Hà Tĩnh in dấu chân Người

(Baohatinh.vn) - Trước khi vượt trùng dương bôn ba khắp năm châu, bốn biển tìm đường cứu nước, Bác Hồ kính yêu đã đặt chân đến nhiều nơi trên đất nước Việt Nam. Hà Tĩnh là một trong những vùng đất đã từng lưu dấu hình ảnh của Người lúc thuở thiếu thời.

76d5163654t929l3-anh-2.jpg
Bác Hồ cùng đoàn cán bộ Trung ương trong chuyến thăm Hà Tĩnh vào ngày 15/6/1957. Ảnh: Tư liệu.

Xứ Du Đồng, vùng thượng Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh là một trong những nơi từng gắn bó kỷ niệm của Bác Hồ thời niên thiếu. Trước Cách mạng tháng Tám năm 1945, xứ Du Đồng bao gồm các xã Du Đồng và Chính Trung, thuộc tổng Du Đồng (nay là xã Đức Đồng) huyện Đức Thọ.

Năm Tân Sửu đời vua Thành Thái thứ 13 (1901), tại khoa thi Hội, thân phụ Bác Hồ là ông Nguyễn Sinh Sắc đậu Phó bảng. Do đỗ đạt cao nên cụ Nguyễn Sinh Sắc được làng Kim Liên cấp đất và dựng cho một ngôi nhà. Mặc dù sống ở Kim Liên, Nam Đàn nhưng Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc thường đến nhiều nơi dạy học.

Cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc đã từng có thời gian dạy học ở vùng quê Võ Liệt, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An và sau đó sang xứ Du Đồng, Đức Thọ, Hà Tĩnh dạy học tại nhà ông Nguyễn Bá Úy(1).

Theo lời kể lại của bà Nguyễn Thị Minh Nguyệt (cháu nội) thì ông Nguyễn Bá Úy giỏi chữ Hán. Nhà giàu, lại có tinh thần yêu nước thương nòi nên khi chí sỹ yêu nước Phan Đình Phùng dựng cờ khởi nghĩa, vùng lên đánh đuổi thực dân Pháp, ông Nguyễn Bá Úy đã đóng góp nhiều lương lực để góp phần nuôi quân đánh giặc.

76d5163707t1134l8-anh2.jpg
Bác Hồ nói chuyện với cán bộ, Nhân dân Hà Tĩnh trong chuyến thăm vào ngày 15/6/1957. Ảnh: Tư liệu.

Ông Úy có hai người vợ. Bà vợ cả họ Lê, con nhà gia thế, từ bé đã được theo đòi bút nghiên nên giỏi về Hán học, rất ngưỡng mộ và tôn trọng các nhà khoa bảng. Bà vợ thứ chỉ sinh được một đứa con gái. Bà vợ cả có 3 người con - hai gái, một trai. Người con trai của ông Nguyễn Bá Úy là Nguyễn Bá Tân (tức là cha bà Nguyễn Thị Minh Nguyệt). Khi người cha là ông Nguyễn Bá Úy mất thì người con Nguyễn Bá Tân còn trong bụng mẹ. Sau khi ông Úy mất, hai bà vợ một lòng ở vậy thờ chồng, nuôi các con ăn học, khôn lớn, trưởng thành.

Khi Nguyễn Bá Tân khoảng 12 tuổi thì bà vợ cả của ông Úy mời cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc đến dạy học tại nhà. Khi đến Du Đồng, cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc đã đem theo hai người con trai là Nguyễn Sinh Khiêm và Nguyễn Sinh Cung (tên Bác Hồ lúc nhỏ) cùng đến học. Lớp học có nhiều học trò, trong đó có Nguyễn Sinh Khiêm, Nguyễn Sinh Cung và Nguyễn Bá Tân. Tình bạn giữa ba người rất gắn bó, nồng thắm.

Bà nội của bà Nguyệt lúc đó có nhiều nhà nên dành một ngôi nhà lớn để cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc ở và làm nơi dạy học. Ngôi nhà đó ở thôn Hạ, xã Chính Trung, tổng Du Đồng, phủ Đức Thọ, gần đường xe lửa, cách ga Phụng Công hồi đó chừng 1km.

