Ngày 13/1/2025, Công ty CP Thủy sản Thông Thuận Hà Tĩnh (xã Cương Gián, Nghi Xuân) - đơn vị duy nhất sản xuất con giống chất lượng cao trên địa bàn tỉnh đã nhập về 200 cặp tôm bố mẹ chất lượng cao từ tỉnh Bình Thuận để sản xuất, ương dưỡng cung cấp giống ra thị trường. Theo đánh giá của ngành chuyên môn, Công ty CP Thủy sản Thông Thuận Hà Tĩnh nhập số tôm này có đầy đủ giấy tờ theo quy định, các mẫu xét nghiệm đều cho kết quả âm tính.
Sau khi nhập bổ sung lứa tôm bố mẹ mới có chất lượng vượt trội, hoạt động sản xuất tôm giống chuẩn bị cho vụ tôm xuân - hè được Công ty CP Thủy sản Thông Thuận Hà Tĩnh chú trọng. Trước khi xuất bán, công ty có bộ phận kỹ thuật trực tiếp lấy mẫu kiểm tra chất lượng, các tiêu chuẩn (kích cỡ xuất bán, tỷ lệ phân đàn, các loại bệnh…); được các cơ quan quản lý lấy mẫu xét nghiệm, kiểm dịch, xuất hóa đơn; có chứng nhận không nhiễm bệnh đốm trắng (WSSD), hội chứng hoại tử gan tụy cấp (AHPND), bệnh do vi bào tử trùng (EHP), hoại tử dưới vỏ và cơ quan tạo máu (IHHND).
Trong vụ tôm xuân - hè năm 2025, công ty dự kiến sẽ xuất ra thị trường khoảng 500 triệu con giống; trong đó, khoảng 15 - 20% trong số này sẽ cung cấp cho thị trường Hà Tĩnh, chủ yếu phục vụ các vùng nuôi tôm thâm canh, công nghệ cao trên cát ở các địa phương như: Nghi Xuân, Cẩm Xuyên, Thạch Hà, TP Hà Tĩnh, TX Kỳ Anh…
Qua khảo sát, vụ tôm xuân - hè, toàn tỉnh dự kiến sản xuất trên 2.000 ha tôm thẻ chân trắng với hơn 800 triệu con giống. Ngoài nguồn giống từ Công ty CP Thủy sản Thông Thuận Hà Tĩnh, người nuôi tôm trên địa bàn thường lựa chọn mua từ một số địa chỉ uy tín như: Công ty CP Chăn nuôi CP, Công ty TNHH Sản xuất giống thủy sản Nam Mỹ, Công ty TNHH Đầu tư thủy sản Nam Miền Trung, Tập đoàn Việt - Úc… Hiện nay, việc kiểm soát dịch bệnh và kiểm dịch tôm giống trên địa bàn tỉnh đang được đơn vị chuyên môn quan tâm.
Bà Nguyễn Thị Hoài Thúy - Trưởng phòng Quản lý nuôi trồng thủy sản (Chi cục Thủy sản) cho biết: “Đối với các nguồn tôm giống nhập về thuần dưỡng và thả nuôi trực tiếp trên địa bàn được kiểm tra, lấy mẫu tầm soát dịch bệnh nguy hiểm; kiểm soát, ngăn chặn, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp vận chuyển, buôn bán bất hợp pháp con giống thủy sản trên địa bàn; thực hiện giám sát chủ động và bị động các bệnh nguy hiểm thường xảy ra như bệnh đốm trắng (WSSD), hội chứng hoại tử gan tụy cấp (AHPND), bệnh do vi bào tử trùng (EHP), Hoại tử dưới vỏ và cơ quan tạo máu (IHHND)…”.
Ngoài sự chuẩn bị của các doanh nghiệp, hiện nay, người nuôi tôm cũng đang tập trung cải tạo ao đầm, chuẩn bị các điều kiện cần thiết trong đó có nguồn giống tôm chất lượng để đảm bảo vụ nuôi thắng lợi.
Ông Lê Quang Anh - Giám đốc HTX Nuôi trồng thủy sản Tiểu Láng (xã Kỳ Hà, TX Kỳ Anh) cho biết: HTX hiện có 45 thành viên tham gia, chúng tôi dự kiến thả nuôi trên diện tích hơn 25 ha. Hiện nay, các hộ đã rút hết nước trong ao, tiến hành phơi ao để chuẩn bị nạo vét, sửa sang lại hệ thống hạ tầng phụ trợ. Cùng với đó, việc lựa chọn con giống đảm bảo chất lượng cũng được các thành viên bàn bạc, chủ yếu là giống từ Tập đoàn Việt - Úc, Công ty CP Thủy sản Thông Thuận”.
