Ảnh minh họa từ internet
8 tháng nợ trên 80 tỷ đồng
Theo BHXH Hà Tĩnh, tính đến đầu tháng 8/2017, số tiền các đơn vị, DN trên địa bàn tỉnh nợ BHXH, BHYT, BHTN đã lên đến 82.239 triệu đồng, tăng 17.943 triệu đồng so với đầu tháng 7/2017. Cụ thể: Nợ BHXH 70.239 triệu đồng (trong đó: nợ BHXH từ dưới 1 tháng là 8.993 triệu đồng, nợ BHXH từ 1 tháng đến dưới 6 tháng 29.870 triệu đồng, nợ BHXH từ 6 tháng trở lên là 31.376 triệu đồng); nợ BHTN 3.112 triệu đồng; nợ BHYT là 8.888 triệu đồng.
Thành phố Hà Tĩnh là địa bàn có số tiền và số DN nợ BHXH nhiều nhất tỉnh, gần 37 tỷ đồng (tính đến đầu tháng 8/2017), chiếm 13% kế hoạch thu của đơn vị, với 850/1.040 DN, đơn vị nợ BHXH... Đây cũng là địa bàn chiếm trọn tốp 10 DN có số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN (tính đến đầu tháng 8/2017) lớn nhất hoặc kéo dài nhiều tháng nhất tỉnh, với tổng số tiền nợ xấp xỉ 6 tỷ đồng và 327 tháng nợ.
Nhiều công nhân Công ty CP 474 không được trả lương, không được đóng BHXH trong thời gian dài
Đi cùng với đó, số DN trên địa bàn chưa tham gia và chưa thực hiện nghĩa vụ đóng nộp tiền BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động cũng rất đáng báo động. Ông Nguyễn Mạnh Toàn - Phó trưởng phòng Khai thác và Thu nợ BHXH Hà Tĩnh, cho biết: Tổng số DN toàn tỉnh theo kê khai thuế hiện là 5.306 nhưng chỉ có 2.375 đơn vị tham gia đóng BHXH, BHYT... cho người lao động. Như vậy, hiện vẫn còn gần 3.000 DN trong tỉnh chưa tham gia BHXH... (trong số này có thể còn cả những DN đã ngừng hoạt động, giải thể, phá sản - P.V).
Khó khi người lao động kiện “ông chủ”!
Theo nhiều người có trách nhiệm, tình trạng trên là rất đáng báo động, song gần 2 năm nay, không có bất kỳ DN nào nợ BHXH... trên địa bàn tỉnh bị khởi kiện ra tòa như trước đó. “Từ ngày 1/1/2016, Luật BHXH 2014 (sửa đổi, bổ sung) và Luật Công đoàn có hiệu lực, tổ chức công đoàn được trao quyền đại diện cho người lao động để khởi kiện ra tòa đối với hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN của các DN nơi người lao động tham gia BHXH.
Tuy vậy, trên địa bàn TP Hà Tĩnh, việc tổ chức công đoàn thay mặt người lao động tổ chức khởi kiện các đơn vị nợ BHXH, BHYT, BHTN chưa được thực hiện...” - Giám đốc BHXH thành phố Hà Tĩnh - Nguyễn Xuân Quảng, nói. Lý do, theo ông Quảng, từ tháng 4/2016, tòa án nhân dân các cấp không thụ lý đơn khởi kiện của cơ quan BHXH, đồng thời, ra quyết định đình chỉ các vụ án nợ đọng BHXH trước tháng 4/2016, dù đã có đơn khởi kiện của cơ quan BHXH.
Hàng chục biên bản làm việc của BHXH thành phố đối với các doanh nghiệp nợ BHXH.
Không chỉ ở TP Hà Tĩnh mà đây là thực trạng chung trong toàn tỉnh. Nguyên nhân là do vướng mắc về pháp lý, bất cập giữa một số quy định trong các luật, bộ luật, trong khi đó, đội ngũ cán bộ công đoàn, nhất là công đoàn cơ sở hiện nay nhìn chung chưa có đủ năng lực để đáp ứng được nhiệm vụ khởi kiện, tham gia tố tụng. Vì thế, việc “đòi” tiền nợ BHXH... thông qua khởi kiện đến nay xem như chưa có hướng giải quyết, nếu không muốn nói là bó tay!
Trả lời báo chí về vấn đề này, ông Bùi Sĩ Lợi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội, cho biết: “Luật quy định công đoàn cơ sở có quyền khởi kiện với sự ủy quyền của tất cả người lao động nhưng vì công đoàn cơ sở lại ở ngay trong lòng DN và ăn lương của DN nên không có chuyện chủ tịch công đoàn cơ sở đứng ra khởi kiện chính giám đốc DN. Bản thân người lao động cũng không muốn khởi kiện ông chủ của mình...”.
Còn theo ông Mai Đức Chính - Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam, trong thực tiễn, việc ủy quyền khởi kiện không hề đơn giản. Người lao động muốn ủy quyền cho công đoàn cơ sở hay công đoàn cấp trên khởi kiện thì phải tuân theo nhiều thủ tục và đóng lệ phí...
“Tới đây, chúng ta sẽ phải sửa Luật BHXH theo hướng công đoàn cấp trên và BHXH Việt Nam cùng khởi kiện DN nợ, trốn đóng BHXH, không cần sự ủy quyền của công đoàn cơ sở và người lao động” - ông Mai Đức Chính nói.
Và trong khi chờ sửa đổi luật, thiết nghĩ, các cấp, ngành trong tỉnh cần có sự chỉ đạo quyết liệt trong kiểm tra việc thực hiện đóng nộp BHXH, BHYT... của các đơn vị, chủ DN và có thể rút giấy phép hoạt động. Qua đó, góp phần ngăn chặn các hành vi vi phạm Luật BHXH, BHYT và đảm bảo quyền lợi cho người lao động.