Trong thời gian dạy học, cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc thường tổ chức bình thơ, thu hút đông học trò và nhiều người đến dự. Ngoài thời gian học tập, Nguyễn Sinh Cung thường theo thân phụ đến các vùng ở Hà Tĩnh thăm quê các nhân sỹ yêu nước, như Phan Đình Phùng ở làng Đông Thái, Lê Ninh ở làng Trung Lễ, hoặc đến các di tích lịch sử - văn hóa như Miếu thờ La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp, Song Trạng nguyên từ thờ Sử Hy Nhan và Sử Đức Huy, thăm Thành Lục Niên…

127d1135806t21750l0-2535.jpg
Một góc nông thôn mới Cẩm Xuyên hôm nay

Thời gian thấm thoắt thoi đưa. Sau gần một năm dạy học ở xứ Du Đồng, cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc được triều đình Huế gọi vào làm quan. Hai cậu con trai là Nguyễn Sinh Khiêm và Nguyễn Sinh Cung cùng lên đường vào Huế với cha. Từ đây, cơ duyên lại thêm một lần, Nguyễn Sinh Cung trở lại mảnh đất Hà Tĩnh. Đó là xứ Kẻ Trầu (nay là thôn Xuân Lâu) xã Cẩm Thạch, huyện Cẩm Xuyên. Tuy thời gian không dài nhưng đây lại là một kỷ niệm khó quên đối với Bác Hồ lúc sinh thời.

Xứ Kẻ Trầu đầu thế kỷ XX có cụ Ban (tên thật là Trần Hữu Đoài) con trai đầu của Can Liên, một nhà nho ham học hỏi, hiếu khách và thích giao du, kết thân với các nhà nho tân sỹ đương thời. Có lần cụ Ban theo cụ Võ Phương Trứ vào Huế. Trong thời gian ở Huế, cụ Ban đi lại thân thiết với gia đình cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc. Năm 1908, phong trào chống thuế nổi lên ở nhiều nơi, cụ Võ Phương Trứ và cụ Ban đều tích cực tham gia.

Nhưng rồi, thực dân Pháp ra sức khủng bố, chúng làm cho phong trào chống thuế ở Trung Kỳ tan vỡ. Do tích cực tham gia phong trào chống thuế nên cụ Võ Phương Trứ bị bắt giam, còn cụ Ban may mắn trốn thoát rồi tìm đường trốn về Hà Tĩnh. Sau này, cụ Ban kể lại, khi trốn về, ông đi cùng Bác Hồ - lúc đó đã mang tên Nguyễn Tất Thành. Khi về đến địa phận Kỳ Anh (bao gồm cả huyện Kỳ Anh và thị xã Kỳ Anh ngày nay) thì hai người gặp lính đuổi bắt.

Do đêm tối nên hai người may mắn trốn thoát và rồi về đến nhà cụ Ban ở xứ Kẻ Trầu, ngày nay thuộc xã Cẩm Thạch, huyện Cẩm Xuyên, một vùng quê giàu truyền thống yêu nước và cách mạng. Tại đây, Nguyễn Tất Thành đã ở lại nhà cụ Ban mấy ngày. Trong thời gian ở Kẻ Trầu, hai người thường ra giếng Nhà Leo tắm rồi mắc võng nằm. Mấy ngày sau, cụ Ban và người em trai đã tìm cách đưa Nguyễn Tất Thành đi theo đường tắt về quê Nam Đàn, Nghệ An an toàn.

adji-0126-copy-1359.jpg
Khu lưu niệm Bác Hồ về thăm Hà Tĩnh hiện nay là địa chỉ đỏ, nơi cán bộ, Nhân dân thường xuyên đến tham quan, báo công dâng Bác.