Vụ tôm xuân hè 2025, TP Hà Tĩnh dự kiến thả nuôi trên diện tích hơn 450 ha. Địa phương đang tập trung công tác bám nắm cơ sở ở những vùng nuôi vừa sát nhập về địa bàn, tăng cường khuyến cáo đến người nuôi tôm cần lựa chọn con giống bảo đảm chất lượng, có nguồn gốc rõ ràng, xuống giống đúng khung thời vụ.
Đồng thời, chủ động phân công cán bộ kỹ thuật bám sát để giúp bà con tổ chức sản xuất, phòng, trừ dịch bệnh… Về việc thả giống, bà con nên yêu cầu các trại giống thuần hóa độ mặn giữa trại ương tương ứng với độ mặn trong ao, bể nuôi”.
Theo khuyến cáo của Sở NN&PTNT, hiện nay, các cơ sở sản xuất, kinh doanh tôm giống của một số tỉnh còn nhỏ lẻ, ý thức chấp hành các quy định trong công tác kiểm dịch vận chuyển tôm giống của các hộ sản xuất kinh doanh chưa cao, có tình trạng trốn tránh kiểm dịch khi vận chuyển ra tỉnh khác. Ngoài ra, người nuôi tôm, nhất là nuôi tôm quảng canh chưa thật sự quan tâm đến chất lượng con giống, có nhiều hộ mua con giống không qua kiểm dịch dẫn đến nguy cơ phát sinh dịch bệnh, gây thiệt hại trong sản xuất.
Vì thế, để vụ tôm xuân - hè giành nhiều thắng lợi, người nuôi tôm nên ký kết hợp đồng với các đơn vị cung cấp giống uy tín, có đầy đủ hồ sơ, chứng từ, giấy chứng nhận kiểm dịch, kiểm tra chặt chẽ chất lượng tôm giống trước khi xuất trại. Tất cả các lô tôm giống đã được cấp giấy chứng nhận kiểm dịch xuất tỉnh phải cho kết quả xét nghiệm âm tính với các bệnh theo quy định. Trước khi bắt giống cần thông báo với cơ sở sản xuất giống các chỉ số môi trường nước trong ao ương (pH, độ mặn) để cơ sở sản xuất thuần hóa giống phù hợp với điều kiện môi trường nuôi.
Những phương pháp kiểm tra chất lượng tôm giống:
1. Kiểm tra bằng mắt thường: Tôm giống có hoạt động bơi lội linh hoạt, ruột đầy, màu sắc đẹp, đôi râu khép lại, các đốt bụng thon, dài, cơ bụng căng đầy, thịt đầy vỏ, đầu và thân cân đối; tôm bơi khỏe ngược dòng nước, bám vào thành bể tốt; phản xạ tốt khi gõ vào dụng cụ chứa; phụ bộ tôm hoàn chỉnh.
- Đuôi tôm: Nếu một con tôm giống khỏe mạnh đuôi có thể thấy rõ mở. Nếu các đuôi khép kín, chứng tỏ tôm giống này không được phát triển đầy đủ để thả giống.
- Kích thước: Với tôm thẻ chân trắng thả thường là P12 đến P15, có chiều dài 9-11 mm (tôm Sú là P15 - P20 chiều dài 15-18mm), kích cỡ đồng đều không dị hình, hình dáng cân đối, râu thẳng kéo dài tận đuôi.
- Màu sắc: PL chất lượng tốt có cơ thể trong suốt với sắc tố giống như nâu hoặc nâu sẫm (riêng tôm sú có màu nâu, nâu đen). Tôm có màu hồng hoặc màu đỏ có thể chỉ ra sự căng thẳng liên quan đến quá trình nuôi hoặc xử lý. Tôm thẻ tốt khỏe mạnh có màu sắc sáng trong.
- Vỏ sạch cho thấy động vật thường phát triển nhanh và lột xác thường xuyên. Ngược lại tôm tăng trưởng chậm được biểu thị bằng sự hiện diện của các động vật nguyên sinh như Zoothamnium, Vorticella, Epistylis hoặc Acineta, vi khuẩn dạng sợi, bụi bẩn, chất hữu cơ và hoại tử (đốm đen hoặc tổn thương màu nâu) trên vỏ.
- Ruột đầy: Độ đầy của ruột có thể được xác định với sự trợ giúp của kính hiển vi. Sự hiện diện của ruột rỗng có thể là dấu hiệu đầu tiên của bệnh hoặc có thể là kết quả của việc không cho ăn hoặc căng thẳng.
2. Kiểm tra bằng PCR: Không nhiễm WSSV, TSV, IHHNV, HPV...
3. Kiểm tra chất lượng tôm giống khi vận chuyển về hộ nuôi:
- Các bao tôm giống về ao ương còn nguyên vẹn, đủ lượng oxy, tôm khỏe mạnh bơi phân tán đều trong bao;
- Kiểm tra lại pH và độ mặn của 3 túi tôm giống bất kỳ và độ mặn của ao ương để có biện pháp xử lý (thuần) trước khi thả giống tôm.