Độc đáo nghĩa địa cá Ông ở Hà Tĩnh

(Baohatinh.vn) - Miếu thờ Đức Ngư Ông ở thôn Phúc Hải, xã Cẩm Nhượng, Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh) có hàng trăm ngôi mộ cá. Gặp cá Ông lụy (chết) trong những lần đi biển hoặc dạt vào bờ đều được ngư dân chôn cất bằng nghi lễ tôn kính nhất…

Độc đáo nghĩa địa cá Ông ở Hà Tĩnh

Miếu thờ Đức Ngư Ông ở thôn Phúc Hải, xã Cẩm Nhượng, Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh) - nơi có nghĩa địa cá Ông với hàng trăm ngôi mộ

Ông Nguyễn Hữu Phương - Trưởng ban lễ nghi đền, miếu xã Cẩm Nhượng cho biết: Tục thờ cúng cá Ông tương truyền được biết đến từ thời Nguyễn với các câu chuyện liên quan tới việc cá Ông cứu mạng Vua Gia Long Nguyễn Ánh khi chạy trốn quân Tây Sơn. Khi thắng trận, Vua Gia Long đã phong tặng cá Ông là Nam Hải Đại tướng quân và cho lập lăng miếu thờ cúng, sắc phong.

Độc đáo nghĩa địa cá Ông ở Hà Tĩnh

Miếu thờ Đức Ngư Ông được xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh năm 2013

Theo ông Phương thì ngày xưa, thuyền nhỏ nên với ngư dân xã Cẩm Nhượng ra khơi gặp lốc tố mịt mù, hiểm nguy là điều khó tránh khỏi, nhưng với niềm tin vào sự giúp đỡ của cá Ông nên ngư dân yên tâm dong thuyền đi đánh bắt thủy hải sản.

Độc đáo nghĩa địa cá Ông ở Hà Tĩnh

Ông Nguyễn Hữu Phương - Trưởng ban lễ nghi đền, miếu xã Cẩm Nhượng thường xuyên đến chăm sóc miếu thờ Đức Ngư Ông

Cá Ông được ngư dân xem là vị thần bảo trợ tinh thần cho các ngư dân. Nhiều câu chuyện cá Ông cứu người được ngư dân lưu giữ, truyền tai nhau mang màu sắc ly kỳ, huyền bí...

Ví như giữa lúc giông tố mù trời, chính loài cá Ông thường xuất hiện để đưa ngư dân cũng như thuyền bè vào bờ an toàn. Ở xã Cẩm Nhượng, miếu thờ Đức Ngư Ông được người dân lập cách đây gần 300 năm.

Độc đáo nghĩa địa cá Ông ở Hà Tĩnh

Chiếc kiệu rước có tuổi đời hàng trăm năm vẫn được người dân xã Cẩm Nhượng lưu giữ

Bao đời nay, mỗi khi gặp xác cá Ông trên biển hoặc xác cá Ông dạt vào bờ, ngư dân xã Cẩm Nhượng đều tổ chức chôn cất cẩn thận.

Theo phong tục, người chủ tàu, thuyền phát hiện Ông “lụy” được coi là người con trai cả của Ông. Dù đang đánh bắt ở đâu, khi phát hiện Ông “lụy”, ngư dân cũng phải tìm cách đưa Ông vào bờ để làm đám tang.

Độc đáo nghĩa địa cá Ông ở Hà Tĩnh

Hai Ông “lụy” bờ được ngư dân phát hiện và làm lễ mai táng vào đầu năm 2019

Khi đưa xác Ông vào bờ, chủ tàu, thuyền phải báo cho Ban quản lý miếu thờ Đức Ngư Ông và chính quyền địa phương để làm các thủ tục mai táng.

Khi đưa Ông vào bờ, việc đầu tiên là tắm rửa cho Ông sạch sẽ bằng rượu, quấn vải đỏ rồi đặt Ông lên bàn trong miếu thờ để làm lễ. Các nghi lễ mai táng Ông được Ban Quản lý miếu thờ Đức Ngư Ông và chủ tàu, thuyền thực hiện như chôn cất một con người.

Khoảng 3 năm sau khi chôn, chủ tàu, thuyền sẽ làm lễ cải táng cho Ông, lúc này mới mãn tang.

Độc đáo nghĩa địa cá Ông ở Hà Tĩnh

Khu mộ cá Ông sau khi cải táng được quy tập

Ông Phương cho biết: Sau khi mai táng Đức Ông, người chủ tàu, thuyền phải chịu tang Ông, làm các nghi thức cúng cùng 3, 49, 100 ngày, giỗ đầu…

Lễ cúng cá Ông cũng đơn giản hơn, người dân làm bình thường như cúng người thân trong nhà.

Độc đáo nghĩa địa cá Ông ở Hà Tĩnh

Khu nghĩa trang cá Ông là nơi ngư dân thường xuyên tới thắp hương trước khi đi biển

Ngoài ra, vào những ngày rằm, mùng 1 âm lịch hàng tháng, chủ tàu, thuyền đều ra mộ và mang theo lễ vật là rượu, trầu cau, hoa, trái cây, nhang dâng lên Ông, mong Ông phù hộ sức khỏe, bình an.