Thời gian từ đó đến hàng chục năm sau, một vinh dự đặc biệt cho cán bộ và Nhân dân Hà Tĩnh là ngày 15/6/1957, được Bác Hồ về thăm. Người đã nói chuyện với Hội nghị cán bộ Mặt trận Tổ quốc tỉnh và với Hội nghị cán bộ toàn tỉnh. Gần bảy thập kỷ đã đi qua, giọng nói trìu mến, thân thương của Người vẫn còn vang vọng, thấm vào mỗi con tim. Khắc ghi lời Bác kính yêu, Đảng bộ và Nhân dân Hà Tĩnh đoàn kết một lòng, ra sức xây dựng quê hương giàu đẹp như sinh thời Người căn dặn và mong muốn.

Ôn lại quá khứ để thêm tự hào bởi Hà Tĩnh là vùng đất đã từng in đậm dấu chân vị lãnh tụ muôn vàn kính yêu của dân tộc Việt Nam - Chủ tịch Hồ Chí Minh.

a6-5159.jpg
Một góc TP Hà Tĩnh hôm nay.

----------------------

(1). Theo sách “Hồ Chí Minh - Biên niên tiểu sử” (Nxb Chính trị quốc gia Sự thật) thì “Nửa cuối năm 1904, Nguyễn Tất Thành theo cha sang làng Du Đồng, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh. Thời gian này, ông Nguyễn Sinh Sắc dạy học ở nhà ông Nguyễn Bá Úy”.

Chủ đề 65 năm ngày Bác Hồ về thăm Hà Tĩnh

Đọc thêm

Chủ tịch UBND tỉnh dự Đại hội Đảng bộ xã Đức Minh

Chủ tịch UBND tỉnh dự Đại hội Đảng bộ xã Đức Minh

Nhiệm kỳ 2025 - 2030, Đảng bộ xã Đức Minh (Hà Tĩnh) tiếp tục huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực, xây dựng xã có kinh tế, hệ thống kết cấu hạ tầng, văn hóa - xã hội phát triển, quốc phòng - an ninh đảm bảo, đời sống vật chất, tinh thần Nhân dân được nâng lên.
Vũ Quang vững vàng trên hành trình mới

Vũ Quang vững vàng trên hành trình mới

Đảng bộ và Nhân dân xã Vũ Quang (Hà Tĩnh) đã và đang chứng minh sức mạnh của sự đoàn kết, đồng lòng trên hành trình kiến thiết quê hương. Từ những thành quả của nhiệm kỳ qua, địa phương tiếp tục đặt ra những mục tiêu đột phá, xây dựng quê hương ngày một giàu đẹp, văn minh và phát triển bền vững.
Phường Vũng Áng - Khát vọng lớn hòa nhịp sóng biển sâu

Phường Vũng Áng - Khát vọng lớn hòa nhịp sóng biển sâu

Vũng Áng đang chuyển mình, khoác lên diện mạo của một đô thị công nghiệp sầm uất và giàu sức sống. Từ những khu tái định cư rực màu ngói mới, những tuyến đường thẳng tắp hướng ra cảng sâu, đến nhịp máy hối hả trong các khu công nghiệp… tất cả đang hòa vào một khát vọng lớn: dựng xây phường Vũng Áng thành trung tâm kinh tế năng động của Hà Tĩnh.
Khát vọng vươn lên trên vùng đất khó

Khát vọng vươn lên trên vùng đất khó

Nhiệm kỳ 2025- 2030, Đảng bộ và Nhân dân Kỳ Thượng (tỉnh Hà Tĩnh) quyết tâm phát huy tinh thần đoàn kết, đổi mới, khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế, từng bước xây dựng địa phương ngày càng phát triển bền vững.
Sơn Tiến hướng tới mục tiêu giàu mạnh, toàn diện

Sơn Tiến hướng tới mục tiêu giàu mạnh, toàn diện

Phát huy tiềm năng, lợi thế sẵn có, xã Sơn Tiến (Hà Tĩnh) đang nỗ lực phấn đấu trở thành xã nông thôn mới nâng cao vào năm 2029, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện, bền vững trong giai đoạn mới.
Thượng Đức vững bước vươn mình

