp thời phát hiện, bắt giữ. Tiếp đó, ngày 11/2/1947, một đại đội lính Pháp được trang bị vũ khí đầy đủ từ Lào xâm nhập vào xã Vũ Quang, đội du kích thường trực Hương Khê đã kịp thời tổ chức lực lượng, nổ súng chiến đấu. Bị đánh bất ngờ, không kịp đối phó, tên chỉ huy và một số binh lính bị tiêu diệt ngay từ những loạt đạn đầu, khiến số còn lại hoảng sợ, tháo chạy sang Lào.
Bộ CHQS tỉnh Hà Tĩnh tổ chức diễn tập chỉ huy cơ quan một bên hai cấp trên bản đồ và thực địa.
Nhận rõ âm mưu của thực dân Pháp, Bộ CHQS Hà Tĩnh cùng với chính quyền các cấp trực tiếp giúp đỡ các địa phương chuẩn bị chiến đấu. Lực lượng phòng thủ của 2 huyện Hương Sơn và Hương Khê được tăng cường; các đội du kích thường xuyên thường trực sẵn sàng đánh địch, quyết bảo vệ an toàn sườn núi phía Tây của tỉnh.
Nhằm hạn chế hành động lấn chiếm của địch xuống vùng tự do, tiêu diệt một phần sinh lực địch, tỉnh ta đã tích cực chuẩn bị, chủ động tấn công ngay tại sào huyệt của chúng. Theo đó, ngày 21/2/1947, một đơn vị bộ đội tỉnh được lệnh phối hợp với dân quân huyện Hương Sơn, mở đợt tấn công vào đồn Na-pê. Bị quân ta bí mật tập kích, nổ súng bất ngờ, binh lính địch ở trong đồn lúng túng, không kịp chống cự. Ngay trong giờ chiến đấu đầu tiên, quân ta đã tiêu diệt hơn 60 tên địch, phá sập một số nhà cửa, trại lính. Rạng sáng, bộ đội ta rút lui để bảo toàn lực lượng.
Trận tập kích vào đồn
Na-pê thắng lợi có ý nghĩa rất quan trọng, không chỉ làm cho bọn địch ở đồn Na-pê hoảng sợ mà các cứ điểm khác của Pháp trên đất Lào cũng hết sức hoang mang. Điều này khẳng định đường lối đúng đắn của tỉnh ta trong việc ngăn chặn địch đổ bộ, làm thất bại mọi âm mưu mở rộng chiến tranh của địch ở vùng biên giới tỉnh ta.
Tiếp tục thực hiện phương án chủ động tấn công địch, ngày 20/5/1947, đội du kích thường trực huyện Đức Thọ được một đơn vị Vệ quốc đoàn giúp đỡ đã mở đợt tấn công lần thứ hai vào đồn Na-pê. Du kích và bộ đội ta nhanh chóng triển khai lực lượng, bao vây đồn, giành thế chủ động, tấn công dữ dội. Trong trận này, một lần nữa bọn địch không kịp trở tay, bị tiêu diệt hơn 50 tên, quân ta đốt cháy nhà kho và rút lui an toàn. Sau đợt tấn công này, nhiều vị trí của địch đóng dọc biên giới đã phải lo cố thủ. Những cuộc hành quân lấn chiếm của chúng thưa dần.
Những chiến thắng liên tiếp trên mặt trận Na-pê đã cổ vũ quân và dân ta hăng hái tiến lên diệt địch. Nhiều lần thực dân Pháp đóng ở Trung Lào tổ chức lực lượng thăm dò, uy hiếp vùng biên giới tỉnh ta, nhưng âm mưu của chúng đều bị quân và dân ta đánh bại hoàn toàn. Khu vực biên giới Hà Tĩnh được bảo vệ vững chắc; các huyện Hương Sơn, Hương Khê trở thành những vùng căn cứ an toàn.
Nhờ được phòng thủ tích cực, suốt những năm kháng chiến, nhất là những thời điểm địch ồ ạt, điên cuồng tấn công khắp nơi, nhưng địa bàn Hà Tĩnh vẫn được giữ vững, giặc Pháp chưa một lần đứng chân trên mảnh đất anh hùng này quá 24 tiếng đồng hồ trong suốt cuộc kháng chiến. Hà Tĩnh trở thành một mặt trận phòng thủ ở phía Nam của vùng tự do Thanh - Nghệ - Tĩnh, đồng thời là nơi góp sức cùng đồng bào cả nước chống quân xâm lược, đưa cuộc kháng chiến chống Pháp đi đến thắng lợi hoàn toàn.