Độc đáo nghĩa địa cá Ông ở Hà Tĩnh

Trên mỗi ngôi mộ đều được gắn bia ghi ngày mất của Đức Ông

Ông Phương bảo, miếu thờ Đức Ngư Ông Cẩm Nhượng là nơi có số lượng Ông tìm về “lụy” nhiều nhất ở dọc bãi ngang Hà Tĩnh. Ngư dân miền biển cho rằng, chuyện cá Ông dạt vào bờ là một điềm lành cho làng biển. Đặc biệt, vài năm trở lại đây, có năm cả chục Ông “lụy” bờ.

“Tuy nhiên, nguyên nhân khiến Ông “lụy” bờ nhiều một phần do ngư dân sử dụng một số phương tiện, ngư cụ có tính hủy diệt”, ông Phương chia sẻ.

Hằng năm, cứ vào 8/4 âm lịch, xã Cẩm Nhượng tổ chức lễ cầu ngư; ngày 12/8 và 25/10 âm lịch là ngày kỵ Đức Ngư Ông.

Độc đáo nghĩa địa cá Ông ở Hà Tĩnh

Lễ hội cầu Ngư của ngư dân Cẩm Nhượng

Từ một sinh vật khổng lồ sống dưới biển khơi, cá voi được huyền thoại hóa qua chuyện cứu người gặp nạn trên biển và trở thành vật linh thiêng đối với người đi biển ở Cẩm Nhượng.

Việc thờ cá Ông đối với ngư dân là trách nhiệm và bổn phận và cũng là một cách đền ơn đáp nghĩa theo luật nhân quả.

Chủ đề Đất và người Hà Tĩnh

Đọc thêm

Võ Quận công Nguyễn Phi Sài và những di sản để lại

Võ Quận công Nguyễn Phi Sài và những di sản để lại

Nguyễn Phi Sài là một nhân vật lịch sử có nhiều công lao, đóng góp dưới thời Lê Trung Hưng và từng giữ nhiều chức vụ quan trọng trong triều, ngoài trấn. Hiện nay, dòng họ Nguyễn Phi ở xã Thạch Long (Thạch Hà, Hà Tĩnh) vẫn còn lưu giữ nhiều di sản quý mà ông để lại.
Một vùng duyên hải Kỳ Anh

Một vùng duyên hải Kỳ Anh

Bằng thủ pháp nghệ thuật điểm xuyết chấm phá, đấng tạo hóa điểm thêm lên miền duyên hải Kỳ Anh (Hà Tĩnh) những điểm nhấn thẩm mỹ say đắm lòng người...
Du lịch Hà Tĩnh hành trình mới nhiều kỳ vọng

Du lịch Hà Tĩnh hành trình mới nhiều kỳ vọng

Khơi dậy mạnh mẽ tiềm năng, thế mạnh, ngành Du lịch Hà Tĩnh đang triển khai 3 mũi chiến lược là du lịch văn hóa tâm linh, du lịch nông thôn và du lịch biển với những chuyển động mới nhiều hứa hẹn.
Tiên Điền - từ mảnh đất văn hóa đến đô thị văn minh

Tiên Điền - từ mảnh đất văn hóa đến đô thị văn minh

Thị trấn Tiên Điền - vùng đất giàu truyền thống văn hóa, lịch sử đang rạng rỡ trong những kết quả của hành trình xây dựng đô thị văn minh, phát triển xứng tầm là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa của huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh).
Trẩy hội ngày xuân

Trẩy hội ngày xuân

Khi những cánh mai, đào dần phai, mùi trầm hương đã vãn, là lúc tiếng trống mùa lễ hội vang lên trên khắp các vùng quê Hà Tĩnh. Trong sắc xuân mới, các nẻo đường lại rộn rã, náo nức bước chân của người dân tứ xứ về trẩy hội.
“Anh trai làng có đi chiến dịch mùa xuân...”

“Anh trai làng có đi chiến dịch mùa xuân...”

Mỗi khi nghe nhạc phẩm “Lá xanh” trong tôi lại rạo rực, bồi hồi. Bài hát là bản tình ca về những người lính dũng cảm, kiên cường trong chiến tranh và trong xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Nhiều hoạt động tại lễ hội đền Linh Nha

Nhiều hoạt động tại lễ hội đền Linh Nha

Lễ hội đền Linh Nha (thị trấn Nghèn, Can Lộc, Hà Tĩnh) được tổ chức nhằm góp phần bảo tồn, phát huy những giá trị di sản văn hóa, giáo dục truyền thống yêu nước cho Nhân dân.
Đi trong mùa lộc biếc

Đi trong mùa lộc biếc

Tháng Giêng - trong thao thiết gọi mời, hơi ấm từ ngọn gió xuân thức dậy cả đất trời những miền quê Hà Tĩnh, làm thắm tươi những lộc non, chồi biếc, mang theo bao niềm ước vọng về sự thịnh vượng của đất nước, quê hương.