Thượng Đức vững bước vươn mình

Đại hội Đảng bộ xã Thượng Đức (Hà Tĩnh) lần thứ nhất nhiệm kỳ 2025 - 2030 đã đề ra những quyết sách chiến lược, mở ra giai đoạn phát triển mới đầy hứa hẹn, quyết tâm biến khát vọng thành hiện thực, xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, vững bước trong kỷ nguyên vươn mình mạnh mẽ của dân tộc.
Yên Hòa xây miền quê đáng sống hướng tới xã nông thôn mới nâng cao

Yên Hòa xây miền quê đáng sống hướng tới xã nông thôn mới nâng cao

Đại hội Đảng bộ xã Yên Hòa (Hà Tĩnh) lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 là dấu mốc lịch sử mở ra thời kỳ phát triển mới cho địa phương sau sáp nhập. Với quyết tâm chính trị cao, tinh thần đoàn kết và khát vọng vươn lên, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân xã Yên Hòa đã và đang hiện thực hóa các mục tiêu chiến lược, xây dựng xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao vào năm 2029.
Đảng bộ xã Kỳ Anh tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025 – 2030

Đảng bộ xã Kỳ Anh tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025 – 2030

Sáng 4/8, Đảng bộ xã Kỳ Anh long trọng tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Tham dự có đồng chí Võ Trọng Hải – Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; các đồng chí trong BTV tỉnh ủy, lãnh đạo Đoàn ĐBQH tỉnh, các ban, sở, ngành và 168 đại biểu đại diện cho 1.187 đảng viên toàn xã.
Phường Hà Huy Tập kiến tạo giá trị mới, vươn tầm đô thị hiện đại

Phường Hà Huy Tập kiến tạo giá trị mới, vươn tầm đô thị hiện đại

Những thành quả của chặng đường đã qua là nền tảng vững vàng để Đảng bộ và Nhân dân phường Hà Huy Tập (Hà Tĩnh) tiếp tục phát huy sức mạnh đoàn kết, huy động mọi nguồn lực, thúc đẩy kinh tế - xã hội khởi sắc, quyết tâm hoàn thành các mục tiêu nhiệm kỳ 2025 – 2030, vươn mình thành một trong những trung tâm đô thị, dịch vụ phát triển của tỉnh.
Kỳ Hoa vững vàng bứt phá trong nhiệm kỳ mới

Kỳ Hoa vững vàng bứt phá trong nhiệm kỳ mới

Từ cuộc sáp nhập mang tính lịch sử, xã Kỳ Hoa (tỉnh Hà Tĩnh) hôm nay đang vươn mình mạnh mẽ trên hành trình đổi mới. Lấy đoàn kết làm sức mạnh, lấy đồng lòng làm điểm tựa, Đảng bộ và người dân nơi đây quyết tâm khơi dậy nội lực, bứt phá trong hành trình xây dựng xã nông thôn mới nâng cao theo hướng đô thị, văn minh, hiện đại.
Ý Đảng lòng dân hòa quyện, dựng xây Đồng Tiến vươn tầm mới

Ý Đảng lòng dân hòa quyện, dựng xây Đồng Tiến vươn tầm mới

Xã Đồng Tiến hôm nay là sự hội tụ của 3 miền quê giàu truyền thống Thạch Hội, Thạch Văn, Thạch Trị. Đại hội Đảng bộ xã lần thứ nhất là dấu mốc quan trọng, nơi ý chí được hun đúc, khát vọng được thắp lên, mở ra hành trình mới để xây dựng Đồng Tiến thành địa phương kiểu mẫu, vững vàng trong đổi mới và phát triển.
Cẩm Xuyên kiến tạo xã nông thôn mới nâng cao theo hướng đô thị

Cẩm Xuyên kiến tạo xã nông thôn mới nâng cao theo hướng đô thị

Trong gạch nối giữa quá khứ và hiện tại, xã Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh) hôm nay đang hướng đến mục tiêu trở thành xã nông thôn mới nâng cao phát triển theo hướng đô thị. Để hiện thực hóa mục tiêu, nhiệm kỳ 2025-2030, Đảng bộ xã Cẩm Xuyên sẽ xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.
Đại hội Đảng cấp xã ở Hà Tĩnh: Trao niềm tin, gửi kỳ vọng

Đại hội Đảng cấp xã ở Hà Tĩnh: Trao niềm tin, gửi kỳ vọng

Đại hội đảng bộ cấp xã đang diễn ra ở các địa phương Hà Tĩnh. Trong không khí sôi nổi, phấn khởi, cán bộ, đảng viên, người dân, doanh nghiệp trên địa bàn bày tỏ nhiều niềm tin, kỳ vọng với những bứt phá, đổi mới trong nhiệm kỳ 2025-2030.
Khơi thông các nguồn lực, phát triển KT-XH xã Mai Phụ bền vững và thực chất

Khơi thông các nguồn lực, phát triển KT-XH xã Mai Phụ bền vững và thực chất

Phát biểu chỉ đạo tại Đại hội Đảng bộ xã Mai Phụ lần thứ I, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Dương Tất Thắng đề nghị địa phương tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong vận hành mô hình chính quyền 2 cấp; tạo bước đột phá trong tư duy phát triển; vận dụng linh hoạt, sáng tạo các cơ chế, chính sách kinh tế để khơi thông các nguồn lực cho phát triển...
Phát huy khối đại đoàn kết, xây dựng xã Mai Phụ giàu đẹp, văn minh

Phát huy khối đại đoàn kết, xây dựng xã Mai Phụ giàu đẹp, văn minh

Nhiệm kỳ 2025 - 2030, Đảng bộ xã Mai Phụ (Hà Tĩnh) đặt mục tiêu nâng cao năng lực lãnh đạo, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch vững mạnh, phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân, tạo bước đột phá phát triển KT-XH, chuyển đổi số, xây dựng xã Mai Phụ giàu đẹp, văn minh.
Phường Thành Sen: Hội tụ tinh hoa, vươn tầm khát vọng

Phường Thành Sen: Hội tụ tinh hoa, vươn tầm khát vọng

Từ dấu ấn rêu phong của một vùng đất cổ kính, tên gọi Thành Sen được tiếp nối trong hình hài mới - phường Thành Sen, trực thuộc tỉnh Hà Tĩnh, được sắp xếp từ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của các phường cũ. Sự kiện Đại hội Đại biểu Đảng bộ phường lần thứ I đánh dấu bước chuyển mình trong tiến trình sắp xếp đơn vị hành chính và mở ra chương mới đầy kỳ vọng, hình thành chỉnh thể hành chính hiện đại, đồng bộ, mang tầm vóc đô thị trung tâm của tỉnh.
Đại hội Đảng bộ Quân sự tỉnh Hà Tĩnh thành công tốt đẹp

Đại hội Đảng bộ Quân sự tỉnh Hà Tĩnh thành công tốt đẹp

Đồng chí Nguyễn Duy Lâm – Bí thư Tỉnh ủy, Bí thư Đảng ủy Quân sự tỉnh đề nghị, ngay sau đại hội, toàn Đảng bộ đẩy mạnh phong trào thi đua quyết thắng, lập thành tích cao nhất trên các mặt công tác, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.
Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy dự Đại hội Đảng bộ xã Can Lộc lần thứ nhất

Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy dự Đại hội Đảng bộ xã Can Lộc lần thứ nhất

Sáng 1/8, Đảng bộ xã Can Lộc (tỉnh Hà Tĩnh) trang trọng tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Tham dự đại hội có Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Trần Thế Dũng, Chủ nhiệm UBKT Tỉnh ủy Hà Văn Trọng, Phó Trưởng đoàn phụ trách Đoàn ĐBQH tỉnh Trần Đình Gia, lãnh đạo một số ban, sở, ngành và 172 đại biểu đại diện cho 2.269 đảng viên trong toàn Đảng bộ xã Can Lộc